İnsan (Orta Dünya)

J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evrenini anlatan Hobbit, Yüzüklerin Efendisi gibi kitaplarda bir ırkın adıdır. Hobbit gibi kimi insansı ırklar ve büyücüler gibi insansı karakterleri olan ırklar buna dahil edilmez. Elfler, Quenya dilinde insan ırkını "İkinci Halk" anlamına gelen Atani çoğuluyla isimlendirmişti, bundan ayrıca Hildor (Takipçiler), Apanónar (Sondoğanlar), Fí­rimar veya Firyar (Ölümlüler) isimlerini de kullandılar. Bazıları ise insan ırkını -hastalık ve ölüme olan dayanıksızlıklarından dolayı ve elflerin gözünden bakıldığında sevimsiz olan görüntülerinden dolayı- Engwar (Zayıflar) olarak adlandırdı. Atani ismi, Sindarin lisanında

Edain

şekline dönüştü, daha sonraları

Edain

ismi anlam kaymasına uğrayarak sadece elflerle dostane ilişkiler içerisinde bulunan insan ırkını belirtmek için kullanılır oldu. Sindarin dilinde bundan başka, Aphadrim, Eboennin ve Firebrim ya da Firiath olarak bilindiler. Elflerden sonra doğan Orta Dünya'nın ikinci ırkı olmalarından dolayı insanlar, elflere nazaran daha zayıf, daha örgütsüz ve daha duyarsızdır. Tolkien'in notlarında Man (Tr. adam, okunuşu; "men") ismi başharfi büyük olarak yazıldığı yerlerde insan ırkına mensup herhangi bir bireyi kastederken (Quenya lisanında atan), ismin başharfi küçük m olarak yazıldığında herhangi bir ırkın erkeklerini ifade eder (Quenya'da níér). Örneğin; Legolas bir man'dir (erkektir), bir Man (insan) değildir. Kökenleri İnsan ırkı Tek Tanrı Ilíºvatar tarafından yaratılan ikinci ırktır. İnsan ırkı, Güneş Yılları'nın başında uyandırıldılar, oysa ki elfler Ağaçlar Çağı'nda

Birinci Çağ

'ın başlangıcında uyandırılmışlardı. Elfler, insanlardan için, bu sebeple "Sondoğanlar" lakabını kullandı. İnsanlar, "insanlara bahşedilmiş olan" ölümle yüzleşirler, elfler ise ölümsüzdür. Elfler katledilse dahi ruhları Mandos'un Salonları'na giderek dünyanın sonuna kadar orada bekler. İnsanlar öldüklerinde, ruhları Arda'yı terkeder ve Valar tarafından dahi bilinmeyen bir yere doğru yola çıkar. Halklar ve siyasi birlikler Bütün insanlar birbirleriyle uzak veya yakın akrabalık bağı taşırlardı, bununla birlikte birçok farklı gruplaşma olmuş, birbirlerinden farklı kültürler ortaya çıkmıştır. Aşağıda, Birinci, İkinci ve Üçüncü Çağlardaki farklı kültürlere sahip başlıca insan toplulukları hakkında özet bilgiler yer almaktadır.

Edain

Birinci Çağ

'ın efsanelerinde en önemli insan topluluğu

Edain

olarak bilinen gruptur. Her ne kadar

Edain

ismi anlam olarak bütün insanları kapsıyor olsa da, elfler bu ismi

Birinci Çağ

'da Beleriand'da Morgoth'a karşı kendileriyle birlikte savaşan insanlar için kullanmışlardır. Morgoth'a karşı

Birinci Çağ

'da mücadele etmiş olan bu insanlar üç boydan oluşmaktadır. Birinci boy, Beör Hanedanı'dır. Beleriand'a G.Y. 305'te giren Beör Hanedanına Felagund Finrod tarafından Dorthonion'da Ladros civarında bir arazi tımar verildi. İkinci

Edain

boyu, başlangıçta Haldad liderliğine ve sonraları kızı Haleth'in izinden Brethil Ormanı'na gelip yerleştiler. Bu boy kendisini, kadın reisleri Haleth'e atfen Haleth Hanedanı olarak adlandırdı. Üçüncü

Edain

boyu en kalabalıklarıydı, Marach'ın ve sonra torunun oğlu Hador'un yönetiminde Dor-lómin'i yurt edindiler. Bu boy için kimi yerde Marach Hanedanı kimi yerde Hador Hanedanı olarak bahsedilir.

