|harita =
|harita boyut =|harita açıklama = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = K |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = D |rakım = |yüzölçümü = |nüfus = 450 |nüfus yoğunluğu = |nüfus_ref = [1] |nüfus_itibariyle = 2000 |alan kodu =0322 |posta kodu = 01500 |bölge = Akdeniz |il = Adana |ilçe = Kozan
|Köy Muhtarı =
|websitesi = [2]
Akçalıuşağı, Adana ilinin Kozan ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihi
Akçalı Ailesi, Ramazanoğulları Beyliğinin Adana, Sis, Ayas ve Payas bölgelerine hakim olduğu 1500-1600 yıllarında Akçalıuşağı bölgesine yerleşmiştir.Kozan Bölgesinin Tarihi
Bölgenin yönetimi, 19. yüzyılda, bazı Avrupa Devletleri tarafından desteklenmesi neticesinde Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa`ya geçmiştir. 1833-1840 yılları arasında da Kavalalı Mehmet Ali Paşa`nın oğlu İbrahim Paşa bu bölgeyi yönetmiştir. Osmanlı İmaparatorluğu`nun merkezi yönetimdeki zaafiyeti sebebi ile daha sonra Kozanoğulları bu bölgeyi yönetmeye başlamıştır.Kendi başına buyruk hareket eden Kozanoğlu Beyliği`ne son vermek ve merkeze bağlamak için 1865 yılında Derviş Paşa komutasında Fırka-i İslahiye adında bir ordu kuruldu. Ahmet Cevdet Paşa da bu orduya danışman olarak katıldı. Bu ordu sayesinde Kozanoğlu Beyliği yıkılıp, aşiretler Anadolu içlerine sürgün edildi ve yörede tekrar Osmanlı hakimiyeti sağlanmış oldu. 1878 yılında bir kez daha Kozanoğlu isyanı çıktıysa da başarılı olamamıştır. Aydınoğulları, Karsantıoğulları, Sırkıntıoğulları gibi Türkmen aşiretleri bu dönemde iskan edilmişlerdir.
BirinciDünya savaşı sonunda 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Mütakeresi hükümlerine dayanarak güney Anadolu`yu denetimi altında tutacak olan Fransızlar 17 Aralık 1918`de Mersin`e çıkarma yaptılar. Mersin`i işgal ettiler. 18 Aralık 1918`de Tarsus, 20 Aralık 1918`de Adana işgal edilmiştir. Kozan`da bulunan Ermeniler Adana`nın güç alarak Kozan`ın da işgal edilmesi için Adana işgal kuvvetleri komutanı Bremon`a heyet göndermek suretiyle Kozan`ın işgalini istemişlerdir. 8 Mart 1919`da Fransız işgal heyeti Kozan ilçesini de işgal etmişlerdir. Bir Ermeni devleti kurulacağına sevinen Ermeniler vergi toplamaya başlamışlar ve bu amaçla yerel halka işkence etmek öldürmek suretiyle zalimce güç gösterileri yapmaya başlamışlardır.
Karga Pazarı ve Bozat Gediği olaylarını takiben, Fransız işgal komutanı Tayyarda tarafından sürgün edilen Kozan`ın ileri gelenleri Sivas`a varırlar. Amasya`da Salih Paşa ile görüşüp Sivas`tan dönen Mustafa Kemal Paşa Kozan`dan gelen 4 kişilik heyeti huzuruna kabul eder. Heyet sözcüsü Kozan`daki işgali ve zulmü anlatır ve Atatürk`ten bir komutan talep eder. Atatürk`te heyete "Size istediğiniz komutanı vereceğim, şimdi siz Kayseri`ye hareket edin, komutanlarınız arkanızdan size yetişeceklerdir" der. Mustafa Kemal Paşa, Binbaşı Kemal Bey`i Kilikya Kuvai Milliye Komutanlığına, Yüzbaşı Osman Bey`i de onun yardımcılığına görevlendirir. Daha önce Kayseri`ye hareket eden Kozanlılarla komutanlar, Develi de Belediye Başkanı Kamberli Osman Bey`in evinde buluşurlar. Askeri heyete katılan Ratıp Bey de burada hazır bulunur. Görev bölümü yapılır. Binbaşı Doğan Bey ile Ratıp Bey Batı Kilikya Komutanlığına görevlendirilir.Kanberli Osman Bey`in evindeki toplantıya katılan Gizzik Duran ve çetesi, Osman Tufan Bey`i alıp Tufanbeyli`ye hareket ederler. Tufanbeyli `den Göksun `a varırlar. Meyremçil Belini aşarak Osman Bey Andırına iner. Yaycıoğlu İbrahim Ağa`nın evinde karargah kurarak, Doğu Kilikya Müdafai Hukuk Cemiyeti`nin temelini bu evde atar.Dha sonra Kadirli Müdafai Hukuk Cemiyetini kurarak Kuvayi Milliye Teşkilatını harekete geçirir. Yiğit Kadirli halkı, 7 Mart 1920`de Kadirli`yi işgalden kurtarır. Kadirli `ye inen Osman Tufan Bey, Kozan`ın kurtuluşunun nasıl yapılacağını, Kozan`dan varan heyetlerle görüşüp Müdafai Hukuk Cemiyetinin kurulmasını ve yönetim kurulu ile başkanının şeçilmesini ister.Ancak bu cemiyetin başkanlığını ulamadan ve okur yazar olanlardan hiç kimse kabul etmek istemeyince, daha sonra, Haçin baskınında şehit düşen Kahraman Ökkeş Bey(İlbeyi) gönüllü kabul eder. Böylece, Kozan`nın Müdafai Hukuk Cemiyeti kurulur.
