Buenos Aires eyaleti dışındaki eyaletler illere (İspanyolca: çoğul ``departamentos``, tekil ``departamento``) bölünmüştür. Buenos Aires eyaleti ise tek bir belediyeden oluşan bölümlere (İspanyolca: çoğul ``partidos``, tekil ``partido``) ayrılmıştır.
Eyaletler
poly 157 837 163 895 241 890 158 835 Tierra del Fuego poly 89 663 67 748 62 780 78 799 90 790 99 793 92 799 92 811 105 824 132 822 144 822 154 826 162 824 147 777 164 764 169 739 197 708 199 691 165 660 Santa Cruz poly 65 565 75 636 90 663 161 659 206 615 223 576 236 562 233 552 205 550 75 556 Chubut poly 76 557 71 538 139 478 139 435 148 441 147 446 156 450 158 446 176 465 204 466 241 476 240 515 252 523 240 530 210 517 204 523 208 547 Rio Negro poly 71 536 76 475 88 465 73 443 78 412 87 398 109 431 116 424 138 434 138 477 Neuquen poly 136 430 143 432 156 445 181 467 207 463 242 475 242 365 202 365 202 391 136 392 La Pampa poly 254 523 240 515 243 348 277 348 301 324 309 325 349 340 346 352 375 375 370 394 383 405 360 453 310 469 274 472 260 460 263 514 Buenos Aires rect 340 351 349 360 Ciudad Autonoma de Buenos Aires poly 253 347 279 347 300 325 308 322 297 302 302 276 327 246 327 213 340 201 341 184 346 181 280 179 268 240 277 252 268 279 268 287 279 311 Santa Fe poly 201 365 243 363 242 347 251 347 277 312 269 290 269 276 276 254 267 240 257 240 258 232 253 226 227 222 208 220 202 224 206 227 197 236 185 259 186 284 205 295 Cordoba poly 168 391 201 390 200 320 203 314 205 306 205 296 199 297 191 286 178 286 174 288 158 283 148 285 147 294 156 303 151 312 153 321 166 339 166 357 174 364 San Luis poly 88 397 89 405 111 431 114 423 139 435 138 405 135 393 169 393 172 376 173 366 165 360 165 344 165 339 153 322 150 310 157 304 148 296 137 293 136 288 121 297 108 289 96 296 98 302 88 305 90 327 95 327 99 344 90 361 89 370 83 377 89 388 Mendoza poly 147 285 160 285 154 272 154 263 150 258 151 250 142 243 123 228 109 228 113 212 109 204 99 195 92 198 92 216 86 219 88 230 90 242 88 246 83 243 78 259 83 267 76 266 74 273 79 288 84 290 81 295 91 307 94 295 109 290 120 297 133 287 148 296 San Juan poly 161 283 170 289 186 284 185 257 195 237 169 205 168 196 157 187 150 192 141 192 134 192 130 186 127 187 122 180 122 175 114 177 106 177 102 183 101 190 94 194 107 203 110 210 110 224 118 228 124 226 140 239 152 250 151 259 La Rioja poly 101 177 112 177 121 177 128 188 130 185 137 190 149 192 152 187 164 188 170 195 171 203 189 216 192 224 195 238 206 231 202 224 208 222 206 202 196 194 199 181 195 175 189 181 183 176 182 161 175 161 175 157 181 154 181 147 174 143 175 136 175 130 170 138 160 121 163 108 143 108 137 109 120 106 115 106 115 116 120 131 113 138 122 151 121 158 113 156 Catamarca poly 117 103 131 109 142 108 165 108 165 115 159 122 168 137 175 133 184 136 186 129 195 129 213 136 217 119 240 118 267 85 267 38 253 21 241 21 235 25 228 20 222 24 223 31 216 38 209 29 205 24 197 23 192 36 199 47 202 57 204 60 215 59 219 58 221 75 214 80 215 89 206 89 186 86 179 77 176 66 170 59 167 62 168 80 160 82 152 73 148 69 120 87 112 98 Salta poly 144 71 151 69 158 76 166 80 171 69 