Díºnedain

}

Birinci Çağ

'ın sonundaki Öfke Savaşı'nda elflere ve Valara sundukları hizmetlerin ve yardımların ödülü olarak

Edain

e yeni bir ülke verildi. Bu ülke Orta Dünya ve Ölümsüz Diyar'ın arasında denizin üzerinde yeni yükseltilmiş bir kıtaydı, Níºmenor olarak bilindi. Beş köşeli yıldıza benzeyen bu yeni kıta Orta Dünya'nın kötülüklerinden çok uzakta bir yeni yaşam alanıydı. Elros liderliğinde, Elros'un babası Eärendil'in kılavuzluğuyla

Edain

bu adaya yelken açtı. Elros, Tar-Minyatur adıyla Níºmenor'un ilk kralı oldu ve

Edain

halkı bundan böyle

Díºnedain

olarak anılır oldu (Sindarin dilinde Batılı İnsanlar). Níºmenor Krallığı, istikrarlı olarak güçlendi ve

Díºnedain

bütün Arda'daki en asil ve kültürlü insan halkı oldu. Elflerle ittifak yapan Níºmenor, Morgoth'un bir numaralı komutanı Sauron'a karşı savaştı. Çok güçlü bir yapıya erişen Níºmeno'un halkı, İnsanlara Bahşedilen'den (ölümden) içerlemeye başladılar. Elfler gibi ölümsüz olmak ve birikmiş güçlerini sonsuza kadar hakim kılmayı arzulamaya başladılar. Níºmenorlular, Valardan yüz çevirdi ve İnsanlara Bahşedilen'i İnsanların Felaketi adıyla anmaya başladılar ve Valar tarafından

Díºnedain

için konulmuş olan Níºmenor'un batı ufkundan öteye Valinor'a gitmeme kuralına lanet eder oldular.

İkinci Çağ

2889'da Ar-Adunakhor, resmí ismini elflerin dili Quenya yerine insanların dili olan Adunaic'ten seçen ilk kral oldu. Bu değişiklik Níºmenor'da iç savaşa yol açtı. Níºmenor halkı iki kola ayrıldı: Kralın Adamları Ar-Adunakhor'dan yana çıktı, ada halkının büyük çoğunluğunu oluşturuyordu ve resmi dil olarak Adunaic'i benimsediler.İnançlılar olarak bilinen diğer topluluk ise azınlıkta kaldı, Níºmenor'un en batısındaki Andíºnií« şehrinin yöneticileri bu topluluğun liderleri oldular. Bu topluluk elflere hürmetini devam ettirdi ve Quenya'yı üstün dil olarak kullanmaya devam ettiler. Sauron,

İkinci Çağ

'ın sonunda elfler tarafından neredeyse mutlak bir yenilgiye uğramak üzereyken Níºmenor'da yaşanan ayrılığı kendisi için bir avantaja dönüştürdü. Níºmenor kralı Ar-Pharazí´n'a teslim oldu ve kralın toplantılarında fitnesini işlemeye başladı. Nihayetinde Sauron, Ar-Pharazí´n'un Valinor'a saldırmasını önerdi ve bu sayede ölümsüzlüğü ele geçirebileceğini iddia etti. Ar-Pharazí´n, Sauron'un oyununa gelerek saldırıyı gerçekleştirdi ve ceza olarak Níºmenor denize batırıldı. "İnançlılar"dan bir kısmı felaketten kurtulabildi ve tekrar anavatana (Orta Dünya'ya) geri döndüler ve ikiz krallık
Gondor
ve
Arnor
'u kurdular.
Gondor
}
Gondor
lular zamanla diğer insan topluluklarıyla da birleştiler veya ittifak kurdular (Örn;

Kuzeyliler

. Bu ilişkiler Akrabakıyımı denilen iç savaşa yol açtı. Krallık üzerinde haklı iddiası olan -soyu kısmen

Díºnedain

- Eldacar ve saf

Díºnedain

kanı taşıyan Castamir arasında yaşanan savaşta Eldacar yenildi ve ülkeden sürüldü. Gaspçı unvanıyla Orta Dünya tarihine geçen Castamir tahta oturan isim oldu. On yıl içinde Kuzeyli adamlarıyla ülkeye geri dönen Eldacar tahtı ele geçirdi, Castamir yenildi. Bununla birlikte Castamir'in oğullarının ve askerlerinin çoğu Umbar'a kaçmayı başardı.
Gondor
halkı ayrıca ülkenin bölgelerinde

