|harita =
|harita boyut =|harita açıklama = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = K |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = D |rakım = |yüzölçümü = |nüfus = 552 |nüfus yoğunluğu = |nüfus_ref = [1] |nüfus_itibariyle = 2000 |alan kodu =0344 |posta kodu = 46400 |bölge = Akdeniz |il = Kahramanmaraş |ilçe = Andırın |Köy Muhtarı = |websitesi = [2]
Hacıveliuşağı, Kahramanmaraş ilinin Andırın ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihi
Köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında tam bilgi olmamakla birlikte hacıveli adında bir zatın çocukları olduğu ve zamanla köy oluşturacak şekilde çoğaldıkları kesindir. Ancak Aşıklı obası ile Avanlı Obası hacıvelinin torunları olmayıp sadece sonradan sınır birliğinden dolayı bu ad altında yaşamaktadır.Avanlı obasının asıl uzantıları Horosana kadar varmaktadır. Obanın araştırmaya meyilli akademik beyinleri Bu obanın kökenini tezler halinde araştırmaya devam etmektedir. Zaten AVAN kavramı da ortaasya kaynaklı olup kazakça KURT AVCISI anlamını taşımaktadır. Avanın yine farklı akademisyenler tarafında YARDIMCI, anlamı olduğu bilinmekte, osmanlı kaynaklarında ise Yılın belli bir dönemini teşkil eden Zaman, Vakit anlamına gelmektedir.
Kültür
Köyün gelenek, görenek ve yemekleri çok çeşitli değil ve bilinen türdendir.Köyün Gelenekleri
Köy genellikle okuyan kesimlerden oluştuğundan son 30 yılda büyük bir değişim geçirmiş geçmiş alışkanlıklarını neredeyse unutmaya yüz tutmuştur. Köyde kalan halk ise bu unutulmaya yüz tutan gelenekleri doğal yaşantılarıyla ayakta tutma gayretindedir..
Benim dikkatimi çeken köyde şehir kültüründen ayrı bir yaşantı ve ya geleneğin olmadığıdır. Sadece düğünlerinde dikkat ettiğim bir kaç husus şunlardır. 1- Düğünler genellikle Cuma günleri Cuma Namazından sonra başlar Pazar günleri öğleyin gelinin damat evine getirilmesiyle biter. 2- Düğünün başlayabilmesi için TÜRK BAYRAÄI Şerefine yakışır biçimde yüksek bir yere yarışmacılar aracılığı ile dikilir. genelikle tercih edilen yüksek yer evin yakınında bulunan en yüksek ağaının tepesidir. Bağrağı dikecek olan gönüllü yarışmacılardan ilk kim ağacın tepesine çıkmışsa o bağrağı diker ve Damat evi tarafından o ya kişi birşeyler ile ödüllendirilir. bu ödül genellikle para veya gömlek, mendil, elbisedir. Bayrak dikme Davullar ve Zurnaların eşliğinde bir Toy_şölen havasında yapılır. 3-Düğünlerinde istisnasıuz Davul ve zurna kullanılır. Tek davul ve tek zurna tercih edilmez en az iki davul iki zurna olmalıdır. 3-Köyde düğünlerde davetlilere mutlak şartla yemekler verilmelidir. yemek yapma işleri düğün sahipleri tarafından köyün iyi yemek yapabilen kadınlarına verilmektedir. Yapılan yemekler etli yemeklerdir. Döğme aşı, Bulgur ve prinç pilavı, Kuru Fasulye ve Nohut patates suluları en çok tercih edilen yemekleridir. 4-Cumartesi günleri damat evinden gelinin evine kına yakmaya gidilir. 5- Pazar günleri damat evine gelen gelin evin kapısını (Yarı aralanmış bir kapı) sert bir şekilde fırlattığı şişe ile açmalıdır. bu gelinine ve uğur getireceği bereket getireceği anlamını taşıtr. Açtığı kapı aynı zamanda kendisinin ev sahiplerine (Damat ailesi) ne kadar gönül açtığı şeklinde de yorumlanır. 6_ Köyde halay çekmek genç erkeklerin düğünlerde vazgeçilmezidir. halayda davul ve zurnanın notalarında yanılgısız olması üzerinde durulan konuların en başında gelir. halay başları notalara yumlu be hatasıuz halayını oynarlar. çokçeşitli halaylar çekilmektedir. Ayrıca kırbaç oyunu, kız kaçırma yüzük bulma gibi geçmişe has oyunlarda düğünlerde serglenir. KÖYÜN YEMEKLERİ:
Köyde yapılan yiyecekler Türkiyenin hemen her ilinde yapılan ortak yiyecekler lduğundan pek üzerinde durmayacağım. fakat tirişik yemeğini anlatmakta fayda var. TRİŞİK: Biitkisi kış aylarının ilk günlerinden itibaren topraktan filizlenir ve yüzeye çkar. görüntüsü şeker pancarına hafiften benzer. zaten yöre halkıda bitkiye genellikle pancar derler. Yeşilken ilk koparıldığıunda kesinlikle yenmez. insanın ağzını kabartıp şişirecek kadar ilginç bir acısı vardır.
