Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

2. Yaş-Kişinev Taarruzu

Kısaca: Almanya: Güney Ukrayna Ordular Grubu , Romanya: 40 tümen, 170 tank, 800 uçak ...devamı ☟

Almanya: Güney Ukrayna Ordular Grubu , Romanya: 40 tümen, 170 tank, 800 uçak |güç2 = 3. Ukrayna Cephesi |güç3 = |kayıp1 = 13.197 ölü / tutsak, 53.933 yaralı 111 uçak |kayıp2 = Almanya: 100.000 ölü 98.000 tutsak Romanya: 8.305 ölü 24.989 yaralı 170.000 tuksak ya da kayıp 25 uçak, Doğu Romanya'daki Yaş ve Moldovya'daki Kişinev gibi iki önemli kente yönelen Sovyet genel taarruzudur. Harekat, 20 - 29 Ağustos 1944 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Sovyet 2. Ukrayna Cephesi ve 3. Ukrayna Cephesi kuvvetleri, Alman ve Romen kuvvetlerce gücü biçimde tutulan Kuzey Ukrayna Ordular Grubu mevzilerine taarruz ettiler. Kızıl Ordu'nun operatif hedefleri, bölgedeki Alman ve Romen kuvvetlerini imha etmek, Moldavya'yı geri almak ve Romanya ile Balkanlar'a taarruz için uygun dayanaklar oluşturmaktı.

Taarruz

, savunmadaki Alman birliklerinin kuşatılması ve büyük kısmının imha edilmesiyle sonuçlandı ve Kızıl Ordu'ya Doğu Avrupa içlerinde ilerlemek yönünden stratejik bir elverişlilik sağladı. Ayrıca Romanya'yı, Mihver safından Müttefik Devletler safına geçmeye zorladı. Harekat öncesi Aynı bölgede, 8 Nisan - 6 Haziran 1944 tarihleri arasında Kızıl Ordu'nun giriştiği 1. Yaş-Kişinev

Taarruz

u, Sovyet birlikleri açısından başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Bununla birlikte, 1944 yılı boyunca Wehmacht Doğu Cephesi kuvvetleri, tüm cephe hattında geri atılmışlardı. Güney Ukrayna Ordular Grubu, 1944 Mayıs ayında savaş öncesi Romanya sınırına kadar gerilemişti ve yine de Romanya ile Sovyetler Birliği arasındaki sınırın büyük bölümünü oluşturan Dinyester hattında bir savunma tesis etmeyi başarmıştı. Ancak Kızıl Ordu, iki yerde köprübaşı olarak iki derinlik sağlamış bulunuyordu. Haziran ayı sonlarında bölgede muharebeler kesildi. Bu sayede Alman birlikleri yeniden düzenlenmek için olanak buldular. Bu tarihlerde Güney Ukrayna Ordular Grubu, zırhlı birlikler açısından oldukça güçlü durumdaydı. Ancak Temmuz ve Ağustos ayı başlarında zırhlı birliklerin çoğu, Kızıl Ordu'nun Baltık devletleri, Beyaz Rusya, Kuzey Ukrayna ve Polonya içlerine ilerleyişine karşı koymak üzere Doğu Cephesi'nin kuzey ve merkez kesimlerine kaydırılmıştı. Sovyet genel taarruzunun başlamasından hemen önce bölgede sadece 1. Romen Zırhlı Tümeni, 13. Panzer Tümeni ve 10. Motorize Piyade Tümeni kalmıştı. Sovyet Cephe komutanlıklarının taarruz öncesinde geliştirdikleri yanıltma hareketleri oldukça başarılıydı. Alman komuta kadrosu, Sovyet birliklerinin hareketlerine bakarak, Kızıl Ordu birliklerinin cephe hattı boyunca kuzeye kaydırılmakta olduğuna inanıyordu. Sovyet birliklerinin kesin yerleşimleri ve taarruz cepheleri, harekattan önceki son saatlere kadar bile bilinmiyordu. . Sovyet planları