Üçüncü Çağ

'dan önce de yaşayan ve Níºmenor soyundan olmayan insanlar vardı. Bunlardan bir kısmı esmer tenliydi; başlıcaları Şişman Forlong ve Lossarnachlılardır, bunlar Minas Tirith kuşatılmadan önce şehre takviye olarak geldiler.
Arnor
}
Arnor
kurulmadan önce, bu ülkede

İkinci Çağ

boyunca yerleşmiş olan önemli miktarda bir Níºmenorlu göçmen nüfusu vardı.

Díºnedain

gelmeden önce
Arnor
,

Edain

soyundan gelen Orta İnsanların vatanıydı, buraya ilk gelen Níºmenor kolonileri yerli halkla zaman içinde bütünleşmişti. Onuncu kralın ölümünden sonra
Arnor
üç prensin taht kavgasının yol açtığı iç savaşla zayıfladı. Savaş sonunda krallık üç halefe ayrıldı; Arthedain, Rhudaur ve Cardolan. Bu üç teker teker Angmar'ın Cadı Kralı tarafından yıkıldı ve tekrar ayağa kalkamadılar.

Díºnedain

soyundan gelenler Orta Dünya'nın en kuzeyindeki sahipsiz kalan topraklarda kolculuk yapmaya başladılar. Bir zaman sonra kolcuların reislerinden II. Aragorn liderliğinde toplanarak
Arnor
ve
Gondor
'u Yeni Birleşik Krallık çatısı altında birleştirdi.
Kara Níºmenorlular
Níºmenor kıtası battığında İnançlılar, Orta Dünya üzerindeki tek Níºmenorlu topluluğu değildi. Níºmenor'un donanması güçlendiğinde Orta Dünya'da birçok Níºmenorlu kolonisi kurulmuştu.

İkinci Çağ

'ın ikinci binyılında nüfusu ülkenin kapasitesini zorlamaya başlayan Níºmenor kıtasından doğuda Orta Dünya kıyılarına büyük bir göç dalgasına yol açtı; Krallar tarafından baskıya maruz kalan İnançlılar Pelargir şehrinde yerleşti, başka topraklar fethetmek isteyen Kralın Adamları ise Umbar'a yerleşti. Níºmenor yıkıldığında, Orta Dünya'da hayatta kalan Kralın Adamları
Kara Níºmenorlular
olarak anılmaya başlandı ve bu halk
Gondor
lu İnançlılara karşı hep düşman oldular. Sauron,
Kara Níºmenorlular
ın yüksek rütbeli bazılarını silah altına aldı ve bunların bir kısmı ileride

İkinci Çağ

'ın ikinci binyılında Yüzüktayflarına dönüştürüldüler. Umbar,

İkinci Çağ

'ın 933 yılında
Gondor
tarafından fethedildi. Yüzüktayflarının kökenleri tam olarak açıklığa kavuşmadı, bazılarının Mordor'un doğusunda ve güneyinde yer alan ülkelerin krallarından olduğu rivayetleri vardır.
Gondor
kralı Tarannon Falastur'un eşi kötü Kraliçe Beríºthiel,
Kara Níºmenorlular
dandı.
Umbar Korsanları
Gondor
'daki Akrabakıyımı sırasında yenilen isyancılar Umbar'a kaçmıştı. Umbar,
Gondor
'un kindar bir düşmanı haline geldi. Castamir'in yandaşlığını yapmış olan saf

Díºnedain

ve
Kara Níºmenorlular
karıştı ve
Umbar Korsanları
olarak anılır oldular. Castamir'den yana olanlar kaçtıklarında
Gondor
donanmasının da büyük bir kısmını yanlarında götürmüşlerdi. Bu kayıp
Gondor
'u zayıflattı ve Umbar'ın donanma kültürünü geliştirdi.
Gondor
daha sonra Umbar'ı fethettiyse de kısa bir zaman diliminde geri kaybetti. Yüzük Savaşı döneminde
Umbar Korsanları
ve

Haradrim

birleştiler ve Níºmenorlu kanının baskınlığını kaybettiği melez bir ırka dönüştüler. Pelennor Çayırları Savaşı'nda elli büyük Umbar gemisi ve sayılamayacak kadar çok küçük gemiyle korsanlarca Lebennin'deki Pelargir liman şehrine saldırı düzenlendi. Aragorn ve Ölüler Ordusu bütün gemileri ele geçirdi ve büyük kuşatmayı hafifletmek gayesiyle Minas Tirith'e doğru yelken açtılar.

