Koroner Dolaşım

Kısaca: Koroner dolaşım, kalbi besleyen damarlarda kanın dolaşımıdır. Kalbin kas dokusu (miyokard) o kadar kalındır ki, kalp kanla dolu olmasına rağmen kanın kas dokusunun derinliklerine ulaşması için koroner damarlara gerek vardır. ...devamı ☟

Koroner dolaşım
Koroner Dolaşım

ve anterior yükselen arterin görüldüğü kalbin ön tarafı]

Koroner dolaşım, kalbi besleyen damarlarda kanın dolaşımıdır. Kalbin kas dokusu (miyokard) o kadar kalındır ki, kalp kanla dolu olmasına rağmen kanın kas dokusunun derinliklerine ulaşması için koroner damarlara gerek vardır. Miyokarda oksijenli kan taşıyan damarlar koroner arter, oksijeni alınmış kanı kalp kasından götüren damarlar ise kardiyak ven olarak adlandırılır.

Kalbin yüzeyinden giden koroner arterler epikardiyal koroner arterlerdir. Bu arterler, sağlıklı iken, miyokardın ihtiyacına yetecek kadar bir koroner kan akışı sağlayacak şekilde kendilerini düzenler. Göreli olarak dar olan bu damarlar, sıkça aterosklerozdan etkilenip tıkanabilirler, bunun sonucunda anjina veya kalp krizi meydana gelir. Miyokardın içinden giden koroner arterler ise subendokardiyal koroner arterlerdir.

Vücudun diğer dokularından farklı olarak miyokard kanlanmasında artıklık yoktur, bu yüzden koroner arterlerin tıkanması çok kritik olabilir.

Koroner anatomi

Miyokard kan dolaşım sisteminin ayrıntıları kişiden kişiye farkeder. Koroner arterlerin tam bir değerlendirmesi için kardiyak kateterizasyon veya bilgisayar tomografili koroner anjiyografi gerekir.

Genelde iki ana koroner arter vardır, sağ koroner arter ve sol koroner arter. Bunların her biri aortanın başlama noktasından (kökünden), aorta kapağının hemen üstünden çıkarlar. Sol koroner arter, sol aortik sinustan, sağ koroner arter de sağ aortik sinustan ayrılır.

Çeşitlilik

İnsanların yüzde dördünde üçüncü bir koroner arter bulunur, buna posterior koroner arter denir. Ender vakalarda bir kişide tek bir koroner arter bulunabilir, bu aorta kökünün etrafında dolanır.

Bazen bir koroner arter ikili bir yapı olarak görülebilir (yani, normalde bir arterin olduğu yerde birbirine paralel iki arter bulunur).

Koroner arter baskınlığı

Posterior alçalan arter ve posterolateral arteri besleyen arter, koroner dominansı belirler.
  • Eğer sağ koroner arter her ikisini de beslerse dolaşım sağ dominant denir.
  • Eğer sol arterin bir dalı olan sirkumfleks arter, her iki arteri de beslerse dolaşım sol-dominant denir.
  • Eğer sağ koroner arter, posterior alçalan arteri ve sirkumfleks arter, posterolateral arter besliyorsa dolaşıma kodominant denir.
Genel nüfusun %60`ı sağ-dominant, %25 kodominant, %15 ise sol-dominanttır.cite journal |author=Kaimkhani ZA, Ali MM, Faruqi AM |title=Pattern of coronary arterial distribution and its relation to coronary artery diameter |journal=Journal of Ayub Medical College, Abbottabad : JAMC |volume=17 |issue=1 |pages=40-3 |year=2005 |pmid=15929526 |doi=

Papiller kasların kan dolaşımı

Papiller kaslar mitral kapak (sol kulakçık ile sol karıncık arasındaki kapak) ve triküspid kapak (sağ kulakçık ve sağ karıncık arasındaki kapak) kalbın duvarına bağlar. Eğer papiller kaslar doğru çalışmazsa sol karıncığın büzülmesi sırasında mitral kapakçıktan sızma olur. Kanın bir kısmı "geriye", sol karıncıktan sol kulakçığa gider, aortaya ve oradan vücuda yayılmak yerine. Sol kulakçığa kan sızmasına mitral yetmezlik denir.

Anterolateral papiller kasın iki kan kaynağı vardır: sol anterior alçalan arter ve sol sirkumfleks arter. Bu yüzden koroner göreli olarak iskemiye (oksijenli kan yetersizliğine) dayanıklıdır. Buna karşın, posteromedial papiller kas yalnızca posterior alçalan arter tarafından beslenir. Bu yüzden bu papiler kas iskemiye daha duyarlıdır. PDA ile ilişkili miyokard enfarktüsün mitral yetmezliğe neden olması daha olasıdır.

