gülbank
Osmanlıca gülbank kelimesinin Türkçe karşılığı.(Gülbang) f. Bir cemaat tarafından birlikte söylenen duâ, ilâhi, tekbir.
Gülbank
Kısaca: Gülbank bir cemaat tarafından birlikte ve hep bir ağızdan söylenen dua. Yeniçeriler tarafından tertib edilen çeşitli merasimlerde ve eskiden okula başlayan çocukların okul önünde bir ağızdan ettikleri dualara da bu isim verilmektedir. Bazı merasimlerin icrası esnasında askerlerin dua ve alkış tarzında hep bir ağızdan çıkardıkları yüksek ses manasına da gelmektedir. Osmanlılarda yeniçerilere üç ayda bir maaş verilir, saray mutfağından çorba, pilav ve zerde dağıtılırdı. Yemekten sonra Or ...devamı ☟
Osmanlılarda yeniçerilere üç ayda bir maaş verilir, saray mutfağından çorba, pilav ve zerde dağıtılırdı. Yemekten sonra Ortakapı’ya gelirler ve başçavuş kubbe altı önünde ayakta durur, sonra çaprazvari olmak üzere iki elini göğsüne koyarak, gülbank çekerdi.
Gülbankın muhtelif çeşitleri vardır: Gülbank-i Aşure, Gülbank-ı Seyahat, Gülbank-ı Tevhid, Gülbank-ı Bülbülan, Gülbank-ı Muhammedi, Gülbank-ı Müslümani vb. bunlardandır.
Ancak en Ünlü Gülbank, 1623 (H.1033) tarihli ulufe defterlerinin arkasında yazılı olanıdır ki şu şekildedir:
“Euzübillahimineşşeytanirracim Bismillahirrahmanirrahim. Dua edelim; Allahü teala hazretlerinin birliği içün, hatemü’l enbiya hazret-i Muhammeden-il Mustafa sallallahü aleyhi ve sellemin pak, münevver, mutahhar, aziz, şerif, latif ruh-ı şerifleri içün, evladı içün, ashabı içün, çihar-ı yar-i güzin ervahı içün, tabiin, tebe-i tabiin, eimme-i müctehidin ervahı içün, enbiya ve evliya ve ulema-i izam ve meşayih-i kiram seyyidüssadat selameti içün ve kutb-ı alem Sultan Hacı Bektaş kuddise sirruhü’l-aziz hazretlerinin ruh-ı şerifleri içün, rıdvanullahi teala aleyhim ecma’in. Sırları ve himmet-i aliyyeleri üzerlerimize ve üzerlerinize hazır ve nazır olmaklığı içün, selatin-i madin içün, hala izzetlü ve seadetlü padişah-ı alem-penah hazretlerinin ömr-i devleti, yevmen fe-yevmen ziyad ber-ziyad olmaklığı içün, asakir-i İslam her nereye müteveccih olurlar, mansur ve muzaffer olub a’da-yı din hor ve hakir olmaklığı içün, ağa hazretlerinin selametliği içün ömr-i devleti yevmen fe-yevmen ziyad ber-ziyad olmaklığı içün ve sadrdan gelmiş geçmiş katibin-i madin içün, hala efendi hazretlerinin selametliği içün, ömr-i devleti, yevmen fe-yevmen ziyad ber-ziyad olub tevabii ve levahıkı ile daima sıhhat ü selamette olmaklığı içün, bu makamda gelmiş geçmiş halifelerimiz ervahı içün ve hala halifelerimizin gönülleri muradı içün, devam-ı din ü devlet içün, def’-i bela içün, redd-i kaza içün ve rıza-yı Habibullah celle a’la Fatiha.”
Yeniçeriler savaşa başlayacakları zaman, askerleri heyecanlandırmak ve onlara üstün bir morel gücü kazandırmak için Gülbanklar çekerlerdi. Mehterlerde ve çeşitli merasimlerde de çekilen Gülbanklar mevcuttur. Sofiyye ıstılahlarında ve Mevlevi tarikatlarına mensub olanlar arasında da Gülbanklar çekilirdi. Gülbanklar genellikle “Hu, diyelüm!” sözüyle biter, dinleyenler de hep bir ağızdan ve yüksek sesle “Hu!” derlerdi.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
(Gülbang) f. Bir cemaat tarafından birlikte söylenen duâ, ilâhi, tekbir.
İlgili konular
edebiyatBu konuda henüz görüş yok.