Bozdiyarlılar ve onlarla akraba halklar

Elendil,
Arnor
Krallığı'nı kurduktan kısa süre sonra
Arnor
Krallığı Grisu nehrine kadar genişledi. Güneyde ise
Gondor
Enedwaith'e kadar sınırlarını genişletti. Enedwaith ve Minhiriath bölgelerinde daha önceden buraya yerleşmiş olan Haleth Hanedanı'ndan insanlar yaşıyorlardı ve Bozdiyarlılar (İng. "Dunlendings") olarak bilinirlerdi. Bozdiyarlılar, Eriador'daki bütün ormanlarda yaşarlardı.

İkinci Çağ

'da Níºmenorlular ormanları gemi yapmak gayesiyle kesmeye başlayınca Bozdiyarlıların düşmanlığını kazandılar. Gerçekte iki halk akraba olduğu halde

Díºnedain

halkı Bozdiyarlıların dilini anlayamadığı için onları akraba olarak tanımadı. Asırlar sonra Bozdiyarlılar bu defa Rohan'ın şiddetli düşmanı oldular, zira Rohirrim (Roh. "Rohanlılar") halkının bir kısmı -Bozdiyarlılar yurdu olan- topraklara (Bozdiyar'a) yerleşti ve burasını Rohan'a kattı. Bozdiyarlılar, Yüzük Savaşı sürecinde Saruman'a hizmet ettiler ve Borukent Savaşı'nda Saruman'ın ordusunda yer aldılar. Dağlılar (Isildur tarafından lanetlendikten sonra bilinen adlarıyla Dunharrowlu Ölüler), Bozdiyarlılar ile akraba bir halktı. Breeli İnsanlar da Bozdiyarlıların soyundan geliyordu.

Kuzeyliler

Kuzeyliler

iki ana topluluğun birleşip karışmasından oluşmuştur. Mavi Dağlar'ın ve Dumanlı Dağlar'ın doğusunda yaşayan insanların hepsi Morgoth ve Sauron'a bağlanmamıştı. Öfke Savaşı'ndan sonra Níºmenor'a göçmeyi istemeyen

Edain

ve bu insanlar birlik oldular (Benzer şekilde,

Birinci Çağ

'ın sonunda Aman'a gitmeyip Orta Dünya'da kalmaya karar veren Eldar doğuya göç ederek Silvan Elflerinin beyleri oldular). Yeşilorman'da ve Rhovanion'un diğer yerlerinde yaşayan

Kuzeyliler

,

Díºnedain

ile dostluk kurdular ve çoğunlukla bu iki halk akraba oldu. Bu insanlardan büyük kısmı
Gondor
tebaası oldu. Vadili ve Esgarothlu İnsanlar, Kocaoğlanlar ve ileride Rohirrim olarak bilinecek olan í‰othíéod da

Kuzeyliler

dendir.

Haradrim

Umbar'ın uzak doğusunda başka bir insan kavmi yaşıyordu. Bunlara

Haradrim

veya Güneyliler, ya da Güneyli İnsanlar denirdi. Esmer tenliydiler, savaşa dev mumakil üzerinde giderlerdi.
Gondor
'un düşmanı olan bu topluluk, I. Hyarmendacil tarafından İ.Ç. 1050'de nüfuz altına alındı. Hem Umbar hem de Harad,
Gondor
'un Yüzük Savaşı döneminde gücünün zayıflaması ile kontrolden çıktılar ve her iki ülke de
Gondor
için çok tehlikeli ve zarar verici tehditlere dönüştü. Birçok

Haradrim

,
Gondor
'daki savaşta Sauron'un tarafındaydı. Tolkien'in belirttiği üzere, hem

Doğulular

hem de Güneyliler, Sauron'un tarafında yer almak hususunda en isteksiz ve mecburí davranan kavimlerdi.

