|harita =
|harita boyut =|harita açıklama = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = K |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = D |rakım = |yüzölçümü = |nüfus = 401 |nüfus yoğunluğu = |nüfus_ref = [1] |nüfus_itibariyle = 2000 |alan kodu =0346 |posta kodu = 58540 |bölge = İç Anadolu |il = Sivas |ilçe = Yıldızeli
|Köy Muhtarı =Ali Tam
|websitesi = [2]
Banaz, Sivas ilinin Yıldızeli ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihi
Sivas İli, Yıldızeli İlçesine bağlıdır.Ankara-Sivas Devlet Karayolu üzerinde, Yıldızeli İlçesinin çıkışından hemen sonra sola, Çırçır istikametine dönülür. 30 km. sonra, Altınoluk Köyü içinden geçilerek sağa dönülür ve 5 km. gidildikten sonra, Banaz Köyüne ulaşılır.
1960`lı yıllarda, köyden büyük kentlere göç öncesinde, en fazla 110 haneye kadar ulaşan köyün fiziki büyüklüğü, şimdilerde 70-80 hane sayısına düşmüştür. 2000`li yıllarda, emeklilerin ve yurtdışında yaşayanların köye dönüş yapmaları, Banazlılar tarafından, Banaz`ın tarihsel özelliğini sürdürme kararlılığının bir işareti olarak algılanmaktadır.
1800`lü yıllara değin, çevresi tamamen çeşitli ağaç türleriyle kaplı olan Banaz`ın, tarla açma ve Sivas`a yakacak odun satarak, ihtiyaç karşılama zorunluluğu nedeniyle, 1970`lere değin tam bir yağma durumuyla karşı karşıya kalması, ormanımızın neredeyse tükenmesine neden olmuştur. 1970`lerde köy muhtarlığının `keçi besleme yasağı` ve düzenli kesim usulünü getirmesinden sonra, kesim işi düzene girmiş, fundalığımız kurtulmuştur.
Köy ortasında "Pir Sultan Pınarı-Ilıcak" denilen ve kutsal olduğuna inanılan bir kaynak bulunmaktadır. Köy halkı, hayvan sulama ihtiyacını bu çeşmeden gidermektedir.
Pir Sultan Abdal`ın 15-16. yüzyılda yaşamış olması, bu olaydan gidilerek Banaz`ın yakın tarihini öğrenmemize, kısmen de olsa olanak sağlamaktadır. Köyün, Babai isyanları nedeniyle, üç kez yer değiştirdiği bilinmektedir. Bu durum rivayetten öte, köye çeşitli uzaklıklarda yer alan ören yerlerinden de anlaşılmaktadır.
Kültür
Pir Sultan Abdal Anıtı ve Amfi Tiyatrosu: Görülmesi gereken eserlerin başında, Pir Sultan Abdal Anıtı ve 2 Temmuz Sivas Şehitleri Anıtı gelir. Her iki anıtın tasarımcısı da, Sn. Cahit KOÇÇABAN dostumuzdur. Ziyaret Dağı eteğinde, Yıldız Dağı`nı karşılayacak şekilde kurgulanan ve inşa edilen 9 m. yüksekliğindeki Pir Sultan Abdal Anıtının yapımına 1979 yılında başlanmış, 1980 yılının 24 Haziran`ında Geleneksel II. Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri kapsamında açılışı yapılmıştır. Anıt, Banaz Köyü Turizm ve Tanıtma Derneği yönetimi ve Rahmetli Haydar Aslan`ın başkanlığı döneminde gerçekleştirilmiştir.Amfi, aynı yıl Kültür Bakanlığı Ahmet Taner Kışlalı`nın Bakanlığı dönemi tarafından projelendirilmiş, inşasına ise 1990 yılında dönemin PSAKD yönetimi tarafından başlanılmıştır. İnşaat, daha sonra rahmetli İlyas Budak canımız tarafından kendi olanaklarıyla devam ettirilmiş, bitirilmesine ömrü vefa etmemiştir. Amfi halen eksik ve bakıma muhtaç durumdadır.
