Türkçe Bilgi: CIA

CIA (Central Intelligence Agency); ABD’nin merkeza haber alma ve haber verme teşkilatı. İngilizce Central Intelligence Agency’in baş harfleri alınarak kısaca (CIA) denir. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra kurulmuştur (1947).

ABD’de istihbarat ve karşı istihbarat faaliyetleri, Federal Soruşturma Bürosu, ordu ve donanma tarafından yürütülüyordu. Bunda bilgi tekrarı, faaliyetlerin dağınıklığı, rekabet gibi mahzurlar düşünülerek, 1942’de, başkan Rooswelt tarafından (OSS) kuruldu. (OSS) İkinci Dünya Harbi sırasında düşman topraklarında karşı propaganda ve yanlış yönlendirme işlerini yürüttü. Düşman gerisinde sabotajlar ve tahrib eylemleri yaparak ABD birliklerine olan direnişleri kırmaya çalıştı.

1945’te dağıtılan OSS’nin yerine, başkan Truman tarafından 1946’da istihbarat işlerini birlik beraberlik içinde yürütmek için, Merkeza Haber Alma Grubuyla, Milla Haber Alma İdaresi kuruldu.

1947’de Kongre, Milla Güvenlik Konseyi ile (NCS) bu konseyin yönetimi altında çalışmak üzere (CIA) kuruldu. CIA, NSC’ye milla güvenliği ilgilendiren konularda bilgi toplayıp verecek, elde edilen bilgileri değerlendirdikten sonra, hükumetle ilgili yerlere ulaştırılmasını sağlayacaktı. CIA; NSC’nin vereceği emirler doğrultusunda, güvenlikle ilgili istihbarat işlerini yerine getiriyordu.

Değişik kesimlerden seçilen CIA yöneticileri arasında, ABD’ye başkanlık yapan George Bush da bulunmaktaydı.

CIA dört müdürlük halinde çalışmaktadır.

1. Haberalma Müdürlüğü: Her türlü haber alma aracı ile bilgi toplama, casusluk faaliyetlerini yürütür. Gizli olarak yapılan istihbaratı değerlendirir. Havadan çekilen (uydu, tayyare vs.) resimleri, radyo, telefon, televizyon, telgraf, telsiz gibi ulaştırma araçları ile toplanan bilgileri değerlendirir. Bu değerlendirmeler, raporlar halinde, ilgili makamlara gönderilir.

2. Harekat Müdürlüğü: Gizli operasyonları yürütür.

3. Bilim ve Teknoloji Müdürlüğü: Teşkilat elemanlarını, son teknolojik gelişmelerde eğitmek, kullanmasını öğretmek. Kullanılan araçları geliştirmek, Yapılan operasyonlara bilimsel ve teknik destek sağlamak, bu kısmın vazifesidir.

4. Yönetim Müdürlüğü: Teşkilat personelinin, toplanan bilgilerin, tesislerin güvenliğini sağlar.

CIA’nın şimdiye kadar başka devletlerde bir çok operasyon yaptığı meydana çıkarıldı. Bütün bu işleri yapabilmeki çin, CIA’ya geniş bir madda imkan tahsis edilmektedir. Kadrolarında devamlı memur şeklinde on altı bin kişi (tahmana) çalışmaktadır. Ayrıca gayri resma yüz binlerce kişiyi menfaat temin ederek kullanmaktadır.

CIA’nın faaliyetleri çeşitli dedikodulara sebeb olduğundan son yıllarda Kongrede durumu incelenmiş ve Pike Raporu hazırlanıp açıklamalar yapılmıştır.

Bazı devlet başkanlarını, devlet ileri gelenlerini suikast düzenleyerek öldürtmek, ülkeler içinde bazı etnik grupları teşvik ve tahrik ederek karışıklıklar çıkarmak, hükumetleri devirmek gibi işleri CIA’nın yaptığı ortaya çıkarılmıştır. Bunlardan bazılarının da ABD başkanlarının emriyle gerçekleştirildiği tesbit edilmiştir.

CIA, ABD siyasetinde olduğu gibi, bütün dünya ve özellikle Orta Doğuda daha büyük faaliyet gösterir.

Cia

İlgili konular

The World Factbook

CIA gizli hapishaneleri

1954 Guatemala Darbesi

Sri Lanka

Mongoose Operasyonu

Yüzölçümlerine göre ülkeler listesi

Aldrich Ames

David Petraeus

Cia

Cia Hakkında Detaylı Bilgi