Kadızade Mehmed Tahir Efendi
Kısaca: Kadızade Mehmed Tahir Efendi Osmanlı alimlerinden. Yüz dördüncüOsmanlı şeyhülislamıdır. Osmanlı tarihinde Vak’a-i Hayriyye adıyla anılan yeniçeri ocağının kaldırılması için fetvayı veren şeyhülislamdır. İsmi Mehmed Tahir olup, Tokatlı Kadı Ömer Efendinin oğludur. Bu sebeple Kadızade diye şöhret bulmuştur. 1747 (H. 1160) senesinde Tokat’ta doğdu. 1838 (H. 1254) senesinde İstanbul’da vefat etti. Eyyub Sultan civarında, Bostan İskelesi yakınına defnedildi. Çocuk yaşında tahsile başladı ve ...devamı ☟
Çocuk yaşında tahsile başladı ve ilk tahsilini babasından aldı. Daha sonra İstanbul’a gelip, zamanının Ünlü alimlerinden akli ve nakli ilimleri öğrendi. 1782 senesinde girdiği imtihanda üstün başarı göstererek, müderrislik rüusunu (diplomasını) kazandı ve kadılık mesleğini seçti. Anadolu ve Rumeli’nin birçok illerinde kadılık yaptı. İnsanlara Allahü tealanın emir ve yasaklarını anlatarak, onların din ve dünya saadetine vesile oldu. 1818 senesinde İstanbul kadılığına tayin edildi. 1824 senesinde Anadolu kazaskeri oldu. Bu arada Rumeli payesini de kazanıp, 1825 senesinde Mekkizade Mustafa asım Efendinin ayrılmasıyla boşalan şeyhülislamlık makamına yükseltildi.
Sultan İkinci Mahmud Hanın, yeniçeri ocağını kaldırıp, yerine disiplinli ve itaatkar bir ordu kurulması fikrini samimiyetle destekledi. 1826 senesinde yeniçeri ocağının kaldırılması için fetva verdi. Bu cesur ve kararlı davranışı sebebiyle Sultan İkinci Mahmud Hanın iltifat ve ihsanlarına kavuştu. Padişah, elmas taşlı kıymeti bir yüzüğü Mehmed Tahir Efendiye hediye etti. Sultan İkinci Mahmud Han tarafından, şeyhülislamın fetvasıyla Asakir-i Mansure-i Muhammediyye adlı yeni bir ordu kuruldu. Kadızade Mehmed Tahir Efendi bu makamda iki buçuk yıl kaldıktan sonra, yaşı seksene ulaştığında, 1828 senesinde vazifeden ayrıldı ve evinde istirahate çekildi. Allahü tealaya ibadet ve taatle meşgul olduğu sırada vefat etti.
Kadızade Mehmed Tahir Efendi, akli ve nakli ilimlerde derin alim ve cesur bir zattı. Kadılığı ve şeyhülislamlığı müddetince adalet ve doğruluktan ayrılmadı. Zühd ve takva sahibiydi. Başta padişah olmak, üzere herkesin sevgi ve teveccühüne kavuştu. Zeki, çalışkan, ileri görüşlü ve yeniliklere çabuk uyum sağlardı. Vazifesini müdrik olup, kendisine bir mesele sorulduğu zaman iyice araştırır, düşünür ve cevabını verirdi. Fıkıh ilminde yüksek ilim sahibi ve edebiyata karşı meraklıydı. Cömert olup hayır hasenat yapmayı severdi. Kocamustafapaşa Altımermer civarında bir dergah bina ettirmişti.
Kadızade Mehmed Tahir Efendinin eserleri şunlardır: 1) Mecmuat-ül-Fetava, 2) Şerh-i Kelimet-üt-Tevhid, 3) On iki tarik üzere yazılmış Nuriyye Risalesi, 4) Tefsir-i Sure-i İhlas, 5) Talak hakkında bir risale.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
Bu konuda henüz görüş yok.