II. Dünya Savaşı sırasında, Yugoslavya ordusunun Nisan 1941'de teslim olmasından sonra, Yugoslavya, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi Almanyası, İtalya, Macaristan, Bulgaristan ve Arnavutluk tarafından yeni oluşturulan Bağımsız Hırvatistan Devleti, Bağımsız Karadağ Devleti, Büyük Arnavutluk ve Sırbistan'da Askeri Yönetim adlı kukla devletler arasında bölüştürüldü. Bu işgal rejimleri direniş hareketlerinin doğmasına yol açtı. Bu direniş hareketleri arasından öne çıkan ve federal bir cumhuriyet programını savunan Yugoslavya Komünist Partisi, bütün Yugoslavya'yı "Büyük Sırbistan" çevresinde yeniden birleştirme hedefini güden Çetniklere göre, daha fazla destek gördü.
İlk toplantısını 26-27 Kasım 1942'de, bugünkü Bosna-Hersek'in kuzeybatısındaki Bihać'da yapan AVNOJ'un başkanlığına Yugoslav Kurucu Meclisi'nin (1919-20) başkanı İvo Ribar getirildi. Toplantıda AVNOJ'un ulusal kurtuluş komiteleri olarak adlandırılan yerel yönetim organlarının denetimini üstlenmesi kararlaştırıldı. 29-30 Kasım 1943'te Jajce'de yapılan yapılan ikinci toplantıda AVNOJ'un yasama ve yürütme yetkileri genişletildi ve uygulamada geçici hükümet görevini yapan merkezi bir Ulusal Kurtuluş Komitesi seçildi.
AVNOJ toplantıları bir yandan Partizanların gücünü kanıtlarken, bir yandan da ülkenin düşman işgalinden kurtulması ve yeniden federal bir Yugoslav devletinin kurulmasıyla sınırlı hedefler koyarak, ülke halkının ve Müttefiklerin Partizanlara daha fazla destek vermesini sağladı. AVNOJ Belgrad'daki üçüncü toplantısında (7-10 Ağustos 1945) sonra yetkilerini 1945'te kurulan Kurucu Meclis'e devretti.
Kaynaklar
- İngilizce Vikipedi, AVNOJ maddesinden tercüme edilmiştir.
- Ana Britannica, Cilt 32, s. 266