Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Erboğa A

Kısaca: Erboğa A, Centaurus A (ayrıca ''NGC 5128'' olarak da bilinir) Erboğa takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 14 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir merceksi gökada. Dünya'ya en yakın radyo gökadadır. Ayrıca etkin gökada çekirdeği, profesyonel gökbilimciler tarafından ayrıntılı olarak incelenmiştir.Dergi kaynağı ...devamı ☟

Erboğa A, Centaurus A (ayrıca NGC 5128 olarak da bilinir) Erboğa takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 14 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir merceksi gökada. Dünya'ya en yakın radyo gökadadır. Ayrıca etkin gökada çekirdeği, profesyonel gökbilimciler tarafından ayrıntılı olarak incelenmiştir. Gökyüzünün beşinci parlak nesnesi olan gökada, Kara delik Güneş'in 1 milyar katı yoğunluğundaki bu kara deliğin güçlü plazma püskürtüşleri X-ışınları ve radyo dalgalarıyla izlenmiş ve Hubble Uzay Teleskobu ile Erboğa A'nın ayrıntıları elde edilmiştir. Kızılaltı dalgaboyu civarlarında gözlem yapan NICMOS dedektörü, bu gökadayı sarmalayan kalın yıldızlararası toz bulutu kuşağını geçerek en küçük ayrıntıları göstermiş ve dev bir akresyon diski (kara delik etrafında bir disk oluşturan madde) ortaya koymuştur. Akresyon diskleri, sadece kara delikler etrafında bulunurlar ve genellikle plazma püskürtmeleri bu diske dik doğrultudadır. Erboğa A kara deliğinde, plazma püskürtmelerinin diskle yaptığı açı 90° değildir; bunun nedeninin disk ekseninin görülemeyecek kadar küçük konik bir devinim yapması olduğu düşünülür. Keşif tarihi * 1826: NGC 5128, 29 Nisan'da James Dunlop tarafından keşfedildi. * 1847: John Herschel, olağandışı-bulutsu tuhaf görünümlü olarak katalogladı. * 1949: Radyo dalgaları keşfedildi. * 1970: X-ışını dalgaları keşfedildi. * 1975-76: Gamma ışını dalgaları keşfedildi. Görünüm Erboğa A, tuhaf görünümlü bir gökada olarak tarif edilebilir. Dünya'dan bakıldığında üzerine bindirilmiş bir toz şeridiyle, merceksi veya eliptik bir gökada gibi görünür. Gökadanın tuhaflığı ilk kez 1847 yılında John Herschel tarafından tanımlanmıştır. Gökadanın tuhaf görünümünün genellikle iki küçük gökadanın birleşmesi sonucu olduğu düşünülür. Gökadanın şişkin bölgesi genellikle gelişmiş kırmızı yıldızlardan oluşur. Süpernovalar Erboğa A içinde bir tane süpernova tespit edilmiştir. SN 1986G adlı süpernova, Robert Evans tarafından karanlık toz şeridinin içinde 1986 yılında keşfedilmiştir. Daha sonra tip Ia süpernova olarak tanımlanmıştır. Yakın gökadalar ve gökada grubu bilgisi Erboğa A, iki altgruptan oluşan M83 Grubu'nun Cen A altgrubunun merkezindedir. Diğer altgrubun merkezinde ise Messier 83 bulunur. Bu iki altgrup bazen tek bir grup olarak bazen de iki altgrup olarak tanımlanmaktadır. Erboğa A/M83 Grubu, Başak Süperkümesi içinde yer alır. Amatör gözlem bilgileri Erboğa A, Omega Centauri'nin (çıplak gözle gözlenebilen küresel yıldız kümesi) yaklaşık olarak 4° kuzeyinde yer alır.. Ayrıca bakınız * Messier 87 - güçlü bir radyo kaynağı olan dev eliptik gökada * NGC 1316 - güçlü bir radyo kaynağı olan benzer merceksi gökada Dış bağlantılar * SEDS: Peculiar Galaxy NGC 5128 * ESA/Hubble images of Centaurus A * NASA's APOD: The Galaxy Within Centaurus A (3/4/06) * NASA's APOD: X-Rays from an Active Galaxy (7/5/03) * High-resolution image of Centaurus A showing the discrete elements of galactic core * Centaurus A at UniverseToday.com * NGC5128 Centaurus A * Kaynaklar * STScI. Hubble Provides Multiple Views of How to Feed a Black Hole. Press release: Space Telescope Science Institute. March 14, 1998. * Chandra X-Ray Observatory Photo Album Centaurus A Jet

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.