Strateji

STAVKA'nın planı, Alman ve Romen ordularının, 2.ve 3. Ukrayna Cephelerinin gerçekleştireceği çift kıskaç hareketiyle çevrilmesi esasına dayanıyordu. Bu plana göre, 2. Ukrayna Cephesi kuvvetleri, Yaş'ın kuzeyinde Alman savunmasını yaracak ve Cephenin motorize ve mekanize unsurları, Alman 6. Ordu'su geri çekilmeden Prut Nehri üzerinde köprübaşları elde edecekti. Hemen sonra harekete geçen Sovyet 6. Tank Ordusu, Siret Nehri geçişlerini ele geçirecekti. Siret'in bir kolu üzerindeki Focşani kesiminde, güçlü savunma mevzilerinin ele geçirilmesi de öngörülmüştü. Diğer yandan 3. Ukrayna Cephesi kuvvetleri Tiraspol üzerinden taarruz ederek Dinyester Nehri üzerindeki köprübaşlarını ele geçirecek, ardından mekanize ve motorize unsurları kuzeye çark ederek 2. Ukrayna Cephesi'nin ileri unsurlarıyla birleşecektir. İki Cephe kuvvetlerinin bu şekilde hareketi, Alman kuvvetlerinin Kişinev civarında kuşatılmasını sağlayacaktır. Başarılı bir kuşatmanın ardından 6. Tank Ordusu ve 4. Muhafız Mekanize Kolordusu, Bükreş'e ve Ploieşti petrol bölgesi yönünde taarruzlarını sürdürecekti.

Operatif planlama

* General Fyodor Tolbuhin komutasındaki 3. Ukrayna Cephesi'nin harekatı; Bu bölgedeki esas kuvvet, General Şarohin'in 37. Ordu'sunun 66. Piyade Kolordusu ile 6. Muhafız Piyade Kolordusu'dur. Bu birlikler, 4 km. genişlikteki bir cephe hattından taarruz edecektir.

Taarruz

u yapacak olan bu kuvvetler (birinci kademe kuvveti), 37. Ordu'nun iki kolordusudur. Diğer kolordu, ihtiyat olarak tutulmaktadır. Plana göre Alman - Romen savunması, ilk dört günde, ortalama 15 km. ilerleme sağlanarak derinliğine yarılacaktır.

Taarruz

un, bir haftanın sonunda 110 - 120 km.lik derinliğe (operatif derinlik) ulaşması öngörülmüştür. General Kupriyanov komutasındaki 66. Piyade Kolordusu'nun iki tümeni, 61. Muhafız Piyade Tümeni ile 333. Piyade Tümeni, birinci kademede taarruza kalkacak, üçüncü tümen olan 244. Piyade Tümeni ise ihtiyatta tutulacaktır. 61. Muhafız Piyade Tümeni'nin cephe hattı 1,5 km. ve 333. Piyade Kolordusunun cephe hattı ise 2 km.dir. Sonuç olarak Kolordu'nun 4 km.lik cephe hattının 3,5 km. kesiminde taarruz edilecektir. İki tümenin taarruz cephesinde, kilometre başına topçu ve havan yoğunluğu 231 - 234, tank ve taarruz topu yoğunluğu 18'dir. Askerler Ağustos ayı başından itibaren, savunmadaki kuvvetlerin üstesinden gelebilmek için benzer bir arazi üzerinde taktik taarruz ağırlıklı özel bir eğitimden geçtiler. Taarruz

