Örümcek Ağı

Kısaca: Örümcek ağının sırrı çözülemiyorAynı kalınlıktaki çelik telden 5 kat daha sağlam ve 4 kat daha esnek olan örümcek ağının sırrınını çözmeye çalışan Bilim adamları bu konuda henüz olumlu tek bir adım bile atmayı başaramadılar. Ağın sağlamlığı konusundaki bilgiler ise hayret verici.. ...devamı ☟

örümcek ağı
örümcek Ağı

Örümcek ağının sırrı çözülemiyor

Aynı kalınlıktaki çelik telden 5 kat daha sağlam ve 4 kat daha esnek olan örümcek ağının sırrınını çözmeye çalışan Bilim adamları bu konuda henüz olumlu tek bir adım bile atmayı başaramadılar. Ağın sağlamlığı konusundaki bilgiler ise hayret verici...

Örümcek ağının taklit edilebilip, laboratuvarlarda üretilebilir duruma getirilebilmesi, teknoloji ve endüstrinin yanı sıra, pek çok alanda kullanılabilecek. Bu durum insan hayatını biraz daha kolaylaştıracak,,,

Ancak tasarım açıdan gerçek birer mühendislik mucizesi olarak tasvir edilen örümcek ağlarının kimyasal özelliklerinin sırrrını şimdilik Yaratıcı'dan başkası bilmiyor.

Uzmanlar iz bırakmayan ameliyat ipliklerinden, çok hafif kablolara, kurşun geçirmez kumaşlardan esneyen emniyet kemerlerine kadar pek çok alanda kullanılabilecek olan ağların esrarını çözmeye çalışırken ilginç bulgulara ulaştılar:

Çapı bir milimetrenin binde birinden daha küçük olan örümcek ipliğinin aynı kalınlıktaki çelik telden 5 kat daha sağlam olduğu tespit edilirken, ağın kendi uzunluğunun 4 katı kadar esneyebildiği kaydedildi. Ayrıca son derece hafif olma özelliğini de bünyesinde barındıran örümcek ağları, dünyanın çevresi boyunca uzaması halinde 320 grama ulaşıyor.

Örümceklerin 380 milyon yıldır ördükleri ipliklerin hammaddesinin saç, tırnak, tüy ve deri gibi birbirinden çok farklı maddelerin yapı taşı olan "keratin" adlı proteinden oluştuğunu belirleyen zoologlar, gerilme esneklikleri çok fazla olan örümcek ipeğini kopartmak için gereken enerjinin, benzer biyolojik materyalleri koparmak için gereken enerjiden on kat daha fazla olduğunu ortaya çıkardılar.

Renk körü olan örümceklerin bozulan ağını yiyerek yeniden iplikçik ürettiği de kaydeden uzmanlar, ağların tamamen geri dönüşümlü olması sebebiyle araştırmalarını aralıksız olarak sürdürüyor.

Örümcek Ağı mı? Çelik mi?

Bilim adamlarına göre örümcek ağı yeryüzündeki en sağlam malzemelerden biridir. Bununla birlikte örümcek ağının özelliklerinin hepsi sayılacak olursa çok uzun bir liste elde edilebilir. Fakat bu listedeki birkaç madde bile bilim adamlarının bu konuda ne kadar haklı olduklarını ortaya koymaktadır. Örümcek ipeğinin özelliklerinden birkaçını şöyle sıralayabiliriz.
 

  • Örümceklerin ürettiği ve çapı bir milimetrenin binde birinden daha küçük olan ipek ipliği, aynı kalınlıktaki çelik telden beş kat daha sağlamdır.
  • Kendi uzunluğunun dört katı kadar esneyebilir.
  • İpek aynı zamanda son derece hafiftir. Bu hafifliği şöyle bir örnekle de tarif edebiliriz: Dünyanın çevresi boyunca uzatılacak bir ipek ipliğinin ağırlığı sadece 320 gram gelir.

 


Bu özellikler tek tek bazı malzemelerde bulunabilir. Ancak hepsinin bir arada bulunması son derece özel bir durumdur. Çünkü hem sağlam hem esnek bir malzeme bulabilmek oldukça zordur. Örneğin çelik halat en sağlam malzemelerden biridir. Fakat kauçuk halatlar gibi esnek olmadıklarından zamanla deforme olurlar. Kauçuk halatlar da kolay kolay deforme olmamalarına rağmen yeterince dayanıklı olmadıkları için ağır yükleri kaldıramazlar.

