Kıbrıs Sorunu

Kısaca: Kıbrıs Sorunu, Akdeniz'in doğusunda bulunan Kıbrıs adasında Kıbrıs Cumhuriyeti-Türkiye arasında yaşanan siyasi tabanlı sorun. Britanyalılar, Kıbrıs Sözleşmesi sonrasında adayı kolonileştirmeleri ile halklar arası çatışmalar artış gösterdi.Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 247. sayfa. Bu tarihlerde taksim isteğinde bulunan Türkler ile enosis isteyen Rumlar birbirleri ile çatışmaya başladı.Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 246. sayfa. Kıbrıslılar tamamen öz belirtim ...devamı ☟

Kıbrıs Sorunu
Kıbrıs Sorunu

Kıbrıs Sorunu. Bir Doğu Akdeniz adası olan Kıbrıs, Türklerden ve Rumlardan oluşan iki farklı toplumun anavatanıdır. Her iki toplum için bir çoğunluk veya azınlık değil, eşit haklara sahip bir siyasi ortaklık söz konusudur. 300 yılı aşan Türk hakimiyetinden sonra, Kıbrıs adası 1878'de fiilen İngiltere yönetimine girmiş, hakimiyet resmi olarak 1923 yılında İngiltere'ye geçmiştir. Adadaki İngiliz koloni yönetimi, 1960 yılında İngiltere, Türkiye, Yunanistan, Kıbrıs Türkleri ve Rumları tarafından imzalanan uluslararası antlaşmalar ile iki toplumlu Kıbrıs Cumhuriyeti kurulana kadar devam etmiştir.

Rum liderleri, 1960 antlaşmalarını ada için nihai sonuç olarak görmemiş, aksine Yunanistan ile birleşmeye doğru bir adım olarak kabul etmişlerdir. İki toplumlu bağımsız bir devletin aleyhine kanunsuz olarak çalışmaya devam etmişler ve 21 Aralık 1963'te Kıbrıs Türkleri'nin katliamı için planlarını uygulamaya koymuşlardır. Rum saldırıları o kadar insafsız hale gelmiştir ki, sayıları 103 civarındaki köylerde yaşayan Kıbrıs Türkleri, hayatlarını kurtarmak için kaçmak ve Kıbrıs genelinde ufak yerleşim birimleri meydana getirmek durumunda kalmışlardır. 1964 yılının başlarında meydana gelen olaylar Kıbrıs Türkleri'ni kendi topraklarında mahkum ve rehin hale getirmiştir. Dönemin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, bu durumu "gerçek bir kuşatma" olarak tarif etmiştir.

15 Temmuz 1974'te Yunanistan'daki askeri hükümet ENOSİS'i gerçekleştirmek için Kıbrıs'ta darbe girişimine önayak olmuştur. Üç garantör ülkeden biri olan Türkiye, 1959 Garantörlük Antlaşması'nın 4. maddesi gereğince İngiltere'ye ortak müdahale çağrısında bulunmuş, ancak Harold Wilson başkanlığındaki İngiliz Hükümeti bu çağrıya olumsuz yanıt vermiştir. Bunun üzerine, Kıbrıs Türkleri'ni korumak amacıyla Türk kara, deniz ve hava kuvvetleri, adaya hızlı ve başarılı bir operasyon düzenlemişlerdir.

Kıbrıs Türkleri, Rumlarla barış içinde yaşamak amacıyla, her iki toplumun siyasi eşitliğine dayanan iki taraflı, iki bölgeli bir federasyonun kurulmasını desteklemişlerdir. Ancak Rum tarafının Türk tarafı üzerinde üstünlük kurmaya çalışması birçok gayreti boşa çıkarmıştır. Rum tarafı karşılıklı kabul edilebilir çözüm için müzakereler yerine, propagandaya başvurarak uluslararası forumları kötüye kullanmayı tercih etmiştir. Rumların 1983 yılında, Kıbrıs Türkleri'nin adil bir şekilde seslerini duyuramayacakları BM Genel Kurulu'na başvuruları, müzakere sürecinin kesilmesine yol açmıştır. Aynı yıl Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) kurulmuştur ve Kasım 1983'te bağımsızlığını ilan etmiştir. Bu dönemde toplumlararası görüşmeler yeniden başlamış ancak çözüm üretilmemiştir.

