PaK 36(r) (7,62 cm Panzerabwehrkanone 36(rusland)) Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II.Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tanksavar silahıydı. Silah aslında Sovyet yapımı 76-mm tümen topu M1936 değiştirilmiş modeliydi.
Tanımı
F-22 de olduğu gibi, PaK 36(r) da süspansiyonlu çatal ayaklara sahip sehpası ve lastik geçirilmiş çelik tekerlekleri bulunuyordu. Topun yarı otomatik ateşleme sistemi ve hidrolikli geri tepme sistemi vardı. Ancak topun atlar tarafından çekilebilmesi için ön koşum takımı bulunmuyordu.Üretim tarihi
1941 yılında Wehrmacht Barbarossa Harekatı sırasında yeni Sovyet yapımı orta sınıf T-34 ve ağır sınıf KV tankları ile karşılaştı. Kalın eğimli zırha sahip bu tanklar Alman tanksavar silahlarına karşı dayanıklıydı. Bu sebepte sözü geçen tanklara karşı uzun menzilli ve daha etkili tanksavar silahlarına ihtiyaç duyuldu. Aslında Almanların elinde tam bu işe uygun 7.5 cm PaK 40 topu vardı ve Kasım 1941 de servise girmişti. Ancak bu silah yeterli kadar üretilemiyordu ve acilen kullanıma girecek bir çözüm gerekiyordu.Harekatın ilk zamanlarında Almanlar çok sayıda (1,300 adete yakın) Sovyet 76-mm 1936 (F-22) model topu ele geçirmişti. Uçaksavar silahı olarak üretilen bu silahın balistik yapısı çok iyiydi ve çok güçlü mermileri atmak içinde uygundu. Ancak silahın dizaynı tanksavar topu olması için pek te elverişli değildi. 1941 yılında Alman mühendisler silahın üzerinde bazı değişikliklere gitti:
- İlk olarak çapı büyütüldü.Almanların kullandığı top mermileri Sovyet mermilerinin neredeyse iki katı büyüklükteydi. (Alman yapımı mermi boyu 715 mm, Sovyet yapımı 385.3 mm)(Alman mermi eni 100 mm, Sovyet yapımı 90 mm), Bu işlem ile 2.4 daha büyük mermiler atması sağlandı.
- Topun yükselme kontrolu sağ tarafa yani nişangah tarafına alındı.
- Geri tepme sistemi geliştirildi.
- Yükselme açısı 18 derece oldu.
- Topa daha alçak bir zırh takıldı.
- Çoğunun namlusuna alev gizler takıldı. Bu sayede namludan çıkan gazların namluyu hareket ettirmesi azaldı ve geri tepme gücüde düşürüldü.
Üretimi
İlk silah Nisan 1942 de servise girdi. Almanlar 1942 yılında 358 adet, 1943 de 169 ve 1944 de ise 33 tane silahı dönüştürdü. 894 adet namlu ise kundağı motorlu silaha çevrildi. 300 adete yakın PaK 39(r) ise 76-mm M1939 modeline benzer şekilde dönüştürüldü.| PaK 36(r) and PaK 39(r) ait mermi üretimleri, (bin adet)Shirokorad A. B. - ``The God of War of the Third Reich``. | |||||
| Mermi türü | 1942 | 1943 | 1944 | Total | |
| HE (Yüksek patlayıcı) | 769.4 | 1,071.3 | 857.7 | 2,698.4 | |
| AP(Zırh delici) | 359.4 | 597.3 | 437.3 | 1,394.0 | |
Görevleri
PaK 36(r) Doğu Avrupa ve Kuzey Afrika harekatları sıarasında kullanıldı. Top hem taksavar hemde sahra topu olarak savaşın sonuna kadar kullanıldı. Mart 1945 tarihinde Wehrmacht 165 PaK 36(r) ve PaK 39(r) dönüştürüyordu.Silahın harcadığı mühimmat miktarı ise şöyleydi: 1942 yılında 49,000 AP ve 8,170 küçük kalibreli AP mermisi, ve 1943 de 151,390 adet. Kıyaslamak gerekirse, 1942 de PaK 40 topu 42,430 AP ve 13,380 HEAT memrisi; 1943 de büyük bir artışla 401,100 AP ve 374,000 HEAT mermisi harcandı.Modernize edilip üzerinde kullanıldığı kundağı motorlu araçlar :
- 7,62 cm Pak 36 auf Pz.IID Marder II - Panzer II hafif tank şaseli hafif zırhlı tank imha edici
- 7,62 cm Pak 36 auf Pz.38 Marder III - Panzer 38 hafif tank şaseli hafif zırhlı tank imha edici
PaK 36(r) silahları bir kısmı Kızıl Ordu tarafından ganimet alınıp (Stalingrad Savaşı sırasında), daha sonra Almanlara karşı tanksavar silahı olarak kullanıldı.
Sonuç
PaK 36(r) savaş alanlarında her tür tankı etkili menzili içerisinde rahatlıkla etkisiz hale getirebiliyordu. Bununla beraber top ağırdı ve PaK 40 silahına göre zırh delme etkisi azdı. Bu olumsuz taraflarına rağmen F-22 topundan dönüştürülen bu top Wehrmacht için ufak bir çalışma ile elde edilebilecek çok büyük bir başarı idi.Mühimmatı
| Uygun mühimatlar | |||||
| Türü | Modeli | Ağırlığı, kg | Patlayıcı ağırlığı, g | Namlu çıkış hızı, m/s | Menzili, m |
| Zırh delici mermiler | |||||
| APCBC/HE | 7,62 cm Pzgr.39 | 7,6 | 24, phlegmatized RDX | 740 | 4,000 |
| APCR | 7,62 cm Pzgr.40 | 4,065 | - | 990 | 700 |
| Yüksek patlayıcılı tanksavar mermiler | |||||
| HEAT | 7,62 cm Gr.38 Hl/B | 4,62 | 510 | 450 | 1,000 |
| HEAT | 7,62 cm Gr.38 Hl/Ğ¡ | 5,05 | 510 | 450 | 1,000 |
| Yüksek patlayıcılı ve parça tesirli mermiler | |||||
| HE-Frag | 7,62 cm Gr.34 | 6,25 | 550, amatol 40/60 | 550 | 10,000 |
HEAT mermisi 90° açı ile 100-115 mm lik zırhı geçebilir.
Kaynakça
Commons|PaK 36(r)- Shirokorad A. B. - ``The God of War of the Third Reich`` - M. AST, 2002 (Широкорад Ğ. Ğ‘. - Бог войны Третьего рейха. - Ğœ.,ĞĞРИздательÑтво ĞĞ¡Ğ¢, 2002., ISBN 5-17-015302-3)
- Ivanov A. - Artillery of Germany in Second World War - SPb Neva, 2003 (Иванов Ğ. - ĞÑ€Ñ‚Ğ¸Ğ»Ğ»ĞµÑ€Ğ¸Ñ Ğ“ĞµÑ€Ğ¼Ğ°Ğ½Ğ¸Ğ¸ во Второй Мировой войне. - СПб., ИздательÑкий дом «Ğева», 2003., ISBN 5-7654-2634-4)
- Klyuev A. etc. - ``German Artillery Ammunition Reference Book`` - M., 1943 (Ğ.КлÑев и Ğ´Ñ€ - Справочник по комплектации боеприпаÑов германÑкой артиллерии. - Ğœ., 1943)
Ayrıca bakınız
Şablon:IIDSAlmanTopÇeşitleri
Portal|Askeriye