İlk iş olarak milis güçler oluşturulup, Grup komutanlarına görev verilir.
Bunlar; Koyunevi Tabur Komutanı Sarıbahçeli Ahmet Ağa, Kırmızı Osman, Ağzıkaraca Köyünden Musa Hoca (Özdemir) Berber Bölüğü Komutanı Kurtlu Uşaklı Hacı Efendi. Arslanlı Bölüğü Komutanı Topalzade Halil Efendi. Hamam Köyü Grup Komutanı Bayramoğlu Hacı Mehmet Öztorun Ceritler Grup Komutanı Kurdoğlu Hulusi Bey Mansurlu Bölüğü Komutanı Abdussamed Samimi Karacalar Bölüğü Komutanı Yiğenoğlu Ahmet Efendi Andıl ve havalisi Müfreze Komutanı Hakkı Efendi (Turgut). Sıralif Grup Komutanı Karabucaklcaklı Deli Hacı Ağa Köreken Müfrezesi Komutanı Bayatoğlu Ahmat Çavuş, Gebenli Ali ve Cücen Ali Hoca,Ferhatlı Hamdi Ağca, Kamalı Hasan, Kamalı Mehmet Döşeme müfrezesi KomutanıYiğit Ağa (Asıl adı Ahmet Akçalı, Kahraman Bey) ve Kadirli`li mücahitler Kuyuluk Bölüğü Komutanı Üzeyir Hocaoğlu Hasan Efendi Kayhan Grup Komutanı Çolak Hacı Ağa Yiğit Ağanın yiğeni olan Mehmet(Cevdet Hoca)çocukları;Naci(Mehmet,Burçin), Arif(Aşkın,Şebnem),Selma(Lütfiye,Gül,Mine),Oğuz(Görkem,Kutay)
Bu grup komutanları emrinde bulunan kahraman Kozanlılar, Kozan`a hücum etmek üzere ilçeyi abluka altına alırlar. Durumu haber alan Fransız işgal kuvvetleri komutanı Tayyarda hazırlık yapar. 1 Haziranı 2 Hazirana bağlayan gece yarısından sonra Kozan` ın yerli Ermenilerini de yanlarına alarak işgal kuvvetleri Kozan`ı boşaltır. 2 Haziran 1920 günü Türk Milis Kuvveleri Kozan` a girdiler. Böylece bir yıl, 2 ay 24 gün işgal altında kalan Kozan ve çevresi düşmandan temizlendi. Her yıl 2 Haziran, Kurtuluş Bayramı olarak kutlanmaktadır.
Kaynaklar
Vikipedi Maddesi: "Akçalıuşağı, Kozan" YerelNET-Yerel Yönetimler Portalı: "Akçalıuşağı Köyü" Akçalıuşaklılar ve Yaşantıları, Atalay Akçalı www.yılmazcetin.com h www.guzelyer.com/kurtulus.html
Kültür
Köyün gelenek, görenek ve yemekleri hakkında bilgi yoktur.Coğrafya
Adana iline 105 km, Kozan ilçesine 35 km uzaklıktadır.İklim
Köyün iklimi, Akdeniz iklimi etki alanı içerisindedir.Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |||
|---|---|---|---|
| 2007 | |||
| 2000 | 450 | 1997 | 370 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
2004 -
1999 -
1994 -
1989 -
1984 -
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. Ptt şubesi ve ptt acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.Linkler
köy-taslak Kozan belde ve köyleri