1997 AB Lüksemburg Zirvesi'nde alınan Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ile üyelik müzakerelerinin başlatılması kararı nedeniyle kesintiye uğrayan Kıbrıs müzakere sürecinin yeniden canlandırılması girişimleri, 1999 yılının ikinci yarısında hızlanmıştır. Bu çerçevede, BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın 14 Kasım 1999 tarihli açıklamasında ifade ettiği üzere, "kapsamlı bir çözüme yönelik anlamlı müzakereler için zeminin hazırlanması amacıyla" 3 Aralık 1999-10 Kasım 2000 tarihleri arasında 5 tur halinde aracılı görüşmeler gerçekleştirilmişse de, beklenen amaca ulaşılamamıştır.

BM Genel Sekreteri'nin 12 Eylül 2000 tarihinde 4. turun açılışında yaptığı açıklama, çözüm sürecinin önünün açılması yolunda umut verici bir adım olmuştur çünkü bu açıklamada Ada'daki iki halkın bir diğerini temsil etmeyen siyasi eşit taraflar olduklarını teyid eden, tarafların eşit statüleriyle katılacakları görüşmeler aracılığıyla yeni bir ortaklığı öngören kapsamlı bir çözüme ulaşmaları gereğinin altı çizilmiştir. Ancak Rum tarafı olumsuz tepki göstererek, 11 Ekim 2000 tarihli Rum Meclisi kararıyla sözkonusu açıklamayı reddetmiştir.

Bu redden bir yıl kadar sonra BM Genel Sekreteri’nin daveti üzerine Rauf Denktaş, 28 Ağustos 2001'de Salzburg'da Annan'la bir araya gelmiş, Kıbrıs sorununa ilişkin görüş ve beklentileri, Ada'daki gerçekleri bir kez daha izah etmiş ve daha sonra BM belgesi olarak da yayınlattırılan, Türk tarafının çözüm anlayışını yansıtan parametreler belgesini vermiştir. Anılan görüşmeyi takiben Alvaro De Soto, Ada'da 30 Ağustos-5 Eylül 2001 tarihleri arasında iki tarafla temaslarda bulunmuştur.

Denktaş, uzlaşmacı tavrını ve çözüm yönündeki iradesini bir kez daha göstererek, Glafkos Klerides ile 4 Aralık 2001'de Ada'da ara bölgede biraraya gelmiştir. Denktaş açış konuşmasında, ileriye dönük yapıcı bir vizyon ortaya koymuş, Türk tarafının eşit statüsüne dayanan yeni bir ortaklık kurulması amacına yönelik olarak kapsamlı bir çözümü müzakereye hazır olduğunu, sözkonusu ortaklığın AB üyeliğini varılacak kapsamlı siyasi çözümün esasları çerçevesinde destekleyeceğini ve bu bağlamda Türk-Yunan dengesinin korunması gerektiğini belirtmiştir.

Öte yandan, Haziran 2000'de Kuala Lumpur'da yapılan İKÖ Dışişleri Bakanları Konferansı’nda kabul edilen "Kıbrıs'ta Durum" başlıklı kararda, Kıbrıs Türk tarafının 31 Ağustos 1998 tarihli konfederasyon önerisi desteklenmiş, Doha'da Kasım 2000'de düzenlenen 9. İKÖ Zirvesi'nde ve Haziran 2001'de Bamako-Mali'de gerçekleştirilen 28. İKÖ Dışişleri Bakanları toplantısında da benzer ifadelere yer verilen kararlar kabul edilmiştir.

Eylül 2000'de ve Kasım 2001'de New York'ta gerçekleştirilen İKÖ Dışişleri Bakanları yıllık koordinasyon toplantılarına ilişkin nihai bildirilerde yeralan Kıbrıs'a ilişkin paragraflar da, Müslüman Kıbrıs Türkleri’nin haklı davalarının desteklendiği ve bu konuda önceki İKÖ kararlarının teyid edildiği belirtilmiş; iki taraf, karşılıklı olarak birbirlerinin eşit statüsünü tanımaya çağrılmış ve bu çerçevede BM Genel Sekreteri'nin 12 Eylül 2000 tarihli açıklamasının desteklendiği bildirilmiştir.


