Türkçe Bilgi: Hamidullah

Paris “CNRS” ilmi araştırma üyelerinden. 1908’de Hindistan’ın güneyinde Haydarabad’da doğdu. Orada Osmaniye Üniversitesinde okudu. Devletler hukuku üzerine doktora yaptı. 1947 yılında Hindistan hükumeti,siyasi sebeplerle kendisini vatandaşlıktan çıkardı. Fransa’ya gidip Paris’te ilmi araştırma azalığına girdi. Birçok memleket gezdi. Konferanslar sebebiyle Türkiye’ye de geldi. Son olarak Paris’te yerleşti. Kitapları çeşitli dillere çevrilmiştir.

Hamidullah, bir hukuk doktoru ve tarihçidir. Daha ziyade İslamiyet hakkında yazdığı kitaplar ve verdiği konferanslarla tanınmıştır. Bu kitaplarında ve konferanslarında öne sürdüğü fikir ve görüşlerin bariz vasfı, şahsi düşünceleri olmasıdır. İstanbul ve Erzurum’daki konferanslarında ileri sürdüğü fikir ve görüşlerde İslam alimlerine, Selef-i salihine güvenmediğini, Haydarabad’daki hocasının sözlerine uymayan bilgilere inanmadığını, kabul etmediğini bildirdi.

O, İslam dini hakkındaki sözlerinde bütün İslam alimlerinin asırlardır uyduğu yol ve usulden ayrılarak kendine göre bir yol tutmuş ve düşüncelerinin şahsiliği ile batı filozoflarını hatırlatan bir vasfa bürünmüştür. Hamidullah’ın bütün fikir ve görüşleri, daha önceki tarihlerde meydana çıkmış bozuk fırkalardan biri olan Şiilerin İsmailiye kolunun sözlerinin aynısı veya benzeridir. Bu bakımdan İsmailiyeye mensub olduğu kanaati hakimdir. Kitaplarında ve konferanslarında gerek dini ve gerekse tarihi birçok hatalı, yanlış, bozuk görüşleri olup, çeşitli İslam ülkelerinde pekçok tenkide uğramıştır. Onun görüşleri ayrıca İslam dininde bütün dünyaca meşhur Ehl-i sünnet itikadında olan hakiki İslam alimlerinin kitaplarında yazılı olanlarla da zıddıyet veya ayrılık göstermektedir. Bu bakımdan İslam dininde vazgeçilmez usul olan nakil esasından uzaktır.

Fikir ve görüşleri içinde en çok tenkid toplayanları ve İslam alimlerinin kitaplarında yazılı olanlara uymayanları diğer eserlerinin yanı sıra bilhassa İslam Peygamberi, İslam’a Giriş, Resulullah Muhammed isimli kitaplarında bulunmaktadır.

İslam itikadında (inancında) Peygamberliğin çalışmakla, okumakla, ibadetle, tecrübeyle ve iyi işleri yapmakla olmayıp ancak vahiyle, yani Allahü tealanın göndermesi ile olduğu Kur’an-ı kerimde bildirilmiştir. Hal böyleyken, Hamidullah, Peygamberimiz hakkında maceracı, doktrinci, ıslahatcı gibi sıfat ve ifadeler kullanmakta; Peygamberimizin (sallallahü aleyhi ve sellem), Ümmi olduğu (birinden okuma yazma öğrenmediği) Kur’an-ı kerimde bildirildiği halde “Hıristiyan papazlarından ilim almış kırkındaki tecrübeli adam, kavmini ıslaha kalkıştı” gibi gerçeklere uymayan fikirler ileri sürmektedir. (İslam Peygamberi, sayfa: 34). Bu durum, Kur’an-ı kerim’in: “O, boşuna konuşmaz. Hep, vahy olunanı söylemektedir.” mealindeki (Necm suresi: 3-5) hükmüne de tamamen ters düşmektedir.

Allahü tealanın bütün peygamberlerine vermiş olduğu mucizelerini aslında olduğu gibi olağanüstü ve fizik ötesi hadiseler olarak değil de, fiziki hadiseler şeklinde ele almaktadır. Mesela; Peygamberimizin bir işareti ile ayın ikiye bölünmesi ve tekrar birleşmesi mucizesini kendine göre yorumlayarak tesadüf ile açıklamak istemektedir. Mirac hakkında da, ayet-i kerime, hadis-i şerif ve İslam alimlerinin bildirdiklerine uymayan görüşler öne sürerek, miracı, bir rüya ve hal gibi anlatmak istemektedir. (İslam Peygamberi, sayfa 92-93). Bu düşünceleri, miracın ruh ve beden ile birlikte ve uyanıkkken olduğunu bildiren ayet-i kerimelere ve hadis-i şeriflere ters düşmektedir. (Bkz. Mirac)

Hamidullah’ın kitaplarında, İslamiyeti tarihlere ve kendi anlayışına göre ayrı ayrı iki açıdan açıklamaya özendiği görülmektedir. Tarih kitaplarından alarak bildirdiklerinin bir kısmı doğru olmakla beraber, bu bilgiler arasına katmış olduğu kendi görüşleri ve bozuk inanışları reddedilmiştir.

Mesela; kıblenin değişmesini bildiren ayet-i kerime vahy edilinceye kadar, Müslümanların namaz kılarken yönlerini döndükleri ilk kıbleleri Kudüs’teki Mescid-i Aksa idi. Hamidullah’ın mirac hakkında kendi şahsi görüşlerini anlatırken, miracın vuku bulduğu yıllarda Mescid-i Aksa’nın mevcud olmadığını iddia etmesi, buranın Süleyman aleyhisselam tarafından yaptırılıp, o zamandan beri devamlı var olduğunu bilen herkes tarafından hayret ve üzüntü ile karşılanmıştır.

İslam dininin temel kitaplarında, peygamberlik, vahy, mucize, mirac gibi itikadi, yani iman ile ilgili konularda Ehl-i sünnet alimlerinin bildirdiklerine uymayan kimselerin, doğru yoldan ayrıldıkları söz birliği halinde yazılıdır.

Hamidullah

Muhammed Hamidullah

Hamdullah Hamdi

Biat

Ümmü Seleme

Ebu hureyre

Uhud muharebesi

Hendek Muharebesi

Mekke'nin Fethi