Kapitalizm (Felsefe)

Kısaca: En genel anlamı içinde, sermayenin, genel temel üretim aracı oldu­ğu ekonomik sistem veya üretim tarzı için kullanılan genel terim. ...devamı ☟

En genel anlamı içinde, sermayenin, genel temel üretim aracı oldu­ğu ekonomik sistem veya üretim tarzı için kullanılan genel terim.

Bir üretim tarzı ya da ekonomik sistem olarak kapitalizmi belirleyen en temel özel­likler şöyle sıralanabilir: 1- Üretim araçları­nın özel mülkiyeti ve denetimi. 2- Ekonomik faaliyetin kar elde etmek amacıyla yapılma­sı veya özel karın teşebbüs faaliyetinde başlıca saik olması. 3- Söz konusu ekonomik fa­aliyeti düzenleyen bir pazarın varlığı. 4- Karın, sermaye sahiplerine ait olması. 5- Üreticilerin, kullanmak amacıyla değil de, satmak amacıyla üretmek durumunda olma­ları. 6- Değişim biriminin belli bir zaman karşılığı parasal ücret olması. 7- Sistemdeki temel değişim aracının para olup, 8- üretim sürecinin üretim araçlarına sahip bulunan kapitalist ya da onun adına yöneticisi tara­fından denetlenmesi. 9- Sermaye birikimin­de borç/kredi kullanılırken, mali kararlar üzerinde tam bir denetimin bulunması, ve nihayet, 10- sermayedarlar arasında rekabet.

Kökeni, feodalizm içinde tüccar sermayenin ve dış ticaretin büyümesi olgusuna geri götürülen kapitalizmin birinci evresi, on beşinci yüzyılla on sekizinci yüzyıl arasında kalan ticari sermayenin evresi olarak bilinir. Buna karşın, ikinci evre olan endüstriyel evre, sanayi devrimi adı ile bilinen ve enerji kullanan makinelerin ortaya çıkışı ve gelişimiyle başlayan evredir. Kapitalizmin gelişiminde bundan sonra gelen evre, tekelci kapitalizm olup bu evrenin başlangıç tarihi ikinci sanayi devriminin gerçekleşmesiyle büyük ölçekli endüstriyel süreçlerin ortaya çıktığı 20.yüzyılın başlarıdır.

Kapitalizm aynı zamanda, belli bir sosyal adalet öğretisiyle bireysel haklar anlayışını içeren bir ideoloji olarak görülmüştür. Buna göre, kapitalizm ideolojisi gelir ve refah düzeyiyle ilgili eşitsizliklerin, bireylerin ekonomik faaliyetlere yaptıkları farklı katkıların toplumsal bakımdan adil olan karşılıkları olduğunu savunur. Söz konusu ideoloji, kapitalist toplumun var oluşu ve sağlıklı gelişimi için, belli bir takım hak ve özgürlüklerin gerekli olduğunu iddia eder. Buna göre, örneğin bireyler devletin keyfi iktidarından korunup, aynı devlet bireylerin ekonomik çıkarlarını, mülkiyet hakkını savunmak ve ticari sözleşmelerin geçerliliğini teminat altına almak suretiyle korumalıdır.

misafir - 9 yıl önce
marksist-leninist ideolojilerin doğmasının ve taraftar bulmasının tek nedeni vahşi kapitalizmin insan haklarını sömüren ve sınırsız özgürlüğü savunan keskin ideolojileridir. Fakat günümüzde insan haklarına sahip çıkan, özgürlüğün sınırlarını belirleyen kişisel gelişime olanak sağlayan sosyal kapitalizm egemendir.

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Felsefe listesi
3 yıl önce

Felsefe, felsefe biçimleri, tanımları veya düşünce akımlarını alfabetik sıraya göre listeler. Absürdizm - Aktivizm - Adcılık - Advaita Vedanta - Agnostik...

Anarko-kapitalizm
3 yıl önce

agorizm ve piyasa merkezli özgürlükçü sol felsefelerin gelişimine katkılarda bulunmuştur. Anarko kapitalizm hem doğal haklar hem de faydacı (utilitarian)...

Anarko-kapitalizm, Agorizm, Aktivizm, Anarka-feminizm, Anarko-kapitalist sembolizm, Anarko-primitivizm, Anarko-sendikalizm, Anarşist komünizm, Anarşist sembolizm, Anarşizm, Bireyci anarşizm
Postmodern felsefe
3 yıl önce

metafiziksel felsefenin sonudur. Felsefe yapmanın imkân ve olanakları bu noktadan itibaren başka bir yol izlemek durumundadır, ki postmodern felsefe eğilimleri...

Postmodern felsefe, 1960, Althusser, Antropoloji, Aydınlanma Çağı, Bilim, Bilinç, Dil, Dilbilim, Eleştirel teori, Epistemoloji
Félix Guattari
7 yıl önce

politik aktivist, psikanalist ve filozof. Gilles Deleuze ile beraber kapitalizm ve şizofreni altbaşlığı ile yazdıkları L'Anti-Œdipe (1972) ve Mille Plateaux...

Yersizyurtsuzluk
7 yıl önce

köksüzleştirilmekte ve öte yandan kapitalizmin varoluşu için yeniden yerleştirilmektedir. Ancak yersizyurtsuzluk kavramının bundan öte felsefe-içi anlam katmanları...

Yersizyurtsuzluk, Foucault, Friedrich Nietzsche, Gilles Deleuze, Göçebelik, Heidegger, Jacques Derrida, Minima Moralia, Postmodern felsefe, Postmodernizm, Theodor Adorno
Robert Heilbroner
7 yıl önce

hakkında acımasız ve kapitalizmin sosyal yönlerini içeren dünyevi felsefenin yeniden doğuşunu umudeden görüşler, ek olarak Dünyevi Felsefenin Sonu ("The End...

Robert Heilbroner, 1919, 1989, 1992, 2005, 24 Mart, 4 Ocak, Adam Smith, Amerikalı, Ekonomi, Friedrich Hayek
Voluntarizm
3 yıl önce

savunan liberteryen siyasi görüştür. Çoğu kez eşanlamlı olarak anarko-kapitalizm kavramı da kullanılır. Voluntarist görüşü desteklemek için en sık kullanılan...

Leninizm
3 yıl önce

edilir. Leninizm'e göre Lenin, Marx'ın temel eserini üç temel noktada, yani felsefe, ekonomi ve siyasal alanlarda geliştirmiş, onu yeni koşullara uygun bir...

Leninizm, Antonio Gramsci, Artı-değer, Asya tipi üretim tarzı, Bolşevik, Buharin, Burjuva, Değişim Değeri ve Kullanım Değeri, Diyalektik Materyalizm, Dünya devrimi, Ekonomik