Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Neşrî

Kısaca: Mehmed Neşrî (Osmanlı Türkçesi: محمد نشرى), ''Kitab-ı Cihannüma'' adlı tarih kitabı ile tanınan Osmanlı tarihçisi. ...devamı ☟

Mehmed Neşri (Osmanlı Türkçesi: محمد نشرى), Kitab-ı Cihannüma adlı tarih kitabı ile tanınan Osmanlı tarihçisi. Hayatı Cihannüma adlı eseri dışında, kendisi hakkında bilinenler pek azdır ve tartışmalıdır. Neşri mahlası olup asıl ismi kesin olarak bilinmemektedir. Halil İnalcık Bursa şer'iyye sicillerine dayanarak tam adının Hüseyin bin Eyne Bey olabileceğini belirtmiştir. Şuara tezkirelerinde ismi sadece Neşri olarak geçmekte, bazı kaynaklarda ise Mevlana Neşri ismi geçmektedir. 19. yüzyıldan itibaren kaynaklarda yazarın ismi Mehmet Neşri olarak geçmektedir. Kendisinin Bursalı olması Bursa'ya olan ilgisini açıklasa da Karaman'a olan ilgisinin nedeni bilinmemektedir. Karamanlı olduğu iddiası tartışmalıdır. Evliya Çelebi'ye göre Germiyanoğullarındandır. Bursa'da tahsilini tamamlamış ve uzun süre Bursa'da yaşamıştır. Mevlana sıfatı kendisinin ulemadan olduğunu göstermektedir. 1520'de Bursa'da vefat ettiği sanılmaktadır. Bursalı Mehmet Tahir Bey'e göre mezarı yol genişletme çalışmaları sırasında harap olmuştur. Tarih eseri En önemli eseri olan Cihannüma, evrensel bir tarih