Hıristiyan ve İslam kaynaklarına göre Hz. Meryem
Meryem annesi tarafından daha doğmadan erkek olacağı varsayımı ile Süleyman Mabedi`ne (Beyt-i Makdis) adanmıştı. Kız doğmasına rağmen o zamanlar bir erkek adı olan Meryem adı verildi. Hayatı boyunca Filistin topraklarında yaşadı. Zekeriya peygamber`in himayesinde Kudüs Mabedi`nde büyüdü. Beytlehem`de babasız olduğuna inanılan çocuğu İsa`yı dünyaya getirdi. Bu doğum nedeniyle Yahudi toplumunun saldırılarına uğradı.Bir Hıristiyan inanışına göre, Meryem bu saldırılar üzerine Türkiye`deki Efes antik kentine göç etmiştır. Yine bazı Hıristiyanlar, Selçuk kasabasındaki Meryem Ana Evi`nde yaşadığına inanırlar. Papa 23. Jean, 1963 yılında bu evi hac mekanı ilan etmiştir.
Yeni Ahit`te Meryem hakkında en çok bilgi verilen bölüm, Luka İncili`dir.
Kur`an`da Hz. Meryem
Melekler: "Ey Meryem! Allah seni seçti, arıttı ve dünyaların kadınlarına seni üstün tuttu." (3:42)Kur`an`da Hz. Meryem, adı doğrudan telaffuz edilen tek kadındır ve pek çok kez anılmaktadır. 19. Sure "Meryem" adını taşımaktadır. Meryem`in ailesi, Al-i İmran, bir başka Sureye isim vermiştir. Ayrıca Meryem`in çok önemli bir kişi olduğuna ilişkin pek çok ayet bulunmaktadır. Örneğin: ``Meryemoğlu`nu da, annesini de belge kıldık. Her ikisini de pınarı bulunan, oturulabilen bir tepeye yerleştirdik.``(23:50). Burada Hz. Meryem, Hz. İsa ile birlikte Allah`ın varlığının bir işareti olarak gösterilmiştir. Ayrıca dinbilimsel açıdan ``tepe`` (veya dağ) ruhsal arınmışlığı ve Allah`a yakınlığı simgeler. ``Pınar`` da yine Meryem`e verilen önemin bir işareti olup, dini metinlerde cennet, huzur, arınmışlık kavramlarıyla bağlantılı olarak kullanılır.
Kur`an`a göre, Hz. Meryem, İmran`ın kızıdır, ``Harun`` adında bir erkek kardeşi bulunmaktadır. Hz. Meryem`e Hz. İsa`yı doğuracağı Cebrail tarafından müjdelenmiştir. Doğum insanlardan uzakta, bir hurma ağacının altında gerçekleşir. Hz. İsa`nın bir babası olmadığından Hz. Meryem utanç içindedir. Ancak ilahi bir ses, kendisine üzülmemesini, doğacak çocuğun şerefli kılındığını söyler. Meryem, bebekle birlikte topluluğun arasında döndüğünde, iffetsizlikle suçlanır. Meryem, iffetli olduğuna kanıt olarak bebeği gösterir. Bebek İsa konuşarak Allah`ın kendisini peygamber yaptığını, annesine iyi davranmayı öğütlediğini söyler. (Meryem Suresi, 19:16-34) Bu bilgiler Luka İncili ile paralellik göstermektedir.
Al-i İmran Suresine göre "Rabbi o kızı beğenerek onu güzel bir bitki gibi yetiştirdi..." (3:37). Bu surede Hz. Meryem`in, Yahya peygamber`in babası olan Zekeriya`nın korumacılığında büyüdüğü anlatılır. Zekeriya, Meryem`in bulunduğu mabede her girişinde, yanında bir miktar yiyecek bulur. Bu yiyeceğin kaynağını sorduğunda Meryem, "`Bu Allah`ın katındandır` cevabını verirdi. Çünkü, Allah dilediğini düşünülmeyen yerden hesapsızca rızıklandırır." (3:37).
Yine bu surede, melekler Meryem`e şu şekilde hitap ederler: "Ey Meryem! Allah seni seçti, arıttı ve dünyaların kadınlarına seni üstün tuttu." (3:42)
Kur`an`da Hz. Meryem`den bahsedilen ayetler
- Al-i İmran Suresi 3:35-37, 42-47, 59
- Nisa Suresi 4: 156-158
- Maide Suresi 5:75
- Meryem Suresi 19: 16-34
- Mü`minun Suresi 23:50
- Tahrim Suresi 66:12
- Enbiya Suresi 21:91