Tirişik köyde önce tektek yerden toplanır. Sonra evde kök kısımlarının varsa kirlilikleri temizlenir be demetler halinde dizilir. Ekmek tahtası üzerinde keskin bir bıçak ile aynen marul doğrar gibi fakat okadar ince doğranır ki doğrama süreci hem can yakar kem de zaman alır. İlginç acısından elerin etkilenmemesi için plastik eldivenler giyilir. doğranan bu trişik soğuk su içerisine(İrice ve kalaylı bakır kazan) konur. bir ya da iki bardak iyi olgunlaşmış yoğurt ya da ayran bu kazana ilave edilir. Sıcak bir ortamda Ocak veya soba arkasında kazanın üstü elbiseler ile de örtülerek mayalanmaya brakılır. bu genellikle köy halkı tarafından akşamdan sabaha kadardır. Sabahtan itibaren tirişik içine nohut da katılarak ateşte pişitrilmeye bırakılır. Pişirme süresi 4-5 saat kadar devam eder. İnsanın ağzına hiç bir acımsı yada zarar verici tat gelmeyecek olana kadar kaynamalıdır. pişen tirişik indirilir. sarımsak da dövlür ve tirşiğe ilave edilir. bir güzel de yanına bulgur pilavı yapılır. sonra o tirişik tadının lezizliğini keşfedersiziniz. C Vitamini açısından oldukça zengindir ve bağırakları çok iyi çalıştırır.
Coğrafya
Kahramanmaraş iline 80 km, Andırın ilçesine 13 km uzaklıktadır. Kahramanmaraşa bağlı bir köy olmasına rağmen genellikle ticari ve sosyal ihtiyaçlarını halk Osmaniye ve Adana İllerinden karşılar. Köyün Osmaniyenin Kadirli ilçesine uzaklığı 42 Km Adana Merkeze uzaklığı 145 Km dir.Köyün yerleşim yeri Kadirli ile Andırın Yolu üzerinde Andırın ilçesinin güneyinde Andırın ilçesine bağlı Yeşilova Kasabasının 5 KM kuzeyindedir. Rakımı 800 Metredir.
Köy, Genç Toros Dağları üzerine kurulu olduğundan engebeli ve kayalık bir araziye sahiptir. Yer yer yağmur selinin biriktirdiği küçük ovacıklar halinde ekilebilen arazileri mevcuttur. ancak köyde kaynak suyu olmadığından ekilebilir veya kullanılan araziler kıraçtır.
Köyün bitki örtüsü Maki ile Orman bitkisinden oluşmaktadır. Köy sınırlarının hemen hemen tamamı maki veya orman bitki örtüsüyle kaplı olup yeşil bir alan ihtiva eder. makileri klasik Akdeniz bitkileri olup Ormanları genellikle Meşe ve Meşe çeşitleri olan Mazı, Kesme, demirçik tir.
Ayrıca köyün dağlarında çok güzel ve çeşitli KIZILCIK meyveleri kendiliğinden yetişmiştir. bu köyün ayrı bir zenginliğidir.
Köyde yetişen meyveler İncir, Nar, Dut, Ceviz(orta verimde), Erik, Vişne, Kiraz, Hurma dır. Kızılcık ağaçları, meneviş, kurmut,dağ elması ve o yöre halkının tabiri ile Meğlep ağaçları dağlarında kendiliğinden yetişen meyvelerdir.
İklim
Köyün iklimi, Akdeniz iklimi etki alanı içerisindedir. Genellikle kışları ılık yağışlı Yazları sıcak ve az yağılıdır. Köy iklim olarak kış ayları Adana Osmaniye yöresinin iklim şartlarına daha çok benzerlik gösterir. Kahhramanmaraş ilinin genel iklim yapısı hacıveliuşağı köyünde pek görülmez..İlginçtir ki; köy çukurovadan başlayan ani yükseltinin 800 mtre rakıma ulaştığı bir noktada bulunduğundan yaz aylarında hafiften yayla havasını da andırır. Andırın İlçesinin doğusunda bulunan SIR Barajı ile rakım olarak köyden 400 mt kadar aşağıda ve uzaklık olarak 10 km mesafedeki yeşilova- osmaniye/karatepe arasında konumlanmış ASLANTAŞ Barajının özellikle yaz aylarında buharlaşması neticesinde yükselen buhar tam bu köyün üzerinde yoğunlaşır. sabahları sisli bir hava oluşturur. genellikle yaz ayları bu barajların etkisi ile rutubetli bir havanın olması sonucunu getirir bu köyde.. yaz aylarındaki bu nemli hava meyvelerin olgunlaşmadan dallarında çürümesine neden olmaktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |||
|---|---|---|---|
| 2007 | |||
| 2000 | 552 | 1997 | - |
Köyün nüfusu yıllardır yıllardır ne artar ne de eksilir. çünkü dışa göç ile terrar emekli olup köye dönüş arasında muhteşem bir denge mevcuttur. Ortalama nüfusu 600 civarındadır. Ancak yaz aylarında okuyan öğrenciler ve çalışan kesim yayla olarak veya ziyaret için köye geldiklerinden köyün nufusu 3-4 misli artmaktadır. bu geçici bir süğreç olur her yıl ve sadece haziran temmuz ve ağustos aylarına has bir durumdur.
