Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Lenkeran Hanlığı

Kısaca: Lenkeran Hanlığı ya da Talış Hanlığı, 1747-1826 yılları arasında hüküm süren bir Azerbaycan hanlığıdır. ...devamı ☟

Lenkeran Hanlığı
Lenkeran Hanlığı

Lenkeran Hanlığı ya da Talış Hanlığı, 1747-1826 yılları arasında hüküm süren bir Azerbaycan hanlığıdır. Hanlığın kuruluşu Afşar boyundan olan İran Şahı Nadir Şah 9 Mayıs 1747 tarihinde vefat ettikten sonra Azerbaycan bölgesinde Hanlıklar meydana gelmeye başladı. Bu dönemde kurulan hanlıklardan biri de Lenkeran Hanlığı idi. Hanlığın toprakları, bugünki Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Astara, Lenkeran, Lerik, Yardımlı, Masallı rayonlarını ve günümüz İran'ın Gilan vilayetinin Astara ve Heştper (aynı zamanda Talış olarak da adlandırılır) bölgelerini kapsamaktaydı ve yaklaşık olarak kuzeyde Bulgar Çayı, doğuda Kür Nehri mevkilerine ve Hazar Denizi, güney ve batısında ise İran sınırı ile sınırlandırılıyordu. Lenkeran Hanlığı, kuzeydoğuda Kuba Hanlığı'na tabi olan Salyan Sultanlığı ile, kuzeyde daha sonra Şamahı ile Karabağ Hanlıkları arasında bölüştürülmüş olan Cavad Hanlığı, kuzeybatıda Karadağ Hanlığı, batıda Erdebil Hanlığı, güneyde ise Gilan Hanlığı ile ortak sınırlara sahipti. Lenkeran Hanlığı'nın merkezi önce Kızılağaç köyü iken, daha sonra Astara şehri ve sonunda Lenkeran şehri olmuştur.

Lenkeran hanları

nın kökeni hakkında bilgiler, Mirza Ahmed Mirza Hudaverdioğlu'nun "İhbarname" (1882) adlı eserinde ve Azerbaycanlı tarihçi Seyyid Ali Kazımbeyoğlu'nun "Cevahirname-i Lenkeran" (1869) adlı eserinde bulmak mümkündür. Ahmed Mirza Hudaverdioğlu eserinde Lenkeran Hanlarının hanedanlarının kurusucu olan Seyyid Abbas Bey'in Güney Azerbaycan'ın Halhal bölgesinin Hir köyünden geldiğini ve Seyyid Abbas Bey'in ekonomik sıkıntıdan dolayı 17. yüzyılın sonlarında, 18. yüzyılın başında Şirvan Beylerbeyliği'nin Talış bölgesindeki Harhatan köyüne göç ettiğini bildirmektedir. Hudaverdioğlu'na göre Seyyid Abbas Bey, Safevi kökenlidir (yüksek ihtimalle anne tarafından). Seyyid Ali Kazımbeyoğlu ise Safevi Şahı II. Abbas'ın (1642-1666) 1654 yılında verdiği bir fermanına dayanarak, Seyyid Abbas Bey'in 12. dereceden Seyyid Müntesir Billah'ın torunu olduğunu, Seyyid Müntesir'in ise, 20. dereceden İslam Peygamberi Muhammed'in torunu olduğunu bildirerek, Seyyid Abbas Bey'in aslının Arap olduğunu ortaya koymaktadır. Seyyid Abbas Bey'in oğlu Kara Bey, (deri renginden dolayı böyle adlandırılmıştır.) 1749 yılından 1786'ya kadar Lenkeran hanı olarak hüküm sürmüştür. Lenkeran hanları *1747: Seyyid Abbas Bey (kurucu) *1747-1786: Cemaleddin (Kara Han) (1785-1786 yıllarında Kuba Hanlığı kontrolünde) *1786-1814: Mir Mustafa Han (1785-1786 yıllarında Kuba Hanlığı kontrolünde) *1814-1826: Mir Hasan Han (Rusya kontrolünde) Dış bağlantılar * Э. Э. Исмаилов. Генеалогия Талышинских-Талышхановых. Баку. 2001

Kaynaklar

Vikipedi