1943 yılında Afyonkarahisar`da doğmuştur. 1962 yılında Kara Harp Okulu`ndan, 1963 yılında Piyade Okulundan mezun olmuştur.
1971 yılına kadar Kara Kuvvetleri Komutanlığı`na bağlı çeşitli birliklerde Takım ve Bölük Komutanlığı yapan Orgeneral İlker Başbuğ, 1973 yılında Kara Harp Akademisi`nden mezun olmuş, ardından kurmay subay olarak; Genelkurmay Plan Harekat Daire Başkanlığı`nda Karargah Subaylığı, Kara Harp Akademisi Öğretim Üyeliği, Belçika/Brüksel`de NATO Uluslararası Askeri Karargahında Cari İstihbarat Plan Subaylığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Plan ve Prensipler Başkanlığı Savunma Araştırma Şube Müdürlüğü ve 51 nci Piyade Tümeni 247 nci Piyade Alay Komutanlığı görevlerini yürütmüştür.
İngiltere Kraliyet Harp Akademisi ve NATO Savunma Kolejini de bitiren Orgeneral İlker Başbuğ, 1989 yılında tuğgeneralliğe terfi ederek bu rütbede; Belçika/Mons`da Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargahında (SHAPE) Lojistik ve Enf. Daire Başkanlığı, 1 nci Zırhlı Tugay Komutanlığı görevlerinde bulunmuş ve 1993 yılında tümgeneralliğe terfi etmiştir.
Tümgeneral rütbesi ile; 1993-1995 yılları arasında Jandarma Asayiş Komutan Yardımcılığı ve daha sonra da Belçika/Mons`da Milli Askeri Temsil Heyeti (NMR) Başkanlığı görevlerini yürütmüştür.
1997 yılında korgeneralliğe terfi ederek sırasıyla; 2 nci Kolordu Komutanlığı ve Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreter Başyardımcılığı görevlerinde bulunmuştur.
2002 yılında orgeneralliğe terfi eden İlker Başbuğ 2002-2003 yıllarında Kara Kuvvetleri Komutanlığı Kurmay Başkanlığı, 2003-2005 yılları arasında Genelkurmay İkinci Başkanlığı, 2005-2006 yıllarında Birinci Ordu Komutanlığı görevlerini müteakip 2006 yılı atamaları ile Kara Kuvvetleri Komutanlığına atanmıştır.
Orgeneral İlker Başbuğ TSK Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası, TSK Üstün Hizmet Madalyası sahibidir.
Bayan Sevil Başbuğ ile evli olan Orgeneral İlker Başbuğ 2 çocuk babasıdır. İngilizce bilmektedir.