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Ancak köy genellikle dışa göç verir bir konumda olduğundan yapılan tarım ve hayvancılık ta oldukça yetersizdir. Bilinçli tarım ve hayvancılık köyde mevcut değildir.Gerek tarıma elverişli arazinin olmaması gerekse hayvancılığa uygun bir coğrafya ve iklim ihtiva etmemesi yöre halkı, başka yöntemler ile kendi ekonomik ihtiyaçlarını karşılaması kanaatine varmış; bunun da en güzel yolunun okumakta olduğunu düşünmüştür. Köyde eğitim kurumlarının hem bina hem de personel açısından oldukça yetersiz olduğu düşünüldiğinde köy halkının büyük bir kısmının, yeterli altyapıya sahip okulların bulunduğu büyük yerleşim merkezlerine ki, bu da genellikle Adana ve Osmaniyedir, göç etmeleri doğal bir sonuçtur. Köy halkının hem yerleşik kalıp göç etmeyen , hem de göç eden fertlerinin en büyük ve en gerçekçi idealleri okumaktır. Köy halkı için başka da bir alternatif bulunmamaktadır. Köy halkı ya karasabanla taşlık ve küçük arazilerinde buğday ekerek ve birkaç küçükbaş hayvan yetiştirerek geçim çıkaracak ya da okuyarak kamu ve özel sektörde yerini alacaktır. tercihini köy halkının tamamına yakını okumaktan yana kullanmaktadır. doğal olarak köyün eğitim düzeyini yüksektir.
Ekonomisi okumak üzerine kurulu köy, yakacak sıkıntısı çekmez. mevcut ormanlarından kendi yakacağını karşılar.
NOT: KÖyde kalan ahalinin çocukları özellikle kış aylarında TİRİŞİK (Andırın Doktoru diye tabir edilir) toplayarak yol kenarlarında konumlanıp yoldan geçen doğal müşteri araç sahiplerine satarlar ve harçlıklarını ailelerinden bağımsız olarak temin ederler. Çünkü Bu köyde yetişen Tirişik Andırın da en kaliteli ve en önce yetişen tirişiktir.
Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
| Seçim Yılı | Muhtar |
| 2004 | ||
| 1999 | Hasan Bolat |
| 1994 | Hasan Bolat |
| 1989 | Hasan Bolat |
| 1984 | Bekir Avan |
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesivar kanalizasyon şebekesi yoktur. Ptt şubesi ve ptt acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.Köyün dağlık ve engebeli bir araziye sahip olması dağınık bir yerleşimi de beraberinde getirir. Köyde OBALAR şeklinde Çıraklı, Hacıveliuşağı merkez köy, Karataşlı, Aşıklı, Yahyalar ve Kızılcaova(Avanlı)obaları bulunmaktadır.
Köyün Kızalcaova(Avanlı) haricindeki obalarında içme suyu ve yolu yeterli düzeydedir. lakin kızılcaovanın içme suyu yetersiz olup yollarıda aşırı derece bozuktur.Köy Muhtarının genellikle merkez obadan çıkması ve Avanlının da merkez obadan çıkan muhtara destek vermemesi nedeniyle köyün yollarına bir gram toprak bile ilave edilmemektedir. suları ise bilinçli olarak başka obalara fazlasıyla aktarılmakta Avanlının suyu kesilmektedir.
halbu ki Avanlı obası asfalt yola 700 mt. Su dağıtım deposuna 800 mt mesafededir. Avanlı obası köyün en yüksekteki, plato ve ovayı andıran en güzel görünümlü yerini teşkil eder. Oba halkının okuma yazma oranı %100 eğitim düzeyi %80 oranında Lisans tır. Köyün yüzlerce yetişmiş elemanlarının geneli bu obadandır.. lakin basit siyasi çekişmeler ile bu güzel obamız ihmale veya hamasete kurnban edilmektedir.
Avanlı obasında bulunan halkın en büyük üzüntüsü ise devlete bilim ve eğitim alanında en büyük katma değeri sağlamadsına rağmen en az hizmet götürülen bölgesidir. ancak Oba halkı hiç kimseden minnet de beklememektedir. Alnı dik olmayı boyun basitişlere boyun bükmekten daha onurlu görmekte her şeye rağmen en güzel şekilde de köydeki yaşantısını iftiharla sürdürmektedir.
Linkler
köy-taslak Andırın belde ve köyleri