Akarsuyun, az eğilimli olduğu yerlerde yatağı içerisinde meydana getirdiği büklümlere “menderes” denir. Menderesler, genellikle “S” harfine benzerler. Genelde, iki kıyıdan aynı uzaklıkta bulunan akarsuyun hız çizgisi, menderes hareketleri nedeniyle, bir kıyıdan ötesine yer değiştirir. Büklümün, hız çizgisi tarafından yalanan kıyısı aşınır, geriler ve küçük bir falez haline gelir. Menderesler oluşturan akarsularda yana aşındırmanın aktif olmasından dolayı sık sık yatak değiştirir ve akarsu vadisinde kopmuş mendereslere rastlanır.
Sonuçta bu kıyı içbükey şekil alır. Ancak, hemen karşısındaki hız çizginin uzağında kalan kıyı, diğer kıyının aksine olarak, birikme alanı olduğundan dışbükey şekil alır. Bu olaylar sonucu olarak menderesler, sabit şekiller olmayıp, yer değiştirirler ve yana doğru kayarak, vadi tabanlarının kıyı ve delta ovalarının genişlemesine imkan verirler. Bu hareketlerin diğer bir sonucu olarak, iki büklüm arasındaki menderes sapı zamanla gitgide incelerek kopabilir.
İki türlü menderes vardır:
a) Serbest menderesler: Akarsularda geniş tabanlarda, ovalarda ve deltalarda oluşan, kolayca yer değiştiren mendereslere bu ad verilir.
b) Gömük menderesler: Akarsu vadisinin de menderes hareketleri meydana getirdiği mendereslere bu ad verilir.
Menderesler yapan bir akarsuyun,
1. Yatak eğimi azalmıştır.
2. Uzunluğu artmıştır.
3. Hızı azalmıştır.
4. Aşındırma gücü azalmıştır.
5. Taşıma gücü azalmıştır.