Memduh Şevket Esendal

Kısaca: Memduh Şevket Esendal devlet adamı ve hikayeci. 1883’te Çorlu’da doğdu ve 1952’de Ankara’da öldü. İlk tahsilini İstanbul Kumkapı Abdullah Efendi Mahalle Mektebinde yaptı. Fevziye Rüştiyesinde ortaokul ve Edirne İdadisinde de lise tahsilini yaptı. Yüksek tahsil için Mekteb-i Mülkiyeye kaydolmuşsa da geçim sıkıntısı sebebiyle bitiremeden Çorlu’ya geri döndü ve çiftçiliğe başladı. ...devamı ☟

Memduh Şevket Esendal devlet adamı ve hikayeci. 1883’te Çorlu’da doğdu ve 1952’de Ankara’da öldü. İlk tahsilini İstanbul Kumkapı Abdullah Efendi Mahalle Mektebinde yaptı. Fevziye Rüştiyesinde ortaokul ve Edirne İdadisinde de lise tahsilini yaptı. Yüksek tahsil için Mekteb-i Mülkiyeye kaydolmuşsa da geçim sıkıntısı sebebiyle bitiremeden Çorlu’ya geri döndü ve çiftçiliğe başladı. 1906’da İttihat ve Terakki Partisine girdi. 1912’de Balkan Savaşları sırasında İstanbul’a gelip yerleşti. İttihat ve Terakki Partisi müfettişi oldu. Bu vesileyle Anadolu ve Rumeli’yi tanıma fırsatı buldu. Hikayeciliğinde bunun büyük bir rolü oldu.

Yaşamı

Çorlu'da doğmuş (1883), göçmen olan ailesinin peşpeşe gelen savaşlar dolayısıyla sürekli maddi sıkıntıya düşmesi yüzünden düzgün bir öğrenim yapmak fırsatı bulamamıştır. Esendal kendi sözleriyle, "ilkokul da dahil hiçbir okuldan mezun olmamış, tam manası ile bir alaylı olarak yetişmiştir". Çocukluğunda doktor olmak isteyen Esendal, babasının ölümünden ve Balkan Savaşı'nın çıkmasından sonra İstanbul'a gelmiş, savaş bitince yeniden Çorlu'ya dönmüştür. 20 yaşlarında, o zamanlar gizli bir dernek olan İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne girmiştir (1906). Esendal, Cemiyet tarafından İstanbul Teftiş Kurulu'na çağrılmış (1908), bu tarihten sonra parti müfettişi olarak Anadolu ve Rumeli'yi yakından görüp tanımak fırsatını bulmuştur. Parti içinde mesleki temsil düşüncesini savunanların (Nail Bey, Kara Kemal, Muhittin Birgen, Sadık Vicdani vb) arasında yer almıştır. Memduh Şevket, B.M.M. hükümetinin ilk orta elçisi olarak Azerbaycan'a gönderilmiş (1920) Kurtuluş Savaşı sonunda yurda dönmüştür. Mesleki temsil düşüncesini benimseyen eski arkadaşlarıyla birlikte, egemen çevrelerin hoş görmediği Meslek gazetesini çıkarmış (1925), İzmir Suikasti'nin iktidara muhaliflerini "tasfiye" olanağı vermesi üzerine yine elçilikle yurtdışına gönderilmiştir (1926). Esendal, elçi ve büyük elçi olarak 12 yıl kadar İran, Afganistan ve Sovyetler Birliği'nde kalmıştır. Kendi çabasıyla bu süre içinde Farsça, Fransızca ve Rusça öğrenmiştir. 1938 yılında yurda dönünce önce Bilecik, sonra Elazığ milletvekilliği yapmış, daha sonra C.H.P. Genel Sekreteri olmuştur (1941 - 1945). Bu görevi sırasında partinin gençleşmesine, 35'ler Hareketi'nin gelişmesine destek olmuş, daha sonra kendi isteğiyle bu görevinden ayrılmıştır (1945). Son yıllarını öykülerini yazmak, yapıtlarını derleyip kitaplaştırmakla geçirmiştir.

Memduh Şevket Esendal 16 Mayıs 1952'de Ankara'da ölmüştür.

Yazın Yaşamı

Daha çok "daha çok politika alanında tanıdığı" için ilk öykülerini M.S, M.S.E., Mustafa Yalınkat, M. Oğulcak, İstemenoğlu gibi takma adlarla yazan Esendal, ilk yazılarını İrtika (1902) ve Musavver Fen ve Edep (1910) gibi gazete ve dergilerde yayımlamıştır. Cevdet Kudret, Türk öykücülüğünde özel bir yeri olan Esendal'ın tarihi bilinen ilk öyküsünün "El Malının Tasası" (1912) olduğunu belirtmektedir.

