Kaç-Kaç Olayı

Kısaca: Kaç-Kaç olayı Kilikya Savunması sırasında Adana halkının mezalimden korkarak iç anadolya doğru mülteci olmasını anlatmaktadır. ...devamı ☟

Kaç-Kaç olayı Kilikya Savunması sırasında Adana halkının mezalimden korkarak iç anadolya doğru mülteci olmasını anlatmaktadır.

Bunun üzerine, yavaş yavaş şehri terkeden Türk aileleri 10 Temmuz 1920`de tamamen genel birkaçışa başladılar. 10 Temmuz`daki katliam söylentisi hemen hemen bütün şehirdeki Türkleri kaçmaya mecbur etmişti . Ermenilerin kasıtlı olarak yaptıkları katliamlar ise şehirde asayişi bozmuş ve halkın kaçmasına zemin hazırlamıştı. Bu durumu anlayan halk da düşmandan temizlenmiş Toroslara sığınmak için harekete geçti. Fakat, Adana`dan çıkış zor idi. Her tarafta Ermeni çeteleri her an müslüman Türk`ün can güvenliğini tehdit ediyorlardı. Bu büyük bir tehlike idi. Asıl mesele bu olup, Toroslara sığınmaktan amaç ise kaçıp kurtulmaktan daha çok, orada teşkilatlanıp, Adana`yı düşman istilasından kurtarmaktı.

Bunu sezen Fransızlar, 9 Temmuz 1920 tarihinde Ermeni komitecileri ile düzme bir oyun tertip ederek; müslüman halkın şehri boşaltmalarını kolaylaştırmak için güneydeki bahçeler tarafına Cezayirli müslüman askerlerini nöbetçi koyup, bu duruma müsamaha göster-diler . 10 Temmuz sabahı iki saat süren silahların müslüman mahalleleri üzerine sıkılmasından sonra Türkler, koltuklarında birer bohça ile Oba yoluna doğru kaçmaya başladılar . Çarşıdaki Türkler dükkanlarını kapamadan, evde kadınlar eşyalarını ve giyecek bir şey almadan şehrin batı ve güney taraflarına, yani oba semtlerine kaçmaya başladılar . Kaç-Kaç yolculuğuna ova köylüleri de, paniğe kapılarak iştirak etmişlerdi . İşte bu ana-baba yurdunu ve evini mahşeri bir vaziyette terkederek kocası, karısını; çocuğu, anasını bulamayan, bu günün adına işgal tarihinde Kaç-Kaç denilmiştir . Kaç-Kaç gerçek anlamda bir milli kıyam olup, zulme karşı yapılan bu sessiz direniş nesillerden nesillere intikal edecek, hiçbir zaman unutulmayacaktı . 10 Temmuz günü Fransız uçakları, sabahın erken saatlerinden, öğlene kadar bu Kaç-Kaç kafilesine katılanların üzerlerine bomba ve sivri çiviler atmışlardı. Zalim Fransızlar Türkleri burada da rahat bırakmamışlar ve böylece bazılarının ölümlerine sebep olmuşlardı . Kaç-Kaç sırasında bulunan Abdulkadir Bilginer kitabında olayı şöyle yazmaktadır :

"...Bizler dikenli ve tozlu yollarda, kuşları uçurtmayan kasıp kavuran güneş tepemizde; etrafımızda vicdansız süngülü askerler, durup dinlenmeden yürüyorduk....askerler arasında çok sayıda Ermeniler de vardı. Ellerine istedikleri fırsat geçmiş, bizlerden intikam alıyorlardı. Ara sıra: `Alçak Dacikler` deyip gülüyorlardı-Dacik Ermenice Türk demekmiş-. Kafilenin arasına tüfeklerle giremiyorlardı. Canı yananlar bir hadise çıkarabilir korkusu vardı. Bir ara solumuzda acı bir kadın sesi, bağırışlar, itişip kakışmalar oldu. Yaşlı bir nineye çabuk yürü diye dipçik vurmuşlar. O ana kadar ufak tefek homurdanmalar dışında yürüyüş oldukça sakindi. İhtiyar nineye yapılan bu alçaklığa halk dayanamadı. Askerlere saldıranlar bile oldu. Fransız askerleri daha çok ateş açarak, halkı tehdide başladılar. Askerlerin bütün güvenceleri havaya silah sıkmaktı. Ermeni olduğu anlaşılan bir asker ise: `Sinirlenmeyin sonunuz daha fena olur` dedi ve yürüdü....". artık halk yavaş yavaş Toroslara göç ederken, paralı olanlar ise daha içerlere kaçmışlardı .


O günlerde Pozantı`da yayın yapan Yeni Adana Gazetesi daha sonra bu Kaç-Kaç olayından şu şekilde bahseder :

"Adana`nın Kara Günü (10 Temmuz 1336/1920) Geçen sene Fransızlarla akd edilen mütarekenin nihayet bulduğu günleri takip eden günlerde Fransızlar, ateşlenmiş Ermeniler, gayz ve ihtirasla zavallı islamların başına bela kesilmişlerdir. Her geçen gün Adana için kanlı bir matem gölgesi bırakıyordu. Kafkas dağlarından gelen haydut `Şişmanyan` Ermeni kilisesinde bir hükümet tesis etmiş burada sokaklardan toplanan islamlar bin bir türlü engizisyon cezalarıyla idama gönderiliyordu. Bütün şehri zulüm, felaket doldurmuştu.

