And Dağları

Kısaca: And Dağları Güney Amerika’nın Pasifik sahilleri boyunca uzanan 8.900 km ile dünyanın en uzun ve yüksek dağ silsilelerinden biri. Venezuela, Kolombiya, Ekvador, Peru, Bolivya, Şili ve Arjantin’in bazı kısımlarını kaplar. Andlar, güneyden kuzeye doğru; Patagonya Andları, Orta Andlar, Peru Andları, Ekvador Andları, Kolombiya Cordilleraları ve Venezuela Cordilleraları olmak üzere altı bölüme ayrılır. Kıtanın batısındaki kıyı şeridini kuzeyden güneye doğru iki ...devamı ☟

And Dağları
And Dağları

And Dağları, Dünya'nın en uzun sıradağlar zinciridir. Güney Amerika'nın bütün batı kıyısı boyunca uzanır. Venezuela'dan başlayıp Kolombiya, Ekvador, Peru, Bolivya üzerinden devam ederek Arjantin ve Şili'nin Patagonya topraklarında sona erer. Kısacası kuzey 10° paralelinden güney 55° paraleline kadar uzanan 7500 km lik bir sıradağ kütlesidir.

Güney Amerika’nın Pasifik sahilleri boyunca uzanan 8.900 km ile dünyanın en uzun ve yüksek dağ silsilelerinden biri. Venezuela, Kolombiya, Ekvador, Peru, Bolivya, Şili ve Arjantin’in bazı kısımlarını kaplar. Andlar, güneyden kuzeye doğru; Patagonya Andları, Orta Andlar, Peru Andları, Ekvador Andları, Kolombiya Cordilleraları ve Venezuela Cordilleraları olmak üzere altı bölüme ayrılır.

Kıtanın batısındaki kıyı şeridini kuzeyden güneye doğru ikiye ayıran bu sıradağ silsilesi, Andların en yüksek yerleridir. Buradaki Aconcagua tepesi (6.960 m) Orta Andlar’da yer alır. Ekvador’dan Şili’deki Velgarasio’nun doğusundaki Uspallata Geçidi’ne kadar en alçak nokta 3.048 metredir. Venezuela, Kolombiya, Ekvador ve Bolivya gibi Güney Amerika devletlerinin başşehirleri And Dağlarının yüksek yerlerinde kurulmuştur.

And Dağlarının birçok yerinde faal ve sönmüş volkanik tepeler vardır. Güney ve Orta Peru, Güney Şili, Ekvador ve Kolombiya’da 70 kadar aktif volkan mevcuttur. Andlardaki topraklar gençtir ve arazinin dik eğimi yüzünden su ve rüzgarla büyük bir aşınmaya uğrar. Bazı bölgeler ise tamamen kayalıktır.

Andlar, dünyanın en büyük meteorolojik bariyerlerinden birini teşkil eder. 40° enlemin üstündeki Andlarda, hakim durumunda olan batı rüzgarlarından dolayı çok yağmur yağar. Deniz seviyesinden 914 metre yüksek olan bölgenin sıcaklık ortalaması 28° ile 24° arasında değişir. 910-1830 m arasında sıcaklık 24° ile 18°, 1830-3050 m yükseklikte 18°-12°, 3050-3960 m arası ise çok soğuk olup karla kaplıdır.

Andlarda yaşayan hayvan türleri ve bitkiler yüksekliğe göre değişir. Bitki örtüsü 35° enleminde iki farklı bölgeye ayrılır. Güneyde kalan bölge, servi ve yaprak dökmeyen ağaçlarla kaplıdır. Kuzeyde ise, Bolivya’ya kadar çölümsü bir bitki örtüsü görülür. Bolivya’nın kuzeyinden itibaren tropik orman kuşağı başlar. Kolombiya’da ise 2500-3500 m arasında tarıma elverişli bir bölge yer alır.

Andlarda çıkan madenler, dünyada ön sıralarda yer alır ve bölgede madencilik sanayinin gelişmesine sebep olmuştur. Bakır, Şili ve Peru’da; kalay Bolivya’da; gümüş, kurşun ve çinko Bolivya ve Peru’da; kömür ve demir Şili, Peru, Kolombiya’da; platin ve zümrüt Kolombiya’da; altın ise Peru, Ekvador ve Kolombiya’da çıkarılır. Andların doğu kesiminde zengin petrol yatakları mevcuttur.

Andlarda nüfus; kesafet (yoğunluk) ve ırk bakımından değişiklik gösterir. Arjantin, Şili, Kolombiya ve Venezuela’nın yüksek kısımlarında hakim nüfus mestizo denilen melezlerdir. Peru, Ekvador ve Bolivya’da saf kan Kızılderililer nüfusun yarısından fazlasını teşkil eder. Arjantin ve Şili Andlarında nüfus seyrektir. Fakat Orta ve Kuzey Andlarda nüfus yoğundur.

Dağlar



Andların en yüksek dağı 6.962 m ile Arjantin ve Şili sınırındaki Aconcagua 'dır.

Diğer önemli zirveler

Volkanlar

Andlar ve Orta Amerika Kordilleri, sismik ve volkanik aktiflikler gösteren bölgelerdir.Yeryüzünün en yüksek volkanları bu bölgede bulunur.6.882 m yükseklikteki Monte Pissis (Arjantin) ve 6.887 m yükseklikte Ojos del Salado (Şili) bunlardan bazılarıdır.

Önemli aktif volkanlar

Andların diğer volkanları

And dağlarının yaşı 60 milyon yıl olarak tahmin edilmektedir.

Kaynaklar

Vikipedi Rehber Ansiklopedisi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

And Dağları Resimleri

Uruguay Hava Kuvvetleri'nin 571 sefer sayılı uçuşu
6 yıl önce

da And Dağları uçak kazası, havacılık tarihinde özel yeri olan bir uçak kazası. 13 Ekim 1972 tarihinde 45 kişiyi taşıyan bir uçak And Dağları’na çarpıp...

And kondoru
3 yıl önce

türlerden sayılan And kondoru, Arjantin, Bolivya, Ekvador, Kolombiya, Peru ve Şili'nin ulusal sembolüdür. Güney Amerika'nın And Dağları bölgesinin folklor...

And kondoru, 1758, And Dağları, Animalia, Aves, Beyaz, Bilimsel sınıflandırma, Binominal nomenklatür, Bolivya, Carolus Linnaeus, Cathartidae
Kaçkar Dağları
3 yıl önce

silsilenin merkezi bölümünü oluşturan Kavrun Dağları tüm silsilenin en yüksek doruğu olan Kaçkar Kavrun Dağı Kaçkar Dağları; dağcılık, kaya tırmanışı, trekking...

Kaçkar Dağları, Kaçkar Dağları
Tanrı Dağları
3 yıl önce

Cungarya Ala dağları Kırgız Ala dağları (Kırgızistan ve Kazakistan'da) Küngöy (Kengey) Ala dağları (Kırgızistan ve Kazakistan'da) Teskey Ala dağları (Kırgızistan'da)...

Tanrı Dağları, Tanrı Dağları
Hindukuş Dağları
3 yıl önce

Koordinatlar: 35°K 71°D / 35°N 71°E / 35; 71 Hindukuş Dağları (Hintçe: हिन्दु कुश, Farsça: هِندوکُش), Asya'da Afganistan'ın merkezi ile Pakistan'ın...

Hindukuş Dağları, Afganistan, Coğrafya, Kabil, Taslak, Tibet, Yakut, Zümrüt, Kandmar, Herat
Apalaş dağları
3 yıl önce

Apalaş Dağları (İngilizce: Appalachian Mountains), Kuzey Amerika'da bir dağ dizisi. Apalaşlar eskiden sırf sıradağlar ismi olarak kullanılırken son yüzyıldan...

Apalaş Dağları, Alabama, Atlas Okyanusu, Batı, Coğrafya, Dağ, Doğu, Kuzey Amerika, Taslak, Piedmont Yaylası, Appalachian Yaylası
Baykal Dağları
6 yıl önce

Koordinatlar: 54°00′K 108°00′D / 54°K 108°D / 54; 108 Baykal Dağları (Rusça: Байкальский хребет) Rusya'nın Sibirya bölgesinde yer alan, aynı adlı Baykal...

Baykal Dağları, Alaçam, Baykal Gölü, Dağ, Köknar, Ladin, Lena Nehri, Rusya Federasyonu, Rusça, Sibirya, Taslak
Himalaya Dağları
3 yıl önce

Himalaya Dağları, dünyanın en büyük ve en yüksek sıradağları arasında zirveyi çeker. Asya'nın orta güney kısmında, doğu batı doğrultusunda uzanır. Dünyanın...