Mustafa Behçet Efendi

Kısaca: Osmanlı Devletinde modern tıbbın kurucularından. 1774’te İstanbul’da Eyüpsultan’da doğdu. Hâcegândan Mehmed Emîn Şükûhî Efendinin oğlu olup, Üçüncü Mustafa Han devri hekimbaşılarından Büyük Hayrullah Efendinin kızı tarafından torunudur. Yine hekimbaşı Abdülhak Mollanın ağabeyi, şâir Abdülhak Hâmid’in amcasıdır. ...devamı ☟

Osmanlı Devletinde modern tıbbın kurucularından. 1774’te İstanbul’da Eyüpsultan’da doğdu. Hacegandan Mehmed Emin Şükuhi Efendinin oğlu olup, Üçüncü Mustafa Han devri hekimbaşılarından Büyük Hayrullah Efendinin kızı tarafından torunudur. Yine hekimbaşı Abdülhak Mollanın ağabeyi, şair Abdülhak Hamid’in amcasıdır.

Süleymaniye Tıp Medresesini bitiren ve hekim olan Mustafa Behçet Efendi, birkaç yabancı dil öğrenerek bu dillerdeki tıp kitaplarından tercümeler yaptı. 1800’lerde bir fizyoloji kitabı ile Bouffon’un Histoire Naturelle adlı eseriniTürkçe’ye tercüme etti. Bu faaliyetleri o devir Osmanlılarında hakim olan tıp ve biyoloji anlayışı dışına çıkma temayülü gösteren ilk çalışmalar oldu. 1803’te Mes’ud Efendinin yerine hekimbaşı tayin edildi. Hacca giden Müslümanlar için sağlık rehberi niteliğindeki Tertib-i Ecza adlı esere bir bölüm ekleyerek, 1817 yılında Türkçe basılan ilk tıp kitabını ortaya koydu. Mustafa Behçet Efendi, 22 Aralık 1826’da Sultan Birinci Mahmud Hana, yeni kurulan ordunun hekim ve cerrah ihtiyaçlarının karşılanması için, bir tıp okulu açılmasını teklif etti. Teklifinin uygun bulunması üzerine, 14 Mart 1827’de Şehzadebaşı’nda yeniçerilerden boşalan Tulumbacıbaşı konağında Tıphane-i Âmire ve Cerrahhane-i Âmire adlı iki bölümü bulunan bir tıp okulu açıldı. Okulun Tıphane bölümünde İtalyanca, Cerrahhane bölümünde Türkçe öğretim yapılıyordu. Mustafa Behçet Efendi, bu okulun nazırlığına tayin edildi. O sıralarda mikrobu henüz keşfedilmemiş olan kolera hakkındaki epidemiyolojik müşahadelerini 1831 yılında yayınladı. Bilhassa epidemilerin çıkış noktası hakkındaki gözlemleri dikkati çektiğinden, bu risalesi Almanca’ya tercüme edildi.

Jenner’in Aşı Risalesi’ni, Yukan’ın Ameliyat-ı Tıbbiye’sini, Burne’nin Hikmet-i Tabiiyye’sini Türkçe’ye tercüme eden Mustafa Behçet Efendi, Risale-i Ruhiye’yi yazmış ve Bouffon’un Marifet-i Arz ve Tercüme-i Hayvanat adlı eserlerini dilimize kazandırmıştır. Yine Risale-i İllet-i Efrenc de tıpla ilgili tercüme eserlerindendir. Avrupa dillerinin yanında Arapçayı da çok iyi bilen Mustafa Behçet Efendi, Mısır ulemasından Şeyh Abdurrahman Ceberti’nin Mazhar-üt-Takdis bi-Huruc-i Taifet-il-Fransis adlı, Fransızların Mısır’ı işgalini anlatan eserini de Türkçe’ye tercüme etti.

Üçüncü Selim ve İkinci Mahmud Han zamanında iki defa hekimbaşılık yapan Mustafa Behçet Efendi, 1832 yılında vefat ederek Üsküdar’daki Nasuhi dergahına defnedilmiştir.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Kolera Risalesi
6 yıl önce

dolayısıyla İstanbul'a 1931'de ulaşmıştır. Halkı uyarmak için Hekimbaşı Mustafa Behçet Efendi küçük bir kitap yazmıştır. Devlet Basımevi'nde 4000 kadar kopyası...

Kolera Risalesi, Hindistan, Kolera, İstanbul, Devlet Basımevi, Mustafa Behçet Efendi
Abdülhak Molla
6 yıl önce

şairliği ile de tanınan Mehmed Emin Şükühi Efendi’dir. Ağabeyi, Osmanlı hekimbaşılarından Mustafa Behçet Efendi idi. Ağabeyi ile birlikte Süleymaniye medresesinde...

1832
3 yıl önce

Kuhlau Georges Cuvier Johann Wolfgang von Goethe Jeremy Bentham Mustafa Behçet Efendi Müştak Baba Rasmus Christian Rask Sadi Carnot Jean-Baptiste Say...

1832, 18. yüzyıl, 1827, 1828, 1829, 1830, 1831, 1833, 1834, 1835, 1836
Osmanlı Tıbbı
6 yıl önce

Hekimbaşı Mustafa Behçet Efendinin önderliğinde Tıphâne-i Âmire adında bir tıp mektebi açılması yolundaki çalışmalara başlanmış. Mustafa Behçet Efendi bu mektebin...

Abdullah Vassaf Efendi
3 yıl önce

kayinpederi Kara Halil Efendi mezari yakininda defnedildi. Şeyhülislam Mehmet Esat Efendi Abdullah Vassaf Efendinin oğludur. Abdullah Vassaf Efendi Türkçe, Arapça...

Abdullah Vassaf Efendi, Nadir Şah, Siyahi Ahmet Efendi, Şeyhulislam Mehmet Esat Efendi, İmrahor Mustafa Paşa, Kara Halil Efendi, ,
Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı
3 yıl önce

Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı, 19 Mayıs 1919 tarihinde 9. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal'in Bandırma Vapuru ile yapılan yolculuk sonrası Samsun'a ulaşması...

Kayseri Lisesi
3 yıl önce

Okulun öğrencisi Behçet Kemal’in yaptığı konuşma ile açılan törende Mustafa Kemal’i çok duygulandıran bir müsamere sergilendi. Mustafa Kemal Paşa, memnuniyetinin...

Kayseri Lisesi, 13 Eylül, 1893, 1895, 1896, 1915, 1916, Abdullah Gül, Erciyes Gazetesi, Faruk Nafiz Çamlıbel, Hasan Sami Bolak
Sünbülzade Vehbî
7 yıl önce

Hazırlayıcı yazar daha yaşamakta iken Hicri 1213'de Hayâtî Ahmed Efendi ve Lebîb Efendi ekleri ve editorlugu ile ilk baskisi yapılmıştır. Sonradan 30'a...

Sünbülzade Vehbí®, 1718, 1768, 1775, 1789, 1809, 29 Nisan, Avusturya, Bağdat, Beyit, Bolu