mide yanması
Türkçe mide yanması kelimelerinin Almanca karşılığı.n. Sodbrennen
Midenin hareketleri ve içindeki basıncın artması ile mide içeriğinin yemek borusuna geçmesini engelleyen,yemek borusunun mideye giriş seviyesinde KÖS dediğimiz (Kardia özofajial Sfinkter=Yemek borusu alt ucundaki büzük) bir bölüm vardır..
Sfinkterin yeterli çalışmaması sonucunda, midenin asitli materyalinin yemek borusuna geri kaçması sonucunda mide ekşimesi ve yanması meydana gelir. Yemek borusunun içini örten iç tabakasının aside karşı kendini koruyacak yapısı yoktur. Sonuç olarak fışkıran asidin miktarı ve yemek borusu ile temasta kalma süresi gibi bazı faktörlerin etkisi ile yemek borusu iç yüzeyinin yanması sonucunda hafif kızarıklıktan derin ve kanayan ülserlere kadar değişik hasarlar görülebilir.
Yemek borusu kendi doğal hareketleri ile kendine gelen asitli içeriği mide içerisinde doğru göndermeye çalışır. Yemek borusunun bu hareketlerini bozan bazı hastalıklarda hasarlar daha fazla meydana gelir.
Normal şartlarda geceleri yatarken ve yemeklerden sonra daha fazla olmak üzere günde yaklaşık on- on beş defa gözlenen normal bir olaydır. Yanmayı meydana getiren nedenlerin başında ( %65-70 ) alt yemek borusu büzüğünün yetersiz çalışması olduğu saptanmıştır. Gastro Özofajial Reflü Sendromu,(GÖRS)mide asidinin yemek borusuna doğru fışkırması sonucunda meydana gelen çeşitli durumları ifade etmek için kullanılır. Genellikle mide üzerinde veya göğsün ortasındaki kemiğin altında yanma şeklinde hissedilir. Çeneye ve boğaza yayılabilir. Bazıları boğazında acı ,ekşi, asit tadı alırlar. Hastaların bu yanma belirtileri iki saat kadar sürebilir. Genellikle, yemek yemeyle artar.
Midenin on iki parmak bağırsağına doğru boşalmasını azaltan nedenler, mide içeriğinin yemek borusuna doğru fışkırmasını artırmaktadır.(Mide çıkış bölgesindeki darlıklar) Yaşlılarda ve özellikle hamilelerde GÖRS'e bağlı mide ekşime ve yanmasına sık rastlanılmaktadır. Mide fıtıklarında (diyaframın altında mideyi yerinde tutan bağların zayıflaması sonucu mide üst kısmının göğüs boşluğuna doğru fıtıklaşması ) GÖRS'e bağlı ekşime, yanma çok görülmektedir.
Belirtiler:
Göğüs ortasındaki kemiğin altında yanma hissi ;(bu belirti yemek yemekle ,öne doğru eğilmekle artar. Yukarı doğru yayılabilir. Antasit gibi ilaçlarla geçici olarak şiddeti azalabilir) Yiyeceklerin veya asitli materyalin ağza gelmesi,yutma güçlüğü, ülserasyon oluşmuşsa ağrılı yutma güçlüğü meydana gelir. Göğüs ağrısı; Akciğerle ilgili belirtiler (özellikle geceleyin fışkırmasının sonucunda müzmin öksürük,ses kısıklığı,ses kalınlaşması,astım ,tekrarlayan, nedeni bulunmayan zatürre atakları(boğaza doğru fışkıran asidik materyalin akciğere kaçmasıyla meydana gelir.) Özellikle gece meydana gelen astım nöbetlerinde reflü araştırmalıdır:Teşhis yöntemleri
Hastanın yakınmalarının tipik olması reflü'yü düşündürmekle birlikte,özellikle reflü sonucunda meydana gelmesi muhtemel hasarın derecesini saptamak üzere şu tetkikler yapılabilir:1.Özofagus pasaj grafisi, 2.Endoskopık yöntemler, 3.Manometrik yöntemler,( Yemek borusunun hareketlerini ,fonksiyonlarını ölçen kalp elektrosuna benzeyen ,nispeten büyük merkezlerde yapılan bir tetkiktir.)
Tedavi: Yatağın başının kaldırılması, Yatmadan önce yiyecek ve içeceklerden uzak durmak, Zayıflamak, Sigara ve alkolü bırakmak, Bazı yiyeceklerden uzak durmak (Tüm yağlı-salçalı yiyecekler,domates,kahve,çay,turunçgiller,asitli yiyecekler gibi...) Öne doğru eğilmekten, Karnı sıkacak kemer,korse,kuşak ve dar giysilerden kaçınmak. Ve ilaç kullanmak.