Esendal'ın yazarlığının en verimli döneminin Meslek gazetesini çıkardığı 1925 yılı olduğunu, yazarın o yıl, o zamana kadar yazdığı ve yenilerini eklediği 35 öykü yayımladığını belirtmektedir. Esendal'ın ancak 38 tefrikası yayımlanan ve yarım kalan Miras adlı romanı da aynı yıl yine Meslek gazetesinde çıkmıştır. Esendal, Ayaşlı ve Kiracıları'nın yayımladığı 1934 yılına kadar tek tük öyküler yazmakla yetinmiştir.

Esendal'ın yazarlığının en verimli dönemi, siyasal yaşamdan ayrıldığı 1945 yılından sonra olmuş, yazar 1946 yılında on yedi öykü yazmıştır. Esendal 1952 yılına kadar Ülkü, Sanat ve Edebiyat Gazetesi, Seçilmiş Hikayeler, Türk Dili gibi dergilerde görünmüş, özellikle Ulus gazetesinin Pazar eklerinde yayımlanan öyküleriyle ününü genişletmiştir.

Yaşamının ancak dokuz yılında (1923 - 1926 ve 1946- 1952) yazında ciddi biçimde uğraşmış olmasına rağmen, Esendal değişik konuları, anlatımındaki yalınlık ve vuruculuk dolayısıyla yeni Türk öyküsünün en önemli adlarından biri olmayı başarmıştır. Memduh Şevket Esendal, Ayaşlı ve Kiracıları adlı yapıtıyla C.H.P. roman yarışmasında ödül kazanmıştır (1942).

Yapıtları

Öykü

Hikayeler (Birinci kitap 1946 - İkinci Kitap 1946. Bu kitaplar Otlakçı ve Mendil Altında adlarıyla Dost yayımlarınca yeniden basıldı 1958), Temiz Sevgiler (1965), Ev Ona Yakıştı (1972).

Roman

Miras (1925 - Mustafa Memduh adıyla Meslek gazatesinde 38 tefrika), Ayaşlı ve Kiracıları (1934), Vassaf Bey (1938).

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Miras (Memduh Şevket Esendal romanı)
6 yıl önce

Miras Memduh Şevket Esendal’ın tefrika edilmiş ilk, kitap olarak yayımlanmış üçüncü romanıdır. 1924 yılı sonundan itibaren 38 sayı boyunca Meslek Gazetesi'nde...

Otlakçı
3 yıl önce

Otlakçı, Memduh Şevket Esendal'ın yazmış olduğu, 1946 yılında yayımlanan öykü kitabı. Kitapta yirmi beş öykü bulunmaktadır. Gençlik Kayışı Çeken Arabacı...

Seçilmiş Hikayeler Dergisi
3 yıl önce

yıllarda şiir, inceleme, deneme, eleştiri yazıları yayınladı. Özel sayıları: Memduh Şevket Esendal, Orhan Kemal, Nezihe Meriç, Fahri Erdinç, Şahap Sıtkı....

Seçilmiş Hikayeler Dergisi, Dergi, Edebiyat, Hikaye, Memduh Şevket Esendal, Orhan Kemal, Taslak, Şahap Sıtkı., Fahri Erdinç, Nezihe Meriç
Edirne Lisesi
3 yıl önce

Lisesi" adını almıştır. Özgür Yankaya Şevket Süreyya Aydemir Fuat Umay Haşim İşcan Kandemir Konduk Memduh Şevket Esendal İlhan Koman Tankut Öktem Zahir Güvemli...

Edirne Lisesi, 1857, Almanca, Anadolu lisesi, Edirne ili, Eğitim kurumları, Taslak, İngilizce
1883
3 yıl önce

önderlerinden Bolşevik devrimci, Sol Muhalefet üyesi (ö. 1938) 29 Mart - Memduh Şevket Esendal (ö. 1952) 16 Mayıs - Mahmut Celâl Bayar, Türkiye'nin 3. cumhurbaşkanı...

1883, 13 ޞubat, 18. yüzyıl, 1813, 1878, 1879, 1880, 1881, 1882, 1884, 1885
Türk mizah yazarları listesi
3 yıl önce

Müftüoğlu Mehmet Rauf İbnürrefik Ahmet Refik Ahmet Nuri Sekizinci Memduh Şevket Esendal Fazıl Ahmet Aykaç Ömer Seyfettin Ahmet Haşim Aka Gündüz Sermet Muhtar...

Türk mizah yazarları listesi, 1973, 2001, Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Ahmet Rasim, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Hüseyin Suat Yalçın, Mehmet Rauf, Memduh Şevket Esendal, í–mer Seyfettin, İbrahim Alaettin Gövsa
Ayaşlı ile Kiracıları
6 yıl önce

Ayaşlı ile Kiracıları Memduh Şevket Esendal’ın kitap olarak yayımladığı ilk romandır. Önce Vakit gazetesinde tefrika edilmiş; 1934'te kitap olarak yayımlanmıştır...

75 Yılda 75 Kitap listesi
6 yıl önce

Atatürk. Yaban, Yakup Kadri Karaosmanoğlu. Ayaşlı ve Kiracıları, Memduh Şevket Esendal. Sinekli Bakkal, Halide Edib Adıvar. Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin...