Batı Göktürk İmparatorluğu

Kısaca: Batı Göktürk Kağanlığı, 582-659 yılları arası varlığını sürdüren tarihi Türk devleti. 582 yılında bölünen Göktürk Kağanlığı'nın batı kısmıdır. Tardu tarafından kurulmuştur. ...devamı ☟

Batı Göktürk İmparatorluğu
Batı Göktürk İmparatorluğu

Göktürklerin bölünmesi ve Batı Göktürkler



576 yılında İstemi Yabgu ölünce yerine oğlu Tardu geçerek yabgu olmuş ve babası gibi devletin batısını yönetmeye başlamıştır. Devletin batısını yöneten Tardu, doğu kısmın yönetimini de ele alıp Göktürk Kağanlığı'nın başına geçmek isteyince Tapo Kağan ile arası açılmıştır. Tapo Kağan 581 yılında ölünce yerine yeğeni İşbara Kağan geçmiştir. Böylece Tardu ile İşbara Kağan arasında tüm devletin başının kim olduğuna yönelik iç çatışma çıkmıştır. Geleneklere göre doğu tarafının baş kağan olması gerekmektedir. Bu karışıklıktan yararlanmak isteyen Çin, Göktürk Kağanlığı'ndaki mevcut anlaşmazlığı daha da körüklemiştir. Çin İmparatoru batının yabgusu Tardu'ya elçi, hediyeler ve kurt figürü bulunan bir sancak göndererek Tardu'nun hükümdarlığını tanıdığını belirtmiştir. Çin'in kışkırtmaları sonucu Tardu, İşbara'nın kağanlığını tanımadığını bildirmiştir. Çıkan çatışmalar sonucu Göktürk Kağanlığı ikiye ayrılmış, Tardu batının yönetimini tamamen ele almıştır.

Tardu Dönemi

İşbara Kağan ile arasında çıkan çatışmalardan sonra bağımsız hareket etmeye başlayan Tardu'nun amacı doğu Göktürk hakanını ortadan kaldırarak ülkenin doğusunda yaşayan Türk boylarını da bünyesine almaktır. Batı sınırında başarılar kazanan Tardu (geleneksel Çince:pinyin: Tǒngyèhù Kěhán), ülkesini Tibet'in batısından; Kırım'a kadar genişletmiştir. Tardu, Doğu Roma İmparatorluğu ile yaptığı savaşlardan dolayı zayıf düşen Sasani İmparatorluğu üzerine baskı kurmuştur.600 yılında Çine sefere çıkmıştır. Ancak Çinlilerin Türk askerlerinin su içtiği kaynaklarını zehirlemeleri nedeniyle Tardu'nun ordusu büyük kayıplar vermiştir. Çin seferinin kötü sonuçlanmasıyla Töleste yaşayan Türk boyları devlete isyan etmiş ve 603 yılında Tardu öldürülmüşdür.

Tardu'nun ölümünden sonra yerine Çu-Lo (Ho-sa-na) geçmiştir. Çu-Lo Kağan, Çin (Suy Hanedanı) ile işbirliği yapmış ve Çin'de yaşamaya başlamıştır. Doğu Göktürk Kağanı Şi-Pi Kağan Çinlilerden Çu-Lo Kağan'ı teslim alarak öldürmüştür. Çu-Lo Kağan'ın öldürülmesi üzerine Batı Göktürklerin başına Şi-koei (Şeku) geçmiştir. Şi-koei Kağan zamanında durum düzelmiştir. Çu-Lo Kağan ve Şi-koei Kağan zamanında Çin ile iyi geçinilmeye çalışılmıştır.

Tong Yabgu Dönemi ve tekrar güçlenme

618 yılında Tardu'nun küçük torunu Tong Yabgu ülkenin başına geçmiştir. Tong Yabgu döneminde Çinde meydana gelen karışıklar sebebiyle Batı Göktürkler yeniden bağımsız hareket etmeyi başarmışlar ve yeniden güçlenmiştirler. Bu dönemde yeni bir ordu ve düzen kurulmuştur. Töles boylarının ayaklanmaları bastırılmıştır. 619 yılında Sasani İmparatorluğu ile yapılan savaşta Batı Göktürk Kağanlığı yenilgiye uğramıştır.[1] Bu sırada Karluk ve On-ok boylarının isyanı Batı Göktürk Kağanlığı'nın çöküşüne ortam hazırlamıştır.