Örümcek ipliğini bu kadar üstün yapan şey, ipeğin kimyasal yapısında ve üretim merkezinde gizlidir. Örümcek ipliklerinin hammaddesi, örgülü helezonik amino asit zincirlerinden oluşan "keratin" adlı proteindir. Keratin; saç, tırnak, tüy, deri gibi birbirinden çok farklı maddelerin yapı taşıdır ve oluşturduğu tüm maddelerde koruyucu özelliği ile ön plana çıkar. Ayrıca keratinin esnek hidrojen bağlarla bağlanmış amino asitlerden oluşması, bu maddelere çok esnek olma özelliğini kazandırır. Bu esneklik Amerika'nın ünlü bilim dergilerinden Science News'de şöyle bir benzetme ile tarif edilmiştir:

İnsan ölçülerine göre, balık ağı boyutlarındaki bir örümcek ağı, bir yolcu uçağını yakalayabilir.

Örümceklerin kuyruklarında altı bölümden oluşan ve ipek kesesi denilen bir bölge vardır. Keselerin her birinde farklı salgılar üretilir. Bu keselerin salgıları değişik kombinasyonlarda birleşerek farklı türdeki ipek ipliklerini meydana getirirler. Keseler arasında ise büyük bir uyum vardır. İpek üretimi sırasında örümceğin vücudunda bulunan ve son derece gelişmiş özelliklere sahip olan pompalar, vanalar ve basınç sistemleri kullanılır. Üretilen ham ipek, musluk gibi çalışan bölümlerden lif şeklinde dışarı akıtılır.

Örümcek bu muslukların püskürtme basıncını da dilediği şekilde değiştirebilir. Bu, son derece önemli bir özelliktir. Çünkü bu işlem sayesinde sıvı keratini oluşturan moleküllerin yapısı da değişmiş olur. Valfler üzerindeki kontrol mekanizması sayesinde iplik üretilirken ipliğin çapı, direnci ve elastikiyeti de değiştirilebilir. Böylece ipeğin kimyasal yapısı değiştirilmeden ipliğe istenilen fiziksel özellikler kazandırılır. Eğer iplik üzerinde daha köklü bir değişim isteniyorsa bir başka bezin kullanımına geçilmesi gerekmektedir. Salgılanan farklı özelliklere sahip iplikçikler arka ayakların mükemmel kullanımı sayesinde istenilen doğrultuya yönlendirilir.

Örümceklerin ürettikleri ipekler olağanüstü özelliklere sahip yapı malzemeleridir. Gerilme esneklikleri çok fazla olduğundan örümcek ipeğini koparmak için gereken enerji benzer diğer biyolojik materyalleri koparmak için gereken enerjiden on kat daha fazladır.

Örümceğin ürettiği ipi parçalamak, aynı kalınlıktaki naylon bir ipi parçalamaktan çok daha fazla güç sarf etmeyi gerektirir. Örümceğin böylesine sağlam bir iplik üretebilmesinin başlıca sebeplerinden biri, temel protein bileşenlerinin kristalleşmesini ve katlanmasını kontrol ederek düzenli bir yapıda yardımcı bileşikler eklemeyi başarmasıdır. Örgü maddesi sıvı kristal olduğundan, örümcekler bu esnada minimum kuvvet harcarlar.

Örümceklerin yaptıkları ipek, bilinen doğal ya da sentetik liflerden çok daha güçlüdür. Ayrıca örümceğin ürettiği ipeği, ipek böceklerindeki gibi direkt olarak alıp kullanmak mümkün değildir. Bu nedenle kullanım için mevcut alternatif "yapay üretim"dir. Araştırmacılar da, öncelikle örümceğin ipeğini sonra da bu ipeğin nasıl üretildiğini çok kapsamlı olarak araştırmaktadırlar. Araneus diadematus adı verilen bahçe örümceği üzerinde çalışan Dr. Fritz Vollrath, bu yöntemin önemli bir bölümünü keşfetmeyi başarmıştır. Vollrath araştırmalarının sonuçlarını şöyle anlatır:

Örümcekler ipeklerini, asitleyerek sertleştiriyorlardı. İpek, oluştuğu kanala girmeden önce, sıvı proteinlerden oluşuyordu. Kanalın içinde özel hücreler, ipek proteinlerindeki suyu kendilerine çekiyorlardı. Hidrojen atomları ise diğer bir kanalda pompalanan suyu alıyor ve bir asit havuzu oluşturuyordu. İpek proteinleri asit ile bir araya geldiğinde de, birinden diğerine bir köprü oluşturuyordu. Böylece son derece kuvvetli bir ipek oluşuyordu. Örümceğin ipeği, kurşun geçirmez yeleklerde, bisiklet kasklarında kullanılan ve bir tür plastik olan "kevlar" ile karşılaştırıldığında on kat daha sağlamdır.

