|harita =
|harita boyut =|harita açıklama = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = K |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = D |rakım = |yüzölçümü = |nüfus = 125 |nüfus yoğunluğu = |nüfus_ref = [1] |nüfus_itibariyle = 2000 |alan kodu =0222 |posta kodu = 26850 |bölge = İç Anadolu |il = Eskişehir |ilçe = Alpu
|Köy Muhtarı =
|websitesi = [2]
Aktepe, Eskişehir ilinin Alpu ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihi
bılgen aytsın soyundu
toygan tutsun toyundu1. ALTIN ORDA (ÇADIR) DEVLETİ:
1242-1501 arasında varlık gösteren, Cengiz İmparatorluğu`nun Kuzeybatı Asya ve Doğu Avrupa`daki kolu olan devlet.
Cengiz İmparatorluğu`nun sınırları belirsiz olan batı bölümü, en büyük oğlu Cuci`ye verilen topraklardı. Cuci babasından önce ölünce yerine Batu geçti. Batu, Kıpçakları ve macarları moğol egemenliğine soktu. Ele geçirdiği ülkeler “Cuci Ulusu” adını aldı. Ama kısa süre sonra ikiye bölünerek doğuda kalan bölgeler büyük oğlu Orda`ya verilerek Gök-Orda adıyla, Batu`ya kalan batıdaki bölgeler ise önceleri Ak-Orda ve sonraları Altın-Orda adıyla anılmaya başladı.
Batu`dan sonra yerine Berke Han geçti. Berke Han`dan sonra etkin bir komutan olan NOGAY Han`ın ( `Nogay` Cengiz Han`ın büyük torunudur. Bir cariyeden doğduğu için hanedandan sayılmamış bu nedenle han olamamıştır.) devlet içindeki gücü arttı, hanların belirlenmesinde etkili oldu. Ancak Nogay`ın kurduğu baskı, beylerin Tokta Han`a (1291-1313) katılmasına yol açtı ve Tokta Han Nogay`ı öldürttü.
2. NOGAYLAR:
13`üncü yüzyıldaki Moğol istilasına kadar, eski Kıpçak (Deşti-Kıpçak) bölgesinde göçebe olarak yaşamakta olan ve Emir Nogay`ın öldürülmesinden sonra ona bağlılıklarından dolayı Nogay yanlısı anlamında NOGAYLAR olarak anılmaya başlanan bir türk boyudur. Aşağı İdil (Volga), Yayık ve Emba ırmakları arasında bulunan göçebe Nogaylar hana bağlı mirzalar tarafından yönetiliyordu.. 16 yy.ın ilk yarısında Astrahan Hanlığı yönetiminde de etkili olan Nogaylar, Kazan Hanlığı`nı ele geçiren Rusların baskısı sonucunda 1557-58 de Büyük ve Küçük Nogaylar olmak üzere ikiye ayrıldılar.
İsmail Mirza önderliğindeki Büyük Nogaylar, Rus egemenliğini tanıyarak İdil`in doğusunda kalırken, Bilek Bulat Mirza`nın önderliğindeki Küçük Nogaylar Kırım Hanı 1.Devlet Giray`ın yurtluk olarak verdiği Kuban boyu ile Azak Kalesi arasında kalan bölgeye göç ettiler. Bir süre sonra da Özi Kalesi`nin batısında Turla (Dinyepr) ile Tuna ırmakları arasına yerleştirildiler.
Ruslara karşıyapılan savaşlara katılan Küçük Nogaylar, Kırım Savaşı(1854-56) sonucunda Rusların Kırım`ı işgali ve Tuna boylarına doğru yayılması üzerine Kırım`ın kuzeyindeki ve batısındaki ülkelerinden ayrılmak zorunda bırakıldılar. Osmanlı imparatorluğunun liman kentlerine [3] giderken Kırım ülkesini bir uçtan öteki uca geçen sayıları onbinlerce olan Nogaylara, ya Rusyanın başka bölümlerinde daha az istenebilir nitelikte bölgelere göçmek için kendi yurtlarını terketmek, ya da Osmanlı imparatorluğuna göçmek seçeneği verilmişti. Nogayların göçü 1860`lı yıllar boyunca sürdü.
Çok sıkışık yaşam düzeninin bulunduğu göçmen kamplarında, sağlık koşulları kötü durumdaydı. Sürgün edilmiş Nogayların toplanma ve geçici olarak yerleştirilme merkezlerinden biri de bugün Romanya sınırları içinde bulunan Köstence ilinin Mecidiye (Medgidia) ilçesidir.
Bu ilçede yerleştirilen Nogaylar sonraki yıllarda kendi yerleşimlerini (köylerini) oluşturdular.
Bu yerleşimlerden söz konusu Nazarca ve Alakapı köylerinin, Romanya`ya Kırım Savaşı`ndan sonra mı, yoksa 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı`ndan (93 Harbi) sonra mı, ya da her iki savaşın sonundaki Nogay göçleri nedeniyle mi oluştuğu/kurulduğu bilinmiyor.
3. AKTEPE (RIFKíYE) KÖYÜ`NÜN KURULUŞU:
Romanya`nın Köstence ili Mecidiye ilçesi Nazarca ve Alakapı köylerinden göç eden 21 Nogay Ailesi`nin Eskişehir`e yerleştirilmesi sırasında, (köyde sayıları artık neredeyse tükenmiş olan yaşlıların söylediklerine göre) yerleşme yeri olarak kendilerine önce bugün Hasanbey Çiftliği olarak anılan bölge gösterilmiş, ancak Nogay ileri gelenleri, bu yörenin Eskişehir`e çok yakın olduğunu ve bu nedenle gençlerinin ahlaklarının bozulacağı endişesini taşıdıklarını belirtmişlerdir.