Tong Yabgu amcası Sebu (Si-bi veya Sebi) ile yaptığı mücadele sonucu 628 yılında ölmüştür. Tong Yabgu'nun ölümünden sonra Batı Göktürk Kağanlığı ikiye bölünmüştür. Nuse-pi Boyu devletin batı bölümünü, Tulu Boyu da devletin doğu bölümünü yönetmiştir. Tong Yabgu'dan sonra yerine oğlu Se-Yabgu geçmiştir. Töleslerin ayaklanması Batı Göktürklerin Çin'e bağlanmasında etkili olmuştur. Se-Yabgu'dan sonra Hsili, İşbara, Jubi kağan olmuştur. Son Batı Göktürk kağanı Ho-Lu, Türgişler ve Karlukların yardımıyla Çin ile mücadele etsede yenilmiştir. 658-659 yıllarında Çinli general Su Dingfang kağanlığa son vermiştir. Batı Göktürkler 660 yılından 681 yılına kadar Çin baskısı altında yaşamıştır.

Batı Göktürk Kağanları



   * Tardu (583-603)
   * Çulo Kağan (603-611)
   * Şi-koei Kağan (611-618)
   * Tong Yabgu (618-628)
   * Se-Yabgu (628-630)
   * Hsili Kağan (630-633)
   * İşbara Kağan (634-639)
   * Jubi Kağan (645-650)
   * Ho-Lu Kağan (651-657)


Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Batı Göktürk Kağanlığı
3 yıl önce

Batı Göktürk Kağanlığı, (Çince: 西突厥汗國) Göktürk Kağanlığı'nın 582 yılında ikiye ayrılmasıyla bu ülkenin batısında Tardu tarafından kurulan tarihi Türk devletidir...

Batı Göktürk Kağanlığı, Türk tarihi, 600, Afşar Hanedanı, Ak Hun İmparatorluğu, Akkoyunlular, Altın Orda, Anadolu, Anadolu Beylikleri, Anadolu Selçuklu, Astrahan Hanlığı
Doğu Göktürk Kağanlığı
3 yıl önce

babası gibi devletin batısını yönetmeye başlamıştır. Devletin batısını yöneten Tardu, doğu kısmın yönetimini de ele alıp Göktürk Kağanlığı'nın başına...

Doğu Göktürk Kağanlığı, Türk tarihi, 600, Afşar Hanedanı, Ak Hun İmparatorluğu, Akkoyunlular, Altın Orda, Anadolu, Anadolu Beylikleri, Anadolu Selçuklu, Astrahan Hanlığı
Göktürk Kağanlığı
3 yıl önce

kardeşi İstemi Yabgu ülkenin batı kanadını yönetirdi. Göktürkler komşuları olan Çin, Sasani (İran) ve Bizans İmparatorluğu ile askerî, siyasi ve ekonomik...

Göktürk Kağanlığı, Göktürk Kağanlığı
Birinci Göktürk-Sasani Savaşı
6 yıl önce

Birinci Göktürk-Sasani Savaşı (588) Sasaniler ile Batı Göktürk Kağanlığı arasında yapılmıştır. Türklerin yanında başta Akhunlar olmak üzere vassalları...

İstemi Yabgu
3 yıl önce

yaşamış, Göktürk Kağanlığı'nın kurucusu olan Bumin Kağan'ın kardeşi, kağan, yabgu ve elçidir. Bumin Kağan'ın yanında batı kanadını (sonraki Batı Göktürk Kağanlığı)...

Batı Hiung-nu
3 yıl önce

Asıl Batı Hun; Çiçi'nın yönettiği Batı Türkistan'ı kapsayan kısa ömürlü devlettir. 3. Avrupa'daki Hun İmparatorluğu da Batı Hun (Avrupa-Batı kastedilerek)...

Batı Hiung-nu, Türk tarihi, Afşar Hanedanı, Ak Hun İmparatorluğu, Akhunlar, Akkoyunlular, Altın Orda, Anadolu, Anadolu Beylikleri, Anadolu Selçuklu, Aral gölü
Ak Hun İmparatorluğu
3 yıl önce

yerli halk arasında kaybolmuşlardır. Batı Ak Hunları ise, bir taraftan Orta Asya'da hâkimiyeti temin eden Göktürklerin bir taraftan da İran'da hüküm süren...

Bozkır İmparatorluğu
3 yıl önce

yıllıklarında ilk kez sözü edilen Hiung-nu devleti (Büyük Hun İmparatorluğu) bozkır imparatorluğu geleneği'nin kurucusu olarak görülür. İlk adı geçen hükümdarlar...

Bozkır İmparatorluğu, Ak Hunlar, Avrasya, Avrupa Hun İmparatorluğu, Bozkır (coğrafya), Cengiz Han, Göktanrı, Göktürkler, Hiung-nu, Hunlar, Mete