Yüksek Öğretim Kurumları Teşkilatı hakkında 41 Sayılı Kanun hükmünde kararnamenin değiştirilerek kabulüne dair 28.3.1983 tarih ve 2808 Sayılı Kanun ile mevcut Fen ve Edebiyat Fakülteleri birleştirilerek "Fen - Edebiyat Fakültesi"ne dönüşmüştür. Bu yeni düzenleme ile Fen - Edebiyat Fakültesi bünyesinde Fizik ve Kimya lisans bölümleri açılmış, önceden Fen Fakültesi bünyesinde öğretimini sürdüren Fizik Mühendisliği Fizik bölümü olarak değişmiş, Jeoloji Mühendisliği bölümü ile Kimya Mühendisliği bölümü de Mühendislik Fakültesi'ne aynı adlarla katılmışlardır. Aynı düzenleme ile Edebiyat Fakültesi bünyesindeki Antropoloji Bölümü de Sosyoloji Bölümü olarak değiştirilmiş, 1990 yılında açılan Coğrafya Bölümü de 1991 yılında öğretime başlamıştır. 1992 yılında öğretime açılan Beden Eğitimi ve Spor Bölümü ile Fakülte, öğretime açılmış bulunan Biyoloji, Fizik, Kimya, Matematik, Coğrafya, Sosyoloji, Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı ve Beden Eğitimi ve Spor Bölümleri ile henüz öğretime açılmamış olan İstatistik, Antropoloji, ve Batı Dilleri ve Edebiyatı bölümlerinden oluşan bir kompozisyona kavuşmuştur. EDMMA iken 22.6.1982 Tarih ve 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Fen - Edebiyat Fakültesi bünyesindeki Kimya ve Jeoloji Mühendisliği Bölümleri'nin ilavesi ve Elektrik Mühendisliği Bölümü'nün de isminin Elektrik- Elektronik Mühendisliği Bölümü olarak değiştirilmesi ile beş bölümlü Mühendislik Fakültesi'ne dönüştürülmüştür.
1989 yılında açılması kararlaştırılarak ve 1990-1991 yılında öğretime başlayan Çevre Mühendisliği Bölümü ve 1997-1998 öğretim yılında öğrenci alımına başlayan Bilgisayar Bölümü ile birlikte Çevre, Elektrik-Elektronik, İnşaat, Jeoloji, Kimya ve Makina ve Bilgisayar Mühendisliği Bölümlerinden oluşan yedi bölümlü bir fakülte olarak bugünkü düzeye ulaşmıştır. Yine, Üniversitemiz Rektörlüğü tarafından bu yıl içinde Mühendislik Fakültesi bünyesine Metalurji Mühendisliği Bölümünün de eklenmesi ve öğrenci alınmasıyla ilgili yoğun çalışmalar sürdürülmektedir. 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile üniversiteye kazandırılan bir diğer fakülte de Teknik Eğitim Fakültesi'dir. 1983 yılında kurulan Teknik Eğitim Fakültesi 1983- 1984 öğretim yılında Makina Eğitimi, Yapı Eğitimi ve Metal Eğitimi Bölümlerinin açılmasıyla öğretime başlamıştır. 1991 yılında öğretime açılan ve Elektronik-Bilgisayar Eğitimi ve Elektrik Eğitimi Bölümleri Fakültenin öğrencileri yanında Fen- Edebiyat Fakültesi öğrencilerine de Pedagojik Formasyon veren Eğitim Bilimleri Bölümünün de katılmalarıyla Fakülte altı bölümlü bugünkü halini almıştır.
1983- 1984 öğretim yılında öğretime başlayan Tıp Fakültesi de 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan fakültelerden bir diğeridir. Fakülte; Temel Tıp Bilimleri, Dahili Tıp ve Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümlerinden oluşmaktadır. Üniversitenin gelişim çerçevesinde Balıkçılık Fakültesi ile planlanıp açılması teklif edilen, 41 Sayılı Kanun Hükmünde Karaname ile dört yıllık bir yüksek okul statüsü kazandırılan Su Ürünleri Yüksek Okulu, 1982- 1983 öğretim yılında öğretime açılmıştır. 1992 yılında 3837 Sayılı Kanunla Su Ürünleri Fakültesi'ne dönüştürülen fakülte, Su Ürünleri Temel Bilimleri, Su Ürünleri Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Avlama ve İşletme Teknolojisi Bölümleri ile öğretimini sürdürmektedir. Fakültenin mezunlarına Su Ürünleri Mühendisi ünvanı verilmektedir. Üniversitenin ilk fakültesi olan Veteriner Fakültesi, 1970 yılında Ankara Üniversitesi Elazığ Veteriner Fakültesi adı altında açılmıştır. Halen Hastalıklar ve Klinikler Bilimleri, Veteriner Hekimliği Temel Bilimleri ve Zootekni ve Hayvan Besleme Bölümlerinden oluşan fakülteden mezun olanlara Veteriner Hekim unvanı verilmektedir. 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yeniden teşkilatlanan Fırat Üniversitesinde oluşturulan ve yeni kurulan fakültelerle birlikte, Fen, Sağlık ve Sosyal Bilimler Enstitüleri, 1982 yılında öğretime başlamışlardır. Her üç enstitüde yüksek lisans ve doktora dersleri verilmektedir.