GKRY’nin tek yanlı, hukuka aykırı başvurusu sonucunda AB üyeliğinin gerçekleşmesi halinde ise, bunun Ada'da ve Doğu Akdeniz'de barış ve huzura olumsuz yansımaları olacağı, Türkiye'nin Ada'ya ilişkin tarihi ve ahdi hak ve çıkarları nedeniyle bunu hiçbir zaman kabul etmeyeceği 2002 yılında sunulan Annan Planı’na ilişkin yaklaşımında da ortaya çıkmıştır.

Yunan ve Rum tarafının başarılı stratejisi sonucunda AB-Türkiye-Kıbrıs üçgeninde zincire vurulan meselede Türkiye’nin ya AB’den, ya da Kıbrıs’tan vazgeçme ile, Kıbrıs Türkü’nün de tarih sahnesinden silinme tehlikesi ile karşı karşıya bırakılması amaçlanmıştır. Bundan sonraki safhada mevcut şartlar dikkate alınarak Kıbrıs üzerinde Türkiye’nin garantörlük haklarının sağlam güvencelere bağlanmasını; iki kesimliliğe dayalı siyasi eşitlik ve egemenliğin sağlam esaslar üzerinden tanımlanmasını esas alan makul bir uzlaşmaya varılması kaydı ile anlaşma imzalanmasının ve bu anlaşmanın da ancak Türkiye’nin AB üyeliği ile birlikte yürürlüğe girmesini içeren hareket tarzının uygulanmasının uygun olduğu değerlendirilmektedir.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Taksim (Kıbrıs Sorunu)
3 yıl önce

2007). Kıbrıs’ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu. Alfa Yayınları. ISBN 975-297-836-3. ^ Yıldırım Girneli ― Emine Engin (Ekim 1980). Kıbrıs Sorunu 20...

Annan Planı
3 yıl önce

kullanılmayacaktır, fakat Kıbrıs'ın her iki tarafı, Almanya Modeli ile yeniden birleşecektir.[kaynak belirtilmeli] Kıbrıs Sorunu Annan Planı'nın metni (İngilizce)...

Annan Planı, Annan Planı
Kıbrıs müzakereleri
3 yıl önce

Kıbrıs müzakereleri ya da Kıbrıs görüşmeleri, 2008 yılında Kıbrıs Cumhuriyeti Devlet Başkanı Dimitris Hristofyas ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı...

Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi
6 yıl önce

2018). "KIBRIS TÜRK FEDERE DEVLETİ'NİN (KTFD) İLANINDAN KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ'NİN (KKTC) KURULUŞUNA KADAR OLAN SÜREÇTE KIBRIS SORUNU (1975-1983"...

Kıbrıs Cumhuriyeti
3 yıl önce

neden oldu. Bu siyâsî olaylarla Kıbrıs Sorunu ortaya çıktı. 1983 yılında Türkiye'nin de facto yönetim olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını...

KKTC, Kıbrıs Rum Kesimi, 16 Ağustos, 1960, 1974, 20 Temmuz, Almanya, Annan Planı, Avrupa Birliği, Avrupa Birliği`nin genişlemesi, Avusturya, Baf
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
3 yıl önce

madde kapsamında Kıbrıs Sorunu çerçevesindeki tarihçe incelenmektedir. Genel Kıbrıs tarihi için Kıbrıs sayfasına bakınız. Kıbrıs'ta Venedik Cumhuriyeti...

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Maraş, Kıbrıs
6 yıl önce

oyuncak ayı bulunmakta. Kıbrıs Sorunu Kıbrıs Harekâtı Yeşil Hat Hayalet kasaba Kapalı Maraş Dosyası-32.Gün ^ "Maraş: Kuzey Kıbrıs'ta 46 yıldır kapalı olan...

Kıbrıs Cumhuriyeti Bayrağı
6 yıl önce

Kıbrıs Cumhuriyeti bayrağı, 16 Ağustos 1960'ta kabul edilmiş ve Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından kullanılan resmî bayraktır. Bayrağın ebatı 3:5 oranındadır...