Doğulular

Morgoth'un ve Sauron'un ordularında savaşmış olan insanların çoğu

Doğulular

(İng. Easterlings) olarak adlandırılmıştır. Bunun sebebi, bu insanların Rhun Denizi'nin doğusundan gelmiş olmalarıdır.

Birinci Çağ

'da Doğulu kimi kavimler Beleriand'daki elf krallıklarına hizmet ettiler, aralarında en güçlüsü Bór ve Ulfang (Kara Ulfang) ve her ikisinin oğullarıdır. Nirnaeth Arnoediad'da Bór, elflerin tarafında sonuna kadar savaşıp can vermişken, Ulfang ve kabilesinin taraf değiştirip Morgoth'a iltica etmesi Eldara büyük zarara yol açtı. Morgoth'un yenilgisinden sonra Sauron,

Doğulular

üzerindeki nüfuzunu artırdı. Sauron Elflerin ve İnsanların Son İttifakı tarafından yenildikten sonra bile

İkinci Çağ

'da
Gondor
'a ilk saldıran topluluk yine

Doğulular

oldu (İ.Ç. 492). I. Rómendacil tarafından ezici üstünlükle yenilgiye uğradılar. İ.Ç. 541'de tekrar saldırdılar ve Kral Rómendacil'i öldürerek intikam aldılar. Rómendacil'in oğlu Turambar,

Doğulular

dan büyük araziler ilhak etti. Takip eden asırlarda
Gondor
'un

Doğulular

üzerindeki hakimiyeti sürdü.

Üçüncü Çağ

12. yy'da
Gondor
'un gücü zayıflamaya başlayınca Anduin nehrinin doğusu
Gondor
'un müttefiği

Kuzeyliler

e üstünlük sağlayan

Doğulular

ın idaresine geçti. Sadece Ithilien bölgesi
Gondor
'un karakolu olarak kalmaya devam etti.

Üçüncü Çağ

'da

Doğulular

çeşitli boylara ayrıldılar; başlıcaları Arabasürücüleri ve Balchoth olarak bilinen boylardı.

Doğulular

ın konfederasyon şeklinde örgütlediği Arabasürücüleri,1856-1944 kesitinde çok etkili oldular.
Gondor
üzerinde uzun yıllar boyunca büyük bir tehdit olarak varlıklarını sürdürdüler, Ü.Ç. 1944'te II. Eärnil tarafından kesin olarak yenildiler.
Gondor
Ü.Ç. 2050'de kraliyet hanedanını kaybettiğinde,

Doğulular

tekrar organize oldular ve
Gondor
'a saldırmaya başladılar, yeni örgütlenmede en etkili topluluk olarak Balchoth kavmi öne çıktı. 2510'da Balchoth
Gondor
'u istila etti ve -daha sonra Rohan olarak bilinecek- Calenardhon'a kadar ülkeyi istila etti. O esnada Orta Dünya üzerinde yurt arayan ve
Gondor
'a yardıma gelen Kuzeyli í‰othíéod kavmi tarafından Balchoth güçleri defedildi. Yüzük Savaşı'na kadar

Doğulular

tarafından tekrar bir istila olmadı. Pelennor Çayırları Savaşı'nda Sauron'un orduları içinde en şiddetli topluluk

Doğulular

dı.

Vahşiler veya Dríºedain

Diğer bir insan topluluğu ise Vahşilerdi. Bu insanlar, diğer insanlara göre daha kısa boylu ve eğri vücutluydular.

Birinci Çağ

'da Haleth halkının arasında yaşadılar ve elfler tarafından

Edain

olarak biliniyorlardı. Elfler onlara Dríºedain olarak adlandırmıştı (Haleth halkının dilindeki adları Drug ismi ve

Edain

isminin birleşmesinden oluşur).

Üçüncü Çağ

'ın sonunda Rohan'da -ismi onlara atfen konulmuş- Dríºadan ormanında yaşayan bazı vahşiler vardı, sayıları az fakat ormanda yaşamak konusunda oldukça tecrübeliydiler. Ormanlarına dalan orkları zehirli oklarla defetmişlerdi. Feci bir yanlış algılama sonucu, Dríºedain halkı Rohirrim tarafından vahşi yaratıklar gibi avlandılar. Yüzük Savaşı sürecinde, Pelennor Çayırları Savaşı esnasında Rohirrimin
Gondor
'a yardım ulaştırabilmesi sorununda Dríºedainin hayatı bir işlevi oldu. Rohirrim, Dríºadan ormanından düşmanın haberi olmadan geçerek Pelennor Çayırları'na ulaştığında Mordor birlikleri büyük şok yaşadı. Yaptıkları büyük yardım üzerine Kral Thíéoden, bir daha Dríºedain avı yapılmayacağına kefil oldu. Sauron'un çöküşünden sonra Kral Elessar, Dördüncü Çağ'da Dríºadan ormanını ebediyen Dríºedain halkına devretti.

