Hacı Bayram-I Veli

Kısaca: Hacı Bayram-ı Velî On dördüncü ve on beşinci yüzyıllarda Anadolu’da yetişmiş olup, Fatih Sultan Mehmed Hanın İstanbul’u fethedeceğini müjdeleyen büyük velî. İsmi, Nûmân bin Ahmed, lakabı Hacı Bayram’dır. 1352 (H. ...devamı ☟

Hacı Bayram-ı Veli
Hacı Bayram-ı Veli

Hacı Bayram-ı Veli On dördüncü ve on beşinci yüzyıllarda Anadolu’da yetişmiş olup, Fatih Sultan Mehmed Hanın İstanbul’u fethedeceğini müjdeleyen büyük veli. İsmi, Numan bin Ahmed, lakabı Hacı Bayram’dır. 1352 (H. 753) tarihinde Ankara’nın Çubuk Çayı üzerinde Zülfadl (Solfasol) köyünde doğdu. 1429 (H. 833) tarihinde Ankara’da vefat etti.

Hacı Bayram-ı Veli küçük yaşta ilim tahsiline başlayıp din ve fen ilimlerinde yetişti. Ankara’da Melike Hatun’un yaptırdığı Kara Medreseye müderris oldu. İlmi ve talebe yetiştirmekteki mahareti ile kısa zamanda tanındı. Herkes tarafından sevilip hürmet gösterildi.

Bir gün medreseye birisi gelerek; “İsmim Şüca-i Karamani’dir. Hocam Hamideddin-i Veli’nin selamı var. Sizi Kayseri’ye davet ediyor. Bu vazife ile huzurunuza geldim.” dedi. O da, Hamidüddin ismini duyunca; “Baş üstüne, bu davete icabet lazımdır. Hemen gidelim.” diyerek müderrisliği bıraktı. Birlikte Kayseri’ye yöneldiler ve Somuncu Baba diye bilinen Hamideddin-i Veli ile Kurban Bayramında buluştular. O zaman Hamideddin-i Veli; “İki bayramı birden kutluyoruz!” buyurdu ve ona Bayram lakabını verdi. Talebeliğe kabul etti. Din ve fen ilimlerinde yüksek derecelere kavuşturdu.

Hacı Bayram-ı Veli, hocasının vefatından sonra Ankara’ya gelerek doğduğu köye yerleşti. Yeniden talebe yetiştirmekle meşgul oldu. Sohbetleriyle hasta kalplere şifa dağıttı. Talebelerini daha çok sanata ve ziraate sevk ederdi. Kendisi de geçimini ziraatle sağlardı. Açtığı ilim ve irfan ocağına, devrinin meşhur alimleri, hak aşıkları akın etti. Damadı Eşrefoğlu Abdullah-ı Rumi, Şeyh Akbıyık, Bıçakçı Ömer Sekini, Göynüklü Uzun Selahaddin, Edirne ve Bursa ziyaretlerinde talebeliğe kabul ettiği Yazıcızade Ahmed (Bican) ve Mehmed (Bican) kardeşler ile Fatih Sultan Mehmed Hanın hocası Akşemseddin bunların en meşhurlarıdır.

Fatih’in babası Sultan İkinci Murad Han, Hacı Bayram-ı Veli’yi Edirne’ye davet edip, ilim ve manevi derecesini anlayınca, fevkalade hürmet göstermiş, Eski Cami'de vaaz ettirmiş, tekrar Ankara’ya uğurlamıştır.

Sultan İkinci Murad Han, kendisinden nasihat isteyince; İmam-ı A’zam’ın, talebesi Ebu Yusuf’a yaptığı uzun nasihatı yaptı: “Teb'an içinde herkesin yerini tanıyıp bil; ileri gelenlere ikramda bulun. İlim sahiplerine hürmet et. Yaşlılara saygı, gençlere sevgi göster. Halka yaklaş, fasıklardan uzaklaş, iyilerle düşüp kalk. Kimseyi küçümseyip hafife alma. İnsanlığında kusur etme. Sırrını kimseye açma. İyice yakınlık peyda etmedikçe kimsenin arkadaşlığına güvenme. Cimri ve alçak kimselerle ahbaplık kurma. Kötü olduğunu bildiğin hiçbir şeye ülfet etme. Bir şeye hemen muhalefet etme. Sana bir şey sorulursa ona herkesin bildiği şekilde cevap ver. Seni ziyarete gelenlere faydalanmaları için ilimden bir şey öğret ve herkes öğrettiğin şeyi belleyip tatbik etsin. Onlara umumi şeyleri öğret, ince meseleleri açma. Herkese itimad ver, ahbaplık kur. Zira dostluk, ilme devamı sağlar. Bazen da onlara yemek ikram et. İhtiyaçlarını temin et. Onların değer ve itibarlarını iyi tanı ve kusurlarını görme. Halka yumuşak muamele et. Müsamaha göster. Hiçbir şeye karşı bıkkınlık gösterme, onlardan biri imişsin gibi davran.”