Koroner akış

Karıncık miyokardın büzülmesi (sistol)sırasında subendokardiyal koroner damarlar (miyokardın içine giren damarlar) yüksek karıncık içi basınç nedeniyle sıkışırlar ve subendokardiyuma kan akışı durur. Ancak, epikardiyal koroner damarlar (kalbin yüzeyi boyunca giden damarlar) etkilenmezler. Dolayısyla miyokardiyumun kanlanması kalbin gevşemesi (diastol) sırasında, subendokardiyal damarların düşük basınç altında oldukları zamanda olur.

Kalbin oksijen ihtiyacını karşılamak için kan akışının hızlanması yeterince oksijen sağlamaya yetmezse doku iskemisi meydana gelir, bu bir oksijen yetmezliği halidir. Anlık iskemi, anjina denen şiddetli göğüs ağrısı yapar. Ciddi iskemide kalp kası oksijen yetersizliğinden ölür, buna miyokard enfarktüsü denir. Kronik ılımlı iskemi, kalp kontraksiyonunun zayıflamasına yol açar, buna miyokard hibernasyonu (kış uykusu) denir.

Koroner dolaşımın kendine has farmakolojik özellikleri vardır. Bunların başında adrenerjik uyarılmaya duyarlılık gelir. Vücuttaki damarların çoğu norepinefrin ile büzülür; norepinefrin kan basıncını artırmak için vücudun kullandığı bir sempatik nörotransmitterdir. Koroner dolaşımda norepinefrin vazodilasyon yapar, koroner dolaşımdaki beta-adrenerjik reseptörlerin çokluğundan dolayı. Alfa reseptörlerin agonistleri, fenilefrin gibi, koroner dolaşımda pek az bir büzülmeye neden olurlar.

Ayrıca bakınız



Kaynakça

  • kaynak wiki
|dil=İngilizce |madde=Coronary circulation |tarih=27.02.2008 |url=http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Coronary_circulation&oldid=194307860

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Koroner dolaşım Resimleri

Kardiyoloji
3 yıl önce

Epikard Perikard Miyokard Papiller kaslar Endokard Koroner dolaşım (Kalbin kan desteği) Kalp kapakları Dolaşım sistemi (Vücudun kan desteği) Kalp debisi Kalp...

Kardiyoloji, Anevrizma, Ateroskleroz, Bilim, Dolaşım sistemi, Ekokardiyografi, Elektrokardiyografi, Endokrinoloji, Hastalık, Hipertansiyon, Kalp
Koroner arter baypas ameliyatı
6 yıl önce

arter veya venler koroner arterlere eklenerek aterosklerotik stenoz etrafından geçilir ve miyokardı (kalp kasını) besleyen koroner dolaşıma daha çok kan gitmesi...

Dolaşım sistemi
3 yıl önce

Dolaşım sistemi veya kardiyovasküler sistem maddelerin vücuttaki dolaşımını sağlayan organ sistemidir. Dolaşım sistemine sahip olmayan canlılara örnek...

Kardiyoloji, Lenf sistemi, Kalp, Kan damarı, Kan, Sindirim Sistemi, Biyoloji, Kalp, Damarlar, Atardamarlar
Koroner
3 yıl önce

Koronerin kelime anlamı taç veya çelenke benzeyen oluşumdur. Tıbbi olarak ise kalbi çepeçevre saran ve kalbi besleyen arterlerdir. Kalbin kasılmasını...

Sistemik Dolaşım
6 yıl önce

Sistemik dolaşım, oksijenli kanı kalpten vücuda götürür ve dönüşte kirli kanı kalbe taşır. Dolaşım sisteminin bir parçasıdır. Dolaşımın fizyolojik teorisi...

Kalp krizi
3 yıl önce

besleyen damarların (koroner arterler) dolaşım bozukluğunda koroner yetersizlik meydana gelir. Koroner yetersizlik durumları koroner damarlardaki darlıkların...

Kalp krizi, Damar, Diyabet, Doktor, Fizyoloji, Kalp, Kan, Kol, Kolesterol, Meyve, Sebze
Atardamar
3 yıl önce

Pulmoner arter ve umblikal arterler dışında oksijenlenmiş kanı taşırlar. Dolaşım sistemi hayatın devam etmesi için son derece önemli bir sistemdir. Tam...

Atardamar, Arter, Akciğer, Anatomi, Aort, Arteriyol, Dolaşım sistemi, Kalp, Kan, Kan plazması, Kılcal damar
Aort
3 yıl önce

mezodermden türetilir ve sadece semilunar valfler yukarıda ortaya çıkan, koroner arterlerin düz kasın mezodermal kökenine sahiptir. Aortikopulmoner septumun...

Aort, Akciğer, Anatomi, Arter, Arteriyol, Dolaşım sistemi, Kalp, Kan, Kan plazması, Kılcal damar, Pulmoner arter