Konusu
, Türk destanlarından esinlenen eserde üç rol vardır: Bay Önder, Eşi İzgen ve Ozan. Eseri 1932 yılında Münir Hayri Egeli tiyatro oyunu Bayönder olarak kaleme almış, Atatürk’ün isteği üzerine opera olarak bestelenmiştir. Bay Önder Operası’nın ilk temsili -Taşbebek Operası ile birlikte- Atatürk'ün Ankara'ya gelişinin 15. yıl dönümünde 27 Aralık 1934 gecesi Ankara Halkevi'nde gerçekleşti. Konusu Eserin konusu şöyledir:Bir kehanet sonucu, Bay Önder'in eşi İzgen fırtınalı bir günde ölecektir. Bir gün, istenmeyen fırtına kopar. İzgen, ölürken göğsünde sakladığı, altın tası Bayönder'e verir. Bayönder, bu tastan bade içer ve milletine yararlı hizmetler verir. Ölümü yaklaşınca milletinin ulularını toplar ve büyük bir şölen yapar. Şölende bütün malını mülkünü ululara dağıtır. Altın tası da engine fırlatır. Altın tas, onun ülküsüdür. Türk milleti ne zaman bunalırsa, enginden bir yudum içtiğinde, altın tastan bade içmiş gibi güç bulacaktır.Ayrıca bakınız *Bayönder *Özsoy