Sırtlan hisli Bremond, Dufieux celladlarına emir vermiş memleket kan ve ateşle boğuluyordu. Bu hainlikler gittikçe artıyor. Bu son müslümanların kalbi zulüm korkusuyla titriyor. Kafile kafile kadın, çocuk yollara dökülmüş şehrin cenubuna doğru akıp gidiyordu.

Temmuz`un onuncu günü şehir bir mezbaha halini aldı. O gaileden yarım saat sonra tertip edilen ihtilal başlamış, şehrin Ermenilerle meskun olan aksamından cehennemi bir ateş açılmıştı. Yollarda, sokaklarda birçok zavallıların cesetleri yatıyor. Kızlar, kadınlar canlarını kurtarmak için yalın ayak, baş açık temmuz güneşinin kızgın alevleri içinde yükselen, kesif tozlara boğularak akın, akın hicret ediyorlardı. Anasını kayıp eden yavrular, göğsü delinmiş yavrusunun üzerine kapanan ak saçlı analar namusu üzerine titreyen bakirelerle ovalar, obalar dolmuştu.

Hicret başlamış, kanlı eller ufka doğru yükselmiş sırtlan sadaları bu kafaların arkasından yükseliyordu. Günler geçti. Gülistan gibi kıymetli memleketimiz baykuş yuvalarına döndü. Kanlı eller saf-ı Seyhan kenarında yıkandı. Türk hazineleri yağma edildi.

Bu gün hala kulaklarımızda uğuldayan birçok zehirli sedalar var. (Geliyorlar, doldururlar...... ah namusum... yavrum) bu sözleri her ağız ayrı ayrı söylüyor. Beş yüz senelik yuvasından uzaklaşıp gidiyordu. 10 Temmuz kara gün, binlerce islam mezarının açıldığı gündü".

Kaç-Kaç olayı Adanalıları gerçekten sarsmıştı. Bu hadise Fransızlar için de kötü bir puandı. Türkler kaçmışlardı ancak bunun intikamını almak için hazırlanıyorlardı. Onlar sadece canlarını kurtarmak için kaçmamışlardı, Toroslarda Milli Teşkilat`a dahil olarak Adana`nın kurtuluşu için savaşmak amacıyla kaçmışlardı. Kaç-Kaç`ta gizlenen milli ruh bu idi .

10 Temmuz 1920`de binlerce Adanalının, cehennemi bir sıcakta, toz toprak içinde, sefil, perişan bir vaziyette gerçekleştirdikleri bu kaçış, Fransızlarla Ermenileri memnun etmişti .

Kaynaklar

Vikipedi

İlgili konular

kilikya savunması

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Kozan katliamı
3 yıl önce

1920 yılı Kaç Kaç Olayı'nda, Camili, İmamoğlu ve Ağzıkaraca, İmamoğlu'nda da Ermeniler Türklere saldırmış, pek çok insanı öldürmüştür. Kaç Kaç olayında...

Kozan katliamı, 1919, 8 Mart, Ermeni Gönüllü Fedaileri, Tarih, Taslak, Ihsan Aygün
Allahdad Olayı
6 yıl önce

Allahdad olayı, 1839'da, Meşhed Yahudilerini zorla İslam'a geçirme olayıdır. Meşhed lideri, adamlarına Yahudilerin evlerine girme emri verdi ve güruh Yahudi...

Menemen Olayı
3 yıl önce

Menemen Olayı ya da Kubilay Olayı, 23 Aralık 1930 günü, İzmir'in Menemen ilçesinde, askerliğini yedek subay olarak yapmakta olan Öğretmen Mustafa Fehmi...

Menemen Olayı, Menemen Olayı
Fil Yılı
3 yıl önce

kaldığını iddia eden tarih araştırmacıları da vardır. Fil Vakası ya da Fil Olayı (Vakayı Fil), İslam inancına göre Muhammed'in doğumundan 52 gün önce Kâbe'yi...

Gerdanlık Olayı
6 yıl önce

Gerdanlık Olayı veya İfk Olayı, Aişe'nin 22 yaşında iken bir sefer dönüşü esnasında eşi İslam peygamberi Muhammed'i genç bir Müslüman asker olan Safvan...

Ali Galip olayı
3 yıl önce

Ali Galip Olayı, Sadrazam Damat Ferit Paşa hükûmetinin, Elazığ Valisi Ali Galip Bey’in önderliğinde Sivas Kongresi'nin yapılmasını engellemeye ve Mustafa...

1934 Trakya Olayları
3 yıl önce

Toplum, Şubat 1996, Sayı:146, s.4-16. Avner Levi, 1934 Trakya Yahudileri Olayı: Alınmayan Ders, Tarih ve Toplum, Temmuz 1996, Sayı:151, s.10-17. Zafer...

Sacco ve Vanzetti
4 yıl önce

ABD'nin Massachusetts eyaletine göç etmiş iki İtalyan'dı. Bir cinayet ve gasp olayı ile ilgili olarak suçlanmış ve 7 yıllık mahkûmiyet sonrasında 23 Ağustos...

Sacco ve Vanzetti, ,