Ön lisans düzeyinde öğretim yapan Meslek Yüksek Okulları'ndan Tunceli ve Bingöl Meslek Yüksek Okulları, Elektrik ve İnşaat programlarının açılmasıyla 1983 yılında Elazığ'da üniversite tesislerinde öğretime başlamıştır. 1987- 1988 yılından itibaren kuruldukları illerde kendi tesislerinde öğretimlerine devam etmektedirler. Bingöl Meslek Yüksek Yüksek Okulu, bugün, bünyesindeki mevcut Elektrik ve İnşaat Programlarının yanı sıra yeni eklenen Arıcılık ve Hayvan Yetiştiriciliği ve Sağlığı Programlarıyla birlikte dört ayrı bölümle, Tunceli Meslek Yüksek Okulu ise Elektrik, İnşaat ve Hayvan Sağlığı ve Yetiştiriciliği programlarında öğretim yapmaktadır. 1987- 1988 öğretim yılında öğretime açılan Muş Meslek Yüksek Okulu, halen Hayvan Sağlığı ve Yetiştiriciliği ve İnşaat programlarıyla öğretimini sürdürmektedir. 1986- 1987 öğretim yılında Hemşirelik, Sekreterlik, Bilgisayar Programcılığı, Turizm ve Su Ürünleri programıyla öğretime başlayan Elazığ Meslek Yüksek Okulu, 1992- 1993 öğretim yılında Teknik Bilimler ve Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu adı altında iki ayrı okula dönüştürülerek öğretimlerine devam etmektedirler. Elazığ Meslek Yüksek Okulu bünyesindeki programların müfredat ve isimleri de değiştirilerek Büro Yönetimi ve Sekreterlik, Turizm ve Otelcilik ile Bilgisayarlı Muhasebe ve Vergi Uygulamaları programları, Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu; Bilgisayar Programcılığı Teknikerliği, Bilgisayar Donanımı Teknikerliği, Elektrik Teknikerliği, Endüstriyel Elektronik Teknikerliği, Makine Teknikerliği, İnşaat Teknikerliği, Kontrol Sistemleri Teknolojisi Teknikerliği ve Grafik Programları da Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu bünyelerine aktarılarak öğretimlerine devam etmektedirler. Yine Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu'na 1997- 1998 öğretim yılında öğrenci almak üzere Biyomedikal Cihaz Teknolojisi programı açılmıştır.
Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu, ayrıca, ülkemizin ihtiyaçları göz önünde bulundurularak 1995 - 1996 eğitim- öğretim yılında mevcut üç bölümüne ilaveten " Mahalli İdareler" ve "İşletme" programları gibi iki önemli programı daha bünyesine kazandırarak program sayısını beşe yükseltmiştir. 1989- 1990 öğretim yılında açılan Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Anestezi, Radyoloji, Tıbbi Dökümantasyon ve Sekreterlik ve Tıbbi Laboratuvar programları ile öğretimini sürdürmektedir. 1992- 1993 Öğretim yılında Su Ürünleri, Maden ve Hidro-Elektrik Santralleri programlarıyla Elazığ'da öğretime başlayan Keban Meslek Yüksek Okulu, 1993- 1994 yılından itibaren Keban ilçesindeki kendi tesislerinde öğretimini sürdürmektedir. Yüksek Okula 1997- 1998 öğretim yılında İpekböcekçiliği Programı da eklenmiştir. Üniversitemiz, gelişme planı çerçevesinde sürdürdüğü başarılı çalışmalarıyla 1994- 1995 eğitim- öğretim yılında bir fakülteye daha kavuştu. Böylece, üniversitede 2000 yılına kadar açılması planlanan fakülteler arasında ilk sırayı alan İlahiyat Fakültesi, 1994- 1995 döneminde 54 öğrencisiyle eğitim- öğretimine başladı. Üniversite'de 1995- 1996 eğitim-öğretim yılında faaliyete geçen Maden Meslek Yüksek Okulu'nun "Döküm" ve "Madencilik" olmak üzere iki programı mevcuttur. Yine 1995 - 1996 eğitim- öğretim döneminde