İlk taarruz

Taarruz

a katkılan 333. Piyade Tümeni, üç alayını da birinci kademede taarruza katmıştı. 61. Muhafız Piyade Tümeni ise standart taarruz tarzında, alaylardan birini ihtiyata ayırmış, iki alayı ile taarruz etmiştir. Bu düzenleme yerinde olmuştu çünkü, alaylardan birinin sağ kanadı, savunmayı aşamadı. Tümen'in diğer alayının taarruzu her ne kadar başarılı geliştiyse de, Tümen, 333. Piyade Tümeni kadar başarılı değildi. Bu durumda Tümen Komutanı, ihtiyattaki alayı da muharebeye sürdü. Karanlık çöktüğünde 66. Piyade Kolordusu'nun ihtiyat tümeni, savunmanın ikinci kademesine taarruz için muharebeye sokuldu. Karanlıkta birliklerin ileri hareketi sekteye uğradı. Üstelik 13. Panzer Tümeni, saat 23:00 dolaylarında karşı taarruz başlatmıştı. Gün sonunda iki Romen tümeni tümüyle muharebe dışı kalmıştır. Öte yandan iki Alman tümeni de ağır kayıplara uğradı. Tümenlerden biri yarı mevcudunu yitirdi. Sovyet hazırlık ateşi sırasında bu birliklerin tüm topçu unsurları imha olmuştur. 13. Panzer Tümeni, Sovyet 66. Piyade Kolordusu'na ilk gün bir karşı taarruz düzenleyerek ertesi günkü ilerlemesini durdurmaya çalıştı, fakat olumlu bir sonuç alamadı. 13. Panzer Tümeni, silah yönünden zayıf olmakla birlikte, son takviyelerle insan gücü olarak güçlü sayılırdı. Zırhlı olarak Panzer IV, Sturmgeschütz III ve kundağı motorlu tanksavar topları vardı. İkinci günün sonunda tümenin taarruz edecek ya da etkili bir şekilde direnecek gücü kalmamıştır. İkinci günün sonunda, 3. Ukrayna Cephesi kuvvetleri Alman 6. Ordu'sunun geri hatlarına ulaştılar. Savaştan sonra önemli bir Alman politikacı olan Franz-Josef Strauss, bağlı olduğu tümenin, Sovyet taarruzunun üçüncü gününde taktik bir birim olmaktan çıktığı görüşündeydi ve "Düşman her yerde" diye yazdı. Bir tabur komutanı olan Hans Diebisch, açıklamaları; "Alman savunmasının ateş gücü, esas savunma hatlarını ve geri hatları vuran Sovyet hava taarruzlarıyla tümüyle imha oldu. Sovyet piyadesi, taburun mevzileri içinde aniden göründüğünde ve askerler ricata kalkıştıklarında, Sovyet hava kuvvetleri bunu olanaksız kıldı. Tabur, hava akınları, havan ve makineli tüfek ateşi altında dağıldı ve kısmen imha oldu." Bir başka Alman subayının açıklaması; Hazırlık ateşi ardından Sovyet tankları mevzilerimize daldılar" şeklindedir.

Taarruz

un gelişmesi Sovyet kuvvetleri çift kıskaç hareketiyle Alman 6. Ordusu'nu ve 8. Ordu'nun bazı unsurlarını kuşatmak için ileri harekete başladılar. Alman - Romen savunması, taarruzun ikinci günü içinde çöktü ve 6. Muhafız Mekanize Kolordu, esas çevik kuvvet olarak oluşan gediklerden ileri harekete geçti. Bu ileri hareket Alman savunması içinde kısa sürede 40 km.lik bir derinliğe ulaştı ve geri hatlardaki ikmal tesislerini 21 Ağustos akşamında ele geçirdi. İki gün sonra, 23 Ağustos'ta 13. Panzer Tümeni bütünlüğü olan bir muharebe gücü olmaktan çıkmıştı ve Alman 6. Ordu'su, 100 km. derinlikte kuşatılmıştı. Kızıl Ordu'nun mekanize / motorize unsurları, Macaristan'daki Alman birliklerinin geri bağlantılarını, en önemlisi Macaristan'daki birliklerle bağlantıyı kesmeyi başarmışlardı. Kuşatılmış Alman birlikleri, kuşatmadan çıkabilmek için mücadele ettilerse de ancak bir kısmı çıkabilmeyi başardı.