Bunun üzerine köyün, Devlet Şurası`nın 11 muharrem 311 (miladi 1893), 12 temmuz 309 sayılı kararı ile, Tosbağa Pınarı bölgesinde kurulmasına karar ve izin verilmiştir.
İzin verilen bölge içinde köyün tam yerinin seçimi a€˜et sasıtma` yöntemi ile yapılmış olmalıdır.
Kültür
Kuşaktan kuşağa geçildikçe Nogayca kullanımı azalmaktadır.Her geçen gün azalıp unutulmakla birlikte, köyde hala eski Nogay gelenek ve görenekleri sürdürülmeye çalışılmaktadır.Düğün-dernek, bayramlarda ve doğumlarda hala bu uygulamalar sürdürülür.Mayıs ayının ilk haftasında [4]] şenlikleri kapsamında köyün kaynak mevki tabir edilen yerde şenlikler düzenlenir,hıdırellezi kutlamaya giden herkes geceden hamur işleri hazırlar.(kırde,kalakay,kopmeşe,mamelek,üykenbí´rek,kaşık bí´rek şorbası,sarıburma, göbete,şırbí´rek, vb...)Yumurta içine Soğan kabuğu atılarak suda kaynatılır aynı anda rengide Sarıya boyanmış olur.) Köyde yılda birkez yağmur duası düzenlenir bu zaman içerisinde Türkiye`nin çeçitli yerlerinde olan köylülerimiz ve misafirlerimiz köyümüze gelerek Duaya katılır,uzun yıllar birbirleriyle görüşmeyen aynı zamanda Aktepe (Rıfkıye) Köyünden olan insanlar`da birbirleriyle görüşmüş olur.Duadan sonra köy konağında yemek verilir.Maksat hem Duaya katılmak,hemdebirlik beraberlik içerisinde bizim çoçuklarımıza gelenekleri ,örf ve adetleri öğreterek birbirleri ile tanışıp kaynaşmasını sağlayarak özlem gidermek...Coğrafya
Eskişehir iline 48 km, Alpu ilçesine 7 km uzaklıktadır.Köy, Yukarı sakarya havzasında, dağ içi ovalarla kaplı, Porsuk havzasındadır.Toprak çeşitlidir. Dağ yamaçlarındaki topraklar kırmızı toprak, dağ içi ovalarda alüvyonlu toprak ve artık yaşlanmış dağlardan olan Akbayır, beyaz toprak ve Porsuk kenarları alüvyon topraklardan oluşmaktadır.Köy alanının 2/3`ü sulanır durumdadır. Karasal iklimin hüküm sürdüğü alanda yağış eğimine paralel olarak verim alınmakta,sulamanın yaygınlaşması ile birlikte endüstri bitkileri üretiminde artış olmuştur. Köy merası geniş bir alana sahiptir, ancak acilen ağaçlandırma kapsamına alınmalıdır,hayvancılk nedeni ile ağaçlandırma çalışmaları yapılamaması bahane edilmemeli özellikle DÜÇ (Devlet Üretme Çiftlikleri) alanına cephe kalan gölet havzası ve Karadere gölet havzası en kısa zamanda ağaçlandırılarak erezyon ve bitki örtüsü kontrol altına alınmalıdır.Köyde Mera Mevkisi olarak Nişancı, Darören,Ağılaldı,Kelkaya,Dokuzoluk,Akbayır,Karpuzpınarı vardır.Köyde sulama alanı olarak porsuk,Karadere sulama göleti ve ayrıca derin kuyular vardır.İklim
Köyün iklimi, karasal iklimi etki alanı içerisindedir.Kışları soğuk, yazlarıda çok sıcak gecer.Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |||
---|---|---|---|
2007 | 135 | ||
2000 | 125 | 1997 | 130 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Ayrıca köyün geneli Bağ-kur ve SSK emeklisidir. Ekonomik durumu iyi, yaşam standardı yüksektir.Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
2004 - Saim Ersen
1999 - Saim Ersen
1994 - Hilmi Börakay
1989 - Hilmi Börakay
1984 - Lütfü Akyıldız
Not: Ahmet Dandik uzun yıllar köyün muhtarılığını yapmış ve muhtarlıktan emekli olmuştur, şu an hakkın rahmetine kavuşmuştur.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır.Darören mevkiinden sağlanan Köyün içme suyu şebekesi vardır.Yeraltı Suyu yüzeye yakın olduğundan ayrıca hemen hemen herkezin evinin bahçesinde kuyu ve Tulumba bulunmaktadır. Kanalizasyon şebekesi yoktur. Ptt şubesi yoktur. Herkesin evinde otomatik telefon vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır. Köyde köykonağı vardır.Linkler
köy-taslak Alpu belde ve köyleri Doğuda Esence(Yellice),Batıda Güneli(Mamure) ,Güneyde Işıkören(Arapkuyusu)Köyü ve Kuzeyde Alpu İlçesi vardır.Genelde Arapkuyusu ve Yellice Köylerinden kız alıp vermeler olur.Köyde kışın pek az miktarda kişi kalır,genelde kışın çoğu kişilerin Eskişehir`de evleri vardır,işleri yazın bitirdikten sonra kışı Eskişehir`de geçirirler, baharda işler açılınca köye dönerler.