Bilim adamlarının ileri teknolojinin imkanlarını kullanarak elde ettikleri Kevlar, insan yapımı en güçlü sentetiktir. Fakat örümceğin ipeği Kevlardan çok daha üstün özelliklere sahiptir. Örneğin sağlamlığının yanı sıra örümcek ipeğinin yeniden işlenip tekrar tekrar kullanılması da mümkündür.

Eğer bilim adamları örümceğin iç işlemlerini başarılı bir şekilde kopyalamayı başarabilir, protein katlanmasının kusursuz olmasını sağlayabilir ve örgü maddesinin gen dizilim bilgisini ekleyebilirlerse çok özel özellikleri olan ipek temelli ipleri endüstriyel olarak üretmeleri mümkün olabilecektir. Bu nedenle örümcek ipliğindeki örme işleminin ne şekilde olduğu anlaşılabilirse, insan yapımı materyallerdeki başarının da artacağı düşünülmektedir.

Bilim adamlarının seferber olup araştırdıkları örümcek ipliği, 380 milyon yıldan beri örümcek tarafından kusursuzca örülmektedir.

 

misafir - 8 yıl önce
Bir orumcek baska bir orumcegin agina takir mi yada diger orumceg agina takilmis yiyecegi calabilir mi ?

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

örümcek ağı
3 yıl önce

Örümcek ağı, örümcekler tarafından, genellikle avlarını yakalamak için örü memelerinde üretilen proteinli örümcek ipeği kullanılarak inşa edilen yapılardır...

örümcek
3 yıl önce

her yerde rastlanan örümcek ağı, aslında bir sanat şaheseridir. Yapılış maksadı avlanmak olan ağ, bir nevi tuzaktır. Fakat her örümcek türü ağ yapmaz. Ancak...

Örümcek, 1757, Akrepler, Amfibyum, Animalia, Anten, Arachnida, Arthropoda, Arı, Bacak, Bilimsel sınıflandırma
Örümcek (anlam ayrımı)
6 yıl önce

çizgi roman karakteri Örümcek, İngiliz asıllı çizgi roman karakteri (The Spider) Kızıl sırtlı örümcek kuşu, kuş türü Örümcek Ağı Operasyonu, Konya il Emniyet...

Örümcek kaplumbağası
6 yıl önce

uzunluğunda küçük kaplumbağadır. Kabuğu koyu kahverengi, sarı ajur desenli, örümcek ağı gibidir. Adı buradan gelir. Kafası siyah, küçük parlak noktalarla kaplıdır...

3 yıl önce

anlamlara gelebilir: Sinir ağı, canlılarda, sinirlerin oluşturduğu yapı Balık ağı, balık avlamada kullanılan düzenek Bilgisayar ağı, bilgisayarların birbirine...

Plüralizm
6 yıl önce

Bunlardan biri “bilardo topu” diğeri de “örümcek ağı” dır. Bilardo topu, gücü esas alan kapalı birer yapıdır. Örümcek ağı ise, devletler arası ilişkilerde içsel...

Plüralizm, Mutlak, Politika, Sistem, Siyasi parti, Teori, í–rümcek ağı, Bilardo topu, Ernst Haas, Richard Little, Güvenlik ikilemi
Örümcek kuşugiller
6 yıl önce

Örümcek kuşugiller (Laniidae), ötücü kuşlar takımına ait bir kuş familyası. Örümcek kuşugiller, büyük çoğunlukla Afrika, Asya ve Avrupa kıtalarında görülür...

í–rümcek kuşugiller, Taksokutu, Animalia, Aves, Bilimsel sınıflandırma, Chordata, Familya, Laniidae, Passeriformes, Takım, Wikimedia Commons
Charlotte'un Sevgi Ağı
3 yıl önce

Charlotte'un Sevgi Ağı (Özgün adı: Charlotte's Web), E. B. White tarafından yazılan bir 1952 yılı Amerikan çocuk romanı. Bir örümcek ve domuzun alışılmadık...