Romen birliklerinin çöküşü

Sıklıkla, Sovyet ilerleme hızının ve Alman birliklerinin bir bütün olarak çökmesinin, Romanya'nın ihanetine yol açtığı ileri sürülmektedir. Mazulenko tarafından muharebelere ilişkin inceleme, muhtemelen bunun doğru olmadığını açığa çıkarmaktadır. Romen birlikleri birçok durumda Sovyet taarruzlarına karşı direndiler, fakat ellerindeki savaş araçları, modern bir orduya karşı savunma yapmak için yetersizdi. Özellikle tanksavar, top ve uçaksavar silahları yönünden yetersizlik içindeydiler. David M. Glantz'ın yayımlanmış seminer metni ve Kissel'in yayımlanmış çalışmasında, Alman iddialarının aksine olarak Romen 1. Zırhlı Tümeni'nin Sovyet yarma harekatına karşı direndiği ama kısa sürede yenilgiye uğratıldığı görülmektedir. Romanya'nın teslim olması, zaten Sovyet birlikleri ülke topraklarında derinlemesine bir girme yapmalarından sonra oldu. Ve zaten, Alman 6. Ordu'su, Romanya'daki diğer Alman birliklerinden kesin olarak kopmuştu. Romanya'daki Alman büyükelçiliği tarafından girişilen başarısız bir askeri darbe ardından Sovyet birlikleri Alman ve Romen birliklerin arasından ilerlediler. Romen-Alman çatışmaları O dönemdeki Romanya lideri Ion Antonesu, 23 Ağustos'ta Romanya kralı Michael tarafından başlatılan bir darbeyle görevden alındı. Alman kuvvetleri hemen ertesi gün darbeyi bastırmak ve Bükreş'i işgal etmek için harekete geçti. Fakat, Romen birlikleri, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne bağlı bazı unsurların da müdahalesiyle bu harekatı püskürttü. Prut Nehri'nin batı kıyılarından Bükreş'e takviyeli olarak taarruz eden Alman kuvvetleri, bölgeye hızla ilerleyen Kızıl Ordu birlikleri tarafından geri atıldı. Aynı sıralarda Romen birlikleri, Ploieşti petrol sahasını korumakla görevli Wehmacht birliklerine saldırdılar ve Macaristan yönünde geri attılar. Bu çatışmaların sonunda Romen Ordusu, daha sonra Sovyet kuvvetlerine teslim edilen 50 bin Alman tutsak aldı. Romanya kaynakları, Romanya'nın Nasyonel Sosyalist işgalinden kurtulmasında esas faktörün iç faktörler olduğunu, dış faktörlerin sadece destek verdiğini ileri sürmektedir. Bu açıklama, olaylara Sovyet bakışından net olarak farklıdır. Sovyet tarafı, Kızıl Ordu saldırısının Romanya'da bir darbeye yol açtığını ve bu olayın ardından Romanya'nın yerel isyancıların çabalarıyla işgalden kurtulduğunu kabul eder. Sonuçlar Alman birlikleri, yerine koyamayacakları ölçüde ağır insan kaybına uğradılar, yaklaşık 200 bin kişi. Sovyet kayıpları ise, bu çapta bir harekat için fazlasıyla düşüktür. Kızıl Ordu hızla Yugoslavya'ya ilerledi ve Alman E Ordular Grubu ile Yunanistan'daki F Ordular Grubu'nun geri çekilmeye zorladı. Yugoslav ve Bulgar partizanlar, başkent Belgrad'ı 20 Ekim 1944 tarihinde işgalden kurtardı. Politik düzeyde Yaş-Kişinev

Taarruz

u, Kral Michael'in Romanya'da bir darbe gerçekleştirmesini ve Romanya'nın Mihver Devletleri safından Müttefik Devletler safına geçmesini tetikledi. Kısa süre içinde, Romanya ile Almanya'nın müttefiki Macaristan arasında, Romanya topraklarında küçük bir sınır savaşı patlak verdi. Bu bölge 1940 yılında Romanya'nın İkinci Viyana Sözleşmesi ile Macaristan'a terk etmeye zorlandığı bölgeydi. Kızıl Ordu, harekatın başarısıyla Besarabya ve Kuzey Bukovina'da yeniden kontrol sağladı. Bu topraklar, 1940 yılında Sovyetler tarafından işgal edilmişti. Dipnotlar İngilizce Wikipedia maddesinden yararlanılmıştır. Jassy–Kishinev Offensive * Art of War Symposium, From the Dnepr to the Vistula: Soviet Offensive Operations - November 1943 - August 1944 - David M. Glantz * When Titans clashed: how the Red Army stopped Hitler - David M. Glantz, Jonathan M. House * Red Storm Over the Balkans: The Failed Soviet Invasion of Romania, Spring 1944 - David M. Glantz * Die Zerschlagung der Heeresgruppe Südukraine: Aug.-Sept. 1944. - Viktor Antonovič Maculenko, Ina Balcerowiak * Die Magdeburger Division: zur Geschichte der 13. Infanterie- und 13. Panzer-Division 1935-1945 - Dieter Hoffmann * Die Katastrophe in Rumänien 1944 - Hans Kissel * Stalingrad to Berlin: The German Defeat in the East, Office of the Chief of Military History, U.S. Army; 1st edition - E.F. Ziemke * "Tancuri in flăcări. Amintiri din cel de-al doilea război mondial." (Tanks in flames. Memories of the Second World War) - I.S. Dumitru * Romania: The Unfinished Revolution (Postcommunist States and Nations) - Steven D. Roper

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.