166 60 169 56 174 62 178 72 182 75 186 85 192 85 206 88 210 84 213 87 214 76 221 76 221 57 216 60 202 60 198 50 190 40 194 23 184 23 178 19 169 12 166 19 160 27 156 33 150 35 145 43 151 50 Jujuy poly 178 134 183 140 189 134 186 131 187 127 192 129 202 134 212 135 217 141 202 164 205 174 198 180 196 175 190 179 181 175 182 160 175 160 182 147 175 142 Tucuman poly 217 122 220 117 225 120 237 120 243 117 280 118 282 179 268 239 258 241 258 231 254 227 239 228 232 220 225 222 207 222 208 215 205 211 205 198 197 194 199 188 199 179 204 176 203 167 218 143 214 137 Santiago del Estero poly 239 118 282 119 279 181 346 181 346 162 361 153 344 137 337 138 312 108 277 87 277 82 266 79 266 87 Chaco poly 266 77 280 87 308 99 338 136 344 136 361 152 366 138 379 118 387 115 374 102 368 100 356 95 353 96 332 86 326 76 310 69 302 71 266 37 Formosa poly 325 247 341 238 348 238 351 236 358 240 366 255 368 243 383 234 380 231 384 222 391 224 401 214 408 209 415 198 422 190 416 175 420 165 408 171 405 169 398 171 368 158 357 158 347 166 347 176 341 187 339 201 327 215 Corrientes poly 418 165 413 174 422 190 428 188 439 177 447 181 457 170 466 163 476 146 471 139 471 132 466 119 459 118 452 118 450 125 447 145 441 154 423 164 Misiones poly 303 277 318 262 326 247 343 238 349 238 359 240 362 246 365 253 370 256 370 266 364 274 363 280 359 282 359 289 356 301 355 316 349 320 349 339 311 328 299 312 299 309 298 296 302 281 Entre Rios rect 257 774 353 841 Malvinas poly 457 926 373 746 424 726 463 725 491 729 541 746 Antartida Argentina
desc bottom-left
Tarihçe
Arjantin`in kuzeyi İspanyol sömürgeciler tarafından ülkenin keşfedilen ilk bölümüdür. Bu kaşifler, Peru`da çıkarılan altın ve gümüşü Buenos Aires limanına getirmek için uygun yolları araştırıyorlardı. 1553 yılında Santiago del Estero bu yolun üzerinde dinlenme noktası olarak kurulan ilk şehirdir. Ancak daha sonraları kurulan Tucumán ve Salta şehirlerinin yerel halkların saldırılarından korunarak ekonomik güçlerini artırması üzerine önemini kaybetmiştir.Ülkenin orta kesimi de kısa sürede keşfedilmiş ve yerleşime açılmıştır. İlk kurulan şehirler arasında bulunan Córdoba şehri yalnızca siyasal merkez olmamış 1622 yılında Arjantin`in ilk üniversitesi olan Universidad Nacional de Córdoba ile birlikte aynı zamanda kültürel merkez haline de gelmiştir. Orta ve kuzey Arjantin eyaletlerinin başkentlerinin tamamına yakını (La Pampa eyaleti başkenti Santa Rosa ve Chaco eyaleti başkenti Resistencia dışında) 1600 yılından önce kurulmuştur.
Colorado nehrinin güneyinde olan Patagonya yerel halkın kontrolu altında kaldı. Nehir doğal bir sınır görevi görüyordu. 1879 yılında Julio Argentino Roca tarafından başlatılan Çöl Fethi sonrasında bu toprakların kontrolu üzerinde yaşayan yerel halkın soyunun hemen hemen tüketilmesinden sonra Arjantin`in eline geçmiştir.
1884 yılında Patagonya eyaletleri kuruldu ve 1944 ile 1955 yılları arasında Chubut eyaletinin güneyi ile Santa Cruz eyaletinin kuzeyindeki bir bölümün ``Comodoro Rivadavia Askeri Bölgesi`` olarak adlandırılmasının dışında idari yapısını günümüze kadar korudu.
