Abd

Amerika Birleşik Devletleri (ABD; İngilizce: United States of America, USA veya U.S.A.), yaygın ismiyle Birleşik Devletler (B.D.; İngilizce: United States, US veya U.S.) ve ya Amerika (İngilizce: America), çoğunlukla orta Kuzey Amerika'da, Kanada ve Meksika arasında bulunan, elli eyalet ve bir federal bölgeden oluşan, federal anayasal cumhuriyet ile yönetilen bir ülke. Yeryüzünün, 9,8 milyon km2 (3,8 milyon sq mi) yüz ölçümü ile üçüncü veya dördüncü en büyük ülkesidir. 328 milyonu aşan nüfusu ile dünyanın en kalabalık üçüncü ülkesidir. Ülkenin federal bölgesi Washington, DC'dir ve en kalabalık şehri ise New York'tur.

Paleo-Kızılderililer en az 12.000 yıl önce Sibirya üzerinden Kuzey Amerika anakarasına göç ettiler ve 16. yüzyıla gelindiğinde ise Avrupa kolonizasyonu ile karşı karşıya kaldılar. Birleşik Devletler, Doğu Kıyısı boyunca kurulan On Üç Koloni ittifakından doğdu. Büyük Britanya ile olan anlaşmazlıklar, bağımsızlığı sağlayan Amerikan Bağımsızlık Savaşı'na (1775-1783) yol açtı. 18. yüzyılın sonlarında ABD, Kuzey Amerika'da hızlı bir şekilde genişlemeye başladı. Kademeli olarak yeni bölgeler elde etti ve çoğu zaman Yerli Amerikalıları yerlerinden etti ve yeni devleti kabul etmeye zorunlu bıraktılar. 1848'de Birleşik Devletler, kıtanın bir ucundan diğer ucuna kadar yayıldı ve köleliğin ortadan kalkıp kalkmaması tartışması ile başlayan Amerika İç Savaşı'na zemin hazırlandı. İspanyol–Amerikan Savaşı ve I. Dünya Savaşı, ABD'nin dünya gücü olacağının sinyallerini verdi ve II. Dünya Savaşı'nda ise bunu gerçekleştirdi. Soğuk Savaş sırasında Birleşik Devletler ve Sovyetler Birliği çeşitli rekabet yarışlarına katıldı ancak doğrudan askerî çatışma olmadı. Bu yarışlar sonrasında ABD, Ay'a ilk insanları indiren 1969 uzay uçuşuyla, Uzay Yarışı'ndan üstünlük elde etti. Sovyetler Birliği'nin 1991'deki çöküşü Soğuk Savaş'ı sona erdirdi ve ABD'yi dünyanın tek süper gücü yaptı.

Birleşik Devletler, bir federal cumhuriyettir ve çift meclisli bir yasama sistemine sahip olmakla birlikte, üç ayrı hükûmet departmanına sahip temsilî demokrasidir. Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu (IMF), Amerikan Devletleri Örgütü (OAS), NATO gibi uluslararası kuruluşların kurucu üyesidir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesidir. Ayrıca ABD, uluslararası ekonomik özgürlük, hükûmet yolsuzluğu, yaşam kalitesi ve yüksek eğitim kalitesi ölçütlerinde üst sıralarda yer almaktadır. Gelir ve servet eşitsizliklerine rağmen Amerika Birleşik Devletleri, sosyoekonomik performans ölçümlerinde her defasında üst sıralarda yer almaya devam etmiştir. Irksal ve etnik açıdan en çeşitli toplumlardan birine sahiptir ve nüfusu yüzyıllar süren göçler ile şekillenmiştir.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.