Hobbitler

}

Hobbitler

büsbütün ayrı bir ırk olmayıp, insan soyundan bir kültürdür. İlk hobbitlerin kimler olduğu ve ne zaman yaşadıkları meçhul kalmıştır.

Hobbitler

den Orta Dünya'da ilk kez

Üçüncü Çağ

'da diğer insan kavimlerinin tarih kayıtlarında bahsedilir.

Hobbitler

üç ana gruba ayrılır; Kılayaklar (İng. Harfoots), Ülkenler (İng. Stoors) ve Samanpostlular (İng. Fallohides). == Başlıca insanlar Birinci Çağ *Barahir oğlu Beren *Híºrin oğlu Tíºrin Turambar *Huor oğlu Tuor

İkinci Çağ

*Elendil oğulları Isildur ve Aní¡rion, . *Altın Ar-Pharazí´n

Üçüncü Çağ

*II. Arathorn oğlu Aragorn *Denethor, ve oğulları Boromir ve Faramir *Thíéoden, yeğenleri í‰omer ve í‰owyn *Vahşilerin lideri Ghan-buri-Ghan *Smaug'u öldüren Okçu Ozan *Edoras'ın danışmanı Grí­ma Solucandil *Barad-dur komutanı Sauron'un Ağzı

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Orta Dünya
3 yıl önce

yıl sonra, Sondoğanlar olarak bilinen insan ırkı yaratıldı. İnsan ırkının ilk ataları da elfler gibi Orta Dünya'nın uzak doğusunda hayata gözlerini açtı...

Orta Dünya, Cehennem, Cennet, Dünya, John Ronald Reuel Tolkien, Middle Earth, Mit, Mitoloji, Taslak, Tolkien, Yüzüklerin Efendisi (film)
Orta Dünya evreni
3 yıl önce

olan başka yaratıklardan da toplayarak mükemmel tasarımın ortaya çıkmasını engelledi. Orta Dünya evreninin başlangıcının anlatıldığı Ainulindalë’de kainatın...

Arda (Orta Dünya)
3 yıl önce

kısmını) içerir. Orta Dünya tarihindeki olayların büyük kısmı Arda'daki Orta Dünya kıtası üzerinde gerçekleşir. Arda'da, Orta Dünya dışındaki diğer kıtalar...

Arda (Orta Dünya), Aman (Orta Dünya), Dünya, Elf (Orta Dünya), J. R. R. Tolkien, Númenor, Orta Dünya, Yüzüklerin Efendisi, İnsan (Orta Dünya), Cüce (Orta Dünya, Karanlık Diyarlar
Bree (Orta Dünya)
6 yıl önce

Bree, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir şehirdir. Güneşin İkinci Çağında Bozdiyar'dan gelen insanlar tarafından kurulan Bree, Bree eli'nin...

Cüce (Orta Dünya)
3 yıl önce

J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde Cüce, Arda'da yaşayan bir ırkın adıdır. Arda, gerçek Dünya'nın kurgusal tarih öncesi dönemindeki adıdır...

Ork (Orta Dünya)
3 yıl önce

Orklar, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir ırk. Orklar, Silmarillion ve Yüzüklerin Efendisi romanlarında, karanlık güçler Morgoth, Sauron...

Orta Dünya ırkları
3 yıl önce

J.R.R. Tolkien'in Orta Dünya evreninde birçok farklı ırk ve halk bulunmaktadır. Bu halklar genel olarak, özgür halklar ve köleleştirilmiş halklar olarak...

Orta Doğu
3 yıl önce

üzere daha geniş bir kullanıma girmiştir. Daha geniş "Büyük Orta Doğu" kavramı (diğer adıyla Orta Doğu ve Kuzey Afrika veya ODKA) aynı zamanda Mağrip, Sudan...