Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Meclis Soruşturması

Kısaca: Meclis soruşturması, Başkanlık sistemi'nde başkanın cezai sorumluluğuna yol açabilecek bir yasama meclisi soruşturmasıdır. ...devamı ☟

Meclis soruşturması, Başkanlık sistemi'nde başkanın cezai sorumluluğuna yol açabilecek bir yasama meclisi soruşturmasıdır. ABD Soruşturma yetkisi Temsilciler Meclisi'ne aittir. Temsilciler Meclisi tarafından suçlandırılan Başkanı yargılama yetkisi ise Senato'ya aittir. Başkanın yargılanması söz konusu olduğunda Senatoya Yüksek Mahkeme Başkanı başkanlık eder. Senato mahkumiyet kararını ancak hazır bulunan üyelerinin üçte ikisinin oyuyla karar verebilir. Mahkumiyet halinde, Başkan görevinden alınmış olur. Soruşturma usulü, siyasi nitelikte değil, cezai niteliktedir. Diğer bir ifadeyle meclis soruşturması ile başkanın siyasi sorumluluğu değil, cezai sorumluluğu tahrik edilir. Dolaysıyla suç işlememiş bir başkanın siyasi nedenlerle soruşturma usulüyle görevden alınması mümkün değildir. Bu bakımdan soruşturma parlamenter sistemlerdeki gensoru (güvensizlik oylması) değil, bir meclis soruşturmasıdır. Meclis soruşturması örnekleri

ABD

 tarihindeki 3 büyük soruşturma olayı: * Andrew Johnson (1868) - Başkan Andrew Johnson Tenure of Office Act'a aykırı olarak savaş sekreteri Edwin Stanton'u Ağustos 1867'de görevden aldı. Bunun üzerine Temsilciler Meclisi Şubat 1868'de Johnson'u meclis soruşturması ile 47'ye karşı 126 oyla suçlandırdı. Johnson, Senato tarafından Mart-Mayıs 1868'de yargılandı. Gerekenden bir fazla oyla beraat etti. * Richard Nixon (1975) - Temsilciler Meclisi 1974'te Judiciary Committee'sini Başkan Richard Nixon'un Watergate skandalı'ndaki sorumluluğunun araştırılması amacıyla görevlendirdi. Ağustos 1974'te Nixon, soruşturma usulüyle görevden alınabileceğini düşünerek istifa etmiştir. Bu şekilde soruşturma yöntemi sonuçsuz kalmıştır. * Bill Clinton (1998) - Başkan Bill Clinton 17 Ocak 1998 tarihindeki yeminli ifadesinde, Beyaz Saray stajyeri Monica Lewinsky ile cinsel ilişkisi olduğu iddiasını inkar etmiş; ancak Ağustos 1998'de bunun doğru olmadığı ortaya çıkmıştır. 19 Aralık 1998'de Temsilciler Meclisi Başkan Clinton'un suçlandırılmasına karar vermiştir. Başkanın Senato önündeki yargılaması 7 Ocak 1999'da başlamış, Başkan 50 evet, 50 hayır oyu ile beraat etmiştir (Mahkumiyet için 2/3 çoğunluk gerekiyordu).

Kaynaklar

Vikipedi