- ``Diğer anlamları için Cilt makalesine bakınız.``
Hayvan anatomisi ve dermatolojide deri veya cilt, altında barındırdığı kas ve organları koruyan ve doku tabakalarından oluşan bir örtü sistemi organıdır.
Cilt bizi dışarıya karşı koruyan bir bariyerdir. Aynı zamanda vücut ısısını ve su dengesini korur, çeşitli zararlı maddelerin ter yoluyla vücuttan atılımını gerçekleştirir. Kabaca üç tabakadan oluşur. En altta, destek dokusu olan kollajen, kan damarları ve salgı bezleri bakımından zengin dermis tabakası yer alır. Ortada stratum bazale denilen sürekli yeni hücrelerin yapıldığı tabaka vardır ki bu hücreler yavaş yavaş cildin üst tabakalarına doğru yolculuk yaparlar ve yaklaşık 14. günde artık canlılıklarını kaybetmeye başlayarak en üstte birikirler ve stratum korneumu (boynuzsu tabaka) oluştururlar. Normal bir cildin sağlığını ve güzelliğini sürdürebilmesi için en üstteki ölü hücrelerin sürekli dökülüp yenilenmeleri gerekir.
Ancak günümüzde beslenme alışkanlıkları, yeterince su ve taze sebze tüketilmemesi, sigara dumanı, yetersiz egzersiz ve stres gibi etkenlerin de katkısıyla bu ölü hücreler sıklıkla beklenen hızda dökülemez ve tabakalar halinde birikerek cildin üzerini örter, cansız, sağlıksız, mat bir görüntü oluşturur. Sonrasında siyah noktalar ve komedonlar gelişir. Akneye eğilimli ciltlerde ise bunları sivilceler izler. Güneş ve yaşlanma da ayrıca cilt sağlığını olumsuz etkilerler. Güneşin ve yaşlanmanın etkisi ile orta tabakada hücre yenilenmesi yavaşlar, destek dokusu olan kollajende de azalma olur.
Cildin çok sayıda işlevi vardır
- Destek Görevi: Cilt altındaki dokuları örter ve onlara destek sağlar.
- Vücut Isısının Korunması: Barındırdığı çok geniş damar yapısı ve ter bezleri sayesinde vücudun ısısının sabit tutulmasında en temel görevi üstlenir.
- Salgılama: Ter gibi salgılarla vücutta bazı artık maddelerin birikmeden dışarı atılmasını sağlar.
- D Vitamini Yapılması: Fotokimyasal yöntem ile vücudun ihtiyaç duyduğu D vitaminini yapar.
- Duyu İşlevi: İçinde barındırdığı organeller sayesinde basınç, ısı, ağrı gibi duyumların alınmasını sağlar.
- Pigmentasyon: Cilt oluşturduğu pigmentler ile morötesi ışınların olumsuz etkilerinden bizi korur.
- Engelleme: Epidermis katmanı ile zararlı maddelerin emilmesine izin vermez.
- Bağışıklık Sistemimize Yardımı: Özellikle epidermisin en çok keratinize bölümü olan Stratum korneum ile yabancı mikroorganizmaların vücudunuza girmesine engel olur.