Hacı Bayram-ı Veli, ömrünün sonuna kadar İslamiyeti yaymak için çalıştı. 1429 (H. 833) senesinde Ankara’da vefat etti. Türbesi kendi ismiyle anılan Hacı Bayram Camii'ne bitişik olup, ziyaret mahallidir. Vefatından sonra Bayramiyye yolunu talebelerinden Akşemseddin ve Bıçakçı Ömer Efendi devam ettirdiler.

Hacı Bayram-ı Veli hazretleri, Yunus Emre tarzında şiirler söylemiştir. Şiirlerinde Bayrami mahlasını kullanmıştır.

Hacı Bayram-ı Veli buyurdu ki:

“Hiddet ve kin, hakikatleri gören gözleri kör eder. Öfke, iyi düşünmeyi daraltır, yanıltır.”

“Ayıp ve kusurlarını gördüğünüz arkadaşlarınızın, komşularınızın sırlarını ifşa etmeyiniz. Çünkü bu sırlar, size emanettir. Emanete hıyanet ise, çirkin bir harekettir.”

“Nefsinizi daima kontrol altında tutunuz. Ateşe sürüklenmemesi için, onu kendi haline bırakmayınız.”

N’oldu bu gönlüm, n’oldu bu gönlüm, Derd ü gam ile doldu bu gönlüm, Yandı bu gönlüm, yandı bu gönlüm, Yanmada derman buldu bu gönlüm.

“El-fakru fahri, el-fakru fahri” Demedi mi ol alemler Fahri, Fahrini zikrin, fahrini zikrin, Mahv ü fenada buldu bu gönlüm.

Sevad-ı a’zam, sevad-ı a’zam, Bana gelübdür arş-ı muazzam, Mesken-i canan, mesken-i canan, Olsa aceb mi şimdi bu gönlüm?

Bayram’um imdi, Bayram’um imdi, Bayram ederler yar ile şimdi, Hamd ü senalar, hamd ü senalar, Yar ile bayram kıldı bu gönlüm.

İlgili başlıklar

  • Türk Devlet ve Siyaset Adamları< li> Sadrazamlar
  • Müslüman Türk devletleri
  • Bu konuda henüz görüş yok.
    Görüş/mesaj gerekli.
    Markdown kullanılabilir.

    Hacı Bektaş-ı Veli
    3 yıl önce

    Merkezi Haci Bektas Veli'nin Hayati ve Eserleri " Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı https://islamansiklopedisi.org.tr/haci-bektas-i-veli ^ Fuad Köprülü...

    Hacı Bektaş-ı Veli, Hacı Bektaş-ı Veli
    Bayramilik
    3 yıl önce

    Tarikatı, kurucusu Hacı Bayram-ı Veli'nin (1352-1429) adına izafeten Bayramîyye Tarikatı olarak tanınmıştır. Hacı Bayram-ı Veli'nin, hocası Safev’îyye...

    Somuncu Baba
    3 yıl önce

    Hacı Bayram Veli'nin Osmanlı Devleti'nde yeni Anadolu ve Rumeli üzerinde çok büyük etkileri vardır. Bu önemli isimler şunlardır: Hacı Bayram-ı Veli Şeyh...

    Somuncu Baba, 1331, 1412, Aksaray, Aksaray (il), Bursa, Darende, Hacı Bayram Veli, Kayseri, Niğbolu savaşı, Yıldırım Bayezid
    Mutasavvıf
    3 yıl önce

    önderi olan Hoca Ahmet Yesevi, Yunus Emre, Mevlânâ Celaleddin Rumi, Şeyh Bedreddin, Hacı Bektaş-ı Veli ve Hacı Bayram-ı Veli gibi İslam büyükleridir....

    Mutasavvıf, Mutasavvıf
    Hacı Bektaş-ı Veli Anma Törenleri
    6 yıl önce

    Alevi-Bektaşi İnancına bağlı insanların katıldığı, Nevşehir'in Hacı Bektaş İlçesinde bulunan Hünkar Hacı Bektaş-i Veli Dergahında başlayan anma etkinliğidir....

    Veli
    3 yıl önce

    Gerçek Kişiler Hacı Bayram-ı Velî (Ankara, 1352-Ankara, 1429), Hacı Bektaş-ı Velî'nin yoldaşı Türk mutasavvıf ve şair. Hacı Bektaş-ı Velî (Nişabur, Horasan...

    Bıçakçı Ömer
    6 yıl önce

    birlikte, Hacı Bayram-ı Veli'nin önemli öğrencilerindendir. Melâmetîyye/Melâmîyye-î Bayramîyye adındaki tarîkatın kurucusudur. Hacı Bayram'ın Hakk'a yürümesinin...

    Akşemseddin
    3 yıl önce

    Akşemseddin'e Ankara'da bulunan Hacı Bayram Veli'yi tavsiye ediyorlar ve şöyle diyorlardı: Ankara'ya giden Akşemseddin, Hacı Bayram Veli'nin öğrencilerinin nefislerini...

    Akşemseddin, Akşemseddin