Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Baltık Antantı

Kısaca: Baltık Antantı, Litvanya, Letonya ve Estonya arasında 12 Eylül 1934'te imzalanan karşılıklı savunma antlaşması. Bu antlaşma ile, imzacı ülkeler arasında özellikle dışişlerinde yakın bir işbirliğinin temelleri atılmıştır. ...devamı ☟

Baltık Antantı, Litvanya, Letonya ve Estonya arasında 12 Eylül 1934'te imzalanan karşılıklı savunma antlaşması. Bu antlaşma ile, imzacı ülkeler arasında özellikle dışişlerinde yakın bir işbirliğinin temelleri atılmıştır. I. Dünya Savaşı'ndan kısa süre sonra, her biri yakın geçmişte Rusya İmparatorluğu'ndan koparak bağımsız devlet olan ve topraklarına göz dikmekte tarihsel ve siyasal nedenler bulunan Almanya ve Sovyetler Birliği gibi aynı derecede güçlü iki devletin arasında kalan Finlandiya, Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya bir savunma ittifakı kurma çabası içindeydiler. Ama 1920'lerin ortalarına değin bu amaçla sürdürülen görüşmeler sonucunda bir anlaşmaya varılamayınca, geniş bir Baltık birliği düşüncesinden vazgeçilerek Estonya, Letonya ve Litvanya arasında bir antlaşma imzalanması gündeme getirildi. Letonya ve Estonya, Kasım 1923'te iki taraflı bir savunma antlaşması imzaladılar ve Şubat 1934'te bu antlaşmayı yenileyerek Litvanya'yı da ittifaka çağırdılar. Üç ülke 12 Eylül 1934'te Cenevre'de, sonradan Baltık Antantı biçiminde anılacak olan Anlayış ve İşbirliği Antlaşması'nı imzaladılar. Sovyetler'in yerine artık Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi Almanyası'na karşı savunmayı birinci amaç sayan antlaşma, 10 yıl süreyle geçerli olacaktı. Hem bir saldırı durumunda karşılıklı savunma yardımını, hem de imzacı ülkelerin dış politikalarının ve diplomatik etkinliklerinin eşgüdümü amacıyla, dışişleri bakanlarının yılda iki kez toplanmasını öngörüyordu. Ayrıca üç ülkeyi de ilgilendiren ortak dış politika konularında (Litvanya'nın Almanya ile Klaipeda [1], Polonya ile de Wilno [2] konusundaki toprak anlaşmazlıkları dışında) karşılıklı danışma, diplomatik ve siyasal yardımlaşma hükmünü getiriyordu. Antlaşmanın bir sonucu olarak, üç Baltık ülkesi, Milletler Cemiyeti toplantıları dahil, tüm uluslararası konferanslara ortak temsilci göndermeye başladılar. 1936'da Letonya, üç ülkenin temsilcisi olarak, Milletler Cemiyeti Konseyi'ne geçici üye statüsüyle seçildi. Ama Baltık Antantı hem kültürel ve ekonomik alanlarda, hem de dışişlerinde sıkı işbirliğini özendirmekle birlikte bir savunma aracı olarak işlevini yerine getiremedi. Baltık ülkeleri, 1938'de tarafsızlıklarını ilan etmelerine, 7 Haziran 1939'da Letonya ve Estonya'nın Almanya ile bir saldırmazlık paktı yapmalarına karşın, bağımsız konumlarını koruyamadılar. Ağustos 1939'da imzalanan Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı'na göre Baltık ülkeleri Sovyet nüfuz alanı içinde sayılıyordu. Her üç ülke de 1940'ta SSCB tarafından ilhak edildi ve II. Dünya Savaşı sırasında Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi Almanyası ve Sovyet ordularının savaş alanı oldu. 1945'te SSCB'ye katılmak zorunda bırakılan bu devletlerin bağımsızlıklarını ilan etmeleri için (1990) yıllarca beklemeleri gerekti. Kaynaklar * Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.