2 Temmuz Sivas Şehitleri Anıtı: Anıt düşüncesi, Pir Sultan Abdal 2 Temmuz Kültür ve Eğitim Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Alaaddin Türkoğlu tarafından 2002 yılında Banaz`da yapılan bir Vakıf YK. toplantısında gündeme getirilmiş, bilahare Vakfımızın 13.01.2006 tarih ve 122 sayılı YK. toplantısında yapımına karar verilmiştir. 2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas`ta, bir yobaz saldırısında kaybettiğimiz canların anıları adına yapılan Anıt, bir platform üzerinde 35 güvercin figürüyle temsil edilmektedir.
Son yıllarda ülkemizde yapılan en güzel anıtlardan biri olduğu ifade edilen Anıt`ın temeli 21 Mayıs 2006 tarihinde atılmış, 1 Eylül 2006 tarihinde ise tamamen bitirilerek, açılışı yapılmıştır. Bu anıtımız da yine Ziyaret Tepesi`nin Banaz`a bakan yüzüne, PSA Anıtına yaklaşık beşyüz metre uzaklıkta inşa edilmiştir.
Hasan Dede Tekkesi: Tekke, Köyün tam ortasında, Pir`in evi olduğu kabul edilen Mehmet Şimşek`e ait evin bitişiğinde bulunmaktadır. Söylencede, Pir Sultan Abdal`ın “Horasan`dan gelirken asasına takıp getirdiği taş” olarak bilinen delikli taşın sergilendiği Hasan Dede tekkesi, daha önce bir kez daha onarılmışsa da bakımsızlıktan yıkılmış, yine 2006 yılında vakfımız tarafından tekrar onarılmış, eksikliklerinin tamamlanmasından sonra bu yıl 2007 yılı şenlikleri öncesinde açılışı yapılmak üzere planlanmıştır.
Pir Memmet ve Seyid Ali Yatırları: Pirimizin erkek evlatları olduğu bilinen, Pir Memmet ve Seyid Ali yatırları onarılmayı beklemektedir. Ziyaret dağı zirvesinde bulunan Seyid Ali yatırı kısmen onarılmışsa da, aslına uygun, ya da aslına yakın bir proje olarak tasarlanmamış ve rast gele bir türbe çalışması yapılmıştır. Yine Ziyaret Dağı eteğinde bulunan Pir Memmet yatırı ise, yüzyıllar öncesi hangi durumdaysa, bugün de aynı konumda bulunmakta, kutsal kabul edilmesi nedeniyle, yüzbinlerce küçük taşın atıldığı bir taş yığını altında, Pir Sultan`ın gerçek gönüldaşlarının ilgisini beklemeye devam etmektedir.
Ilıcak Pınarı: Pir Sultan`ın, Binbir Bacalı Banaz`da yaşadığı dönemde (eski köy) kaybolan ördeklerini bu pınarın suyunda yüzerlerken bulduğu ve pınarın güzelliği karşısında büyülendiği; bu nedenle “Banaz`ı buraya taşıyalım” dediğine dair, söylenceye konu olan köy çeşmesi.
Banaz`lılar ve çevre insanları, Ilıcak suyunun şifalı ve kutsal olduğunu kabul ederek, bu suyla yıkananların “bütün dertlerinden kurtulacağına” inanırlar.
KAYNAKÇA Battal Pehlivan: Pir Sultan Abdal. Alev Yayınları, İstanbul 1993. Mehmet Bayrak: Pir Sultan Abdal. Yorum Yayınları, Ankara 1986. Atilla Özkırımlı: Toplumsal Bir Başkaldırının İdeolojisi, Alevilik-Bektaşilik. Cem Yayınevi, İstanbul 1990.
Coğrafya
Sivas iline 45 km, Yıldızeli ilçesine 38 km uzaklıktadır.İklim
Köyün iklimi, karasal iklimi etki alanı içerisindedir.Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |||
|---|---|---|---|
| 2007 | |||
| 2000 | 401 | 1997 | 406 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
2004 - Ali Tam
1999 - Haydar çakmak
1994 - Haydar çakmak
1989 -
1984 -
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamaktadır. Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.Linkler
köy-taslak Yıldızeli belde ve köyleri