faaliyete geçen Sivrice Meslek Yüksek Okulu'nun ise, "Harita- Kadastro", "Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği" ve "Turizm - Otelcilik" olmak üzere 3 programı mevcuttur. Sivrice Meslek Yüksek Okulu'nun bünyesine 1997- 1998 öğretim döneminde Arıcılık Programı da dahil edilmiştir.Yüksek Okulun böylece program sayısı 4'e yükselmiştir. Üniversite'nin gelişme planı çerçevesinde 1996- 1997 yılında eğitim ve öğretimin hizmetine sunduğu Yüksek Okul ise; Erzincan'ın Kemaliye ilçesinde "Su Ürünleri" ve "Arıcılık" programları olmak üzere iki ayrı programla faaliyete geçmiş olan Kemaliye Hacı Ali Akın Meslek Yüksek Okulu'dur. Bu Yüksek Okulumuza 1997- 1998 öğretim döneminde mevcut iki programının yanı sıra "Halıcılık", "Bilgisayar Destekli Tasarım" ve "İpekböcekçiliği" olmak üzere üç yeni program daha eklenerek toplam program sayısı beş'e yükselmiştir. Üniversite'nin son olarak eğitim ve öğretimin hizmetine sunduğu bir diğer eğitim kurumu ise Devlet Konservatuvarı'dır.
3 Nisan 1997 tarihinde Üniversitemiz Senatosu tarafından Konservatuvarın kuruluş kararı alınmış ve Yükseköğretim Kurulu'na kuruluş kararının onaylanması için müracaat edilmişti. YÖK'ün, 2 Mayıs 1997 tarihinde yaptığı değerlendirme sonucunda, Üniversitemiz bünyesinde Devlet Konservatuvarının kurulmasına karar verilmiştir. 1 yıl hazırlık ve 4 yıl lisans eğitimi ile toplam 5 yıllık eğitim süresi olan Konservatuvarımızın, kuruluş çalışmaları tamamlandığı taktirde 1999- 2000 eğitim- öğretim yılında öğrenci alımına başlıyacaktır. Konservatuvarın Temel Bilimler Bölümünde Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı, Ses Eğitimi Bölümünde Türk Halk Müziği Ana Sanat Dalı ve Halk Oyunları Bölümü Uygulamalı Ana Sanat Dalı'ndan oluşan akademik bir yapı ile eğitime başlayacaktır. Üniversitemizin 1997 yılı içerisinde eğitim- öğretime açtığı bir diğer yüksek okul ise Sağlık Yüksek Okulu'dur. Sağlık Bakanlığı ile yapılan bir protokolle Sağlık Meslek Lisesi'nin Üniversitemize devredilmesiyle kurulmuştur. Yüksek Okulumuz, 4 yıllık lisans eğitimi vermektedir. Yüksek Okulun, "Ebelik", "Hemşirelik" ve "Sağlık Memurluğu" programları mevcuttur.
2000'li yıllara "Çağdaş Eğitim- Çağdaş Üniversite" hadefiyle hazırlanan ve bu azimle büyük başarılara imza atan Üniversitemiz, bulunduğu yöredeki öncü rolünü de güçlendirerek bugün bir bölge üniversitesi konumuna ulaşmıştır. Gelişme planı çerçevesinde çalışmalarına başarılı bir şekilde devam eden Üniversitemiz, bu amaçla bünyesine yeni fakülteler ve Yüksek Okullar kazandırmak için büyük gayret gösteriyor. İlk etapta Eğitim ve İletişim Fakültesi ile Devlet Konservatuvarı'nın kuruluş kararları Üniversitemiz Senatosu tarafından kararlaştırılarak YÖK'e sunulmuş ve onayı alınmıştır. Üniversitemizin 1997- 1998 eğitim - öğretim yılı içerisinde açtığı yüksek okullardan birisi de Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu'dur. 1992 yılında Fen- Edebiyat Fakültesi bünyesinde kurulan Beden Eğitimi ve Spor Bölümü, 1997 yılında Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu'na dönüştürülmüştür. Bütün alanlarda olduğu gibi, spor alanında da çok büyük başarılara imza atan Fırat Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu öğrencileri ve öğretim elemanları ile; sporu bilimselleştirmekte, bu da başarıyı getirmektedir.