Ancak ``Ulusal Topraklar`` 20. yüzyıla kadar eyalet statüsüne sahip değildi. Ancak 1957 yılında eyalet olarak tanındılar. Buna istisna 1990 yılında eyalet olanTierra del Fuego, Antarktika, ve Güney Atlantik adaları eyaletidir.
Güneyin geç dönemde fethedilmesi ve soğuk iklim nedeniyle nüfusun çoğu orta ve kuzey eyaletlerde yaşar. Özellikle Buenos Aires eyaleti ve Buenos Aires`ten güneye doğru olan göç bu farkı azaltma yönündedir.
Demografi
| Nº | Eyalet | CPAa | Nüfus (2006) | Yüzölçümü (km²) | Eyalet başkenti |
|---|---|---|---|---|---|
| | Buenos Aires || C || 3034161 || 203 || | |||||
| | Buenos Aires eyaleti || B || 14276909 || 307804 || La Plata | |||||
| | Catamarca || K || 371459 || 102602 || San Fernando del Valle de Catamarca | |||||
| | Chaco || H || 1055011 || 99633 || Resistencia | |||||
| | Chubut || U || 443779 || 224686 || Rawson | |||||
| | Córdoba || X || 3203309 || 168766 || Córdoba | |||||
| | Corrientes || W || 997224 || 88199 || Corrientes | |||||
| | Entre Ríos || E || 1220123 || 78781 || Paraná | |||||
| | Formosa || P || 534015 || 72066 || Formosa | |||||
| | Jujuy || Y || 662477 || 53219 || San Salvador de Jujuy | |||||
| | La Pampa || L || 319152 || 143440 || Santa Rosa | |||||
| | La Rioja || F || 327960 || 92331 || La Rioja | |||||
| | Mendoza || M || 1658873 || 150839 || Mendoza | |||||
| | Misiones || N || 1060199 || 29801 || Posadas | |||||
| | Neuquí©n || Q || 525355 || 94078 || Neuquí©n | |||||
| | Río Negro || R || 578554 || 203013 || Viedma | |||||
| | Salta || A || 1191748 || 154775 || Salta | |||||
| | San Juan || J || 662439 || 86137 || San Juan de la Frontera | |||||
| | San Luis || D || 412110 || 76748 || San Luis | |||||
| | Santa Cruz || Z || 217402 || 243943 || Rio Gallegos | |||||
| | Santa Fe || S || 3089311 || 133007 || Santa Fe | |||||
| | Santiago del Estero || G || 866576 || 135254 || Santiago del Estero | |||||
| | Tierra del Fuego || V || 123458 || 20912 || Ushuaia | |||||
| | Tucumán || T || 1432552 || 22524 || San Miguel de Tucumán |
Eyalet yönetimi
Yürütme erki
Arjantin eyaletleri seçimle iş başına gelen valiler tarafından yönetilir. Dört yıllığına seçilen valiler bazı eyaletlerde arka arkaya sınırsız sayıda seçilebildiği gibi bazı eyaletlerde seçilemez.Yasama erki
Tüm eyaletler, Arjantin Ulusal Anayasasının 75. maddesiyle Ulusal Meclis`e verilen yetkiler dışındaki tüm konularda yasa çıkaracak meclislere sahiptir. Bazı eyaletler tek meclisli, diğerleri ise çift meclislidir.Tek meclisli eyaletler:
Çift meclisli eyaletler:
Yasama erki
Tüm eyaletlerde yasama erkinin en üstünde bir Eyalet Yüksek Mahkemesi bulunur, bunların altında değişik temyiz mahkemeleri ve mahkemeler yer alır.Yasalar Ulusal Meclis tarafından kabul edilmiş olsa bile eyalet mahkemeleri medeni, ticari, çalışma ve ceza hukuku konularındaki tüm anlaşmazlıklara bakar. Ancak federal konulardaki anlaşmazlıklara müdahele edemezler.
Kaynakça
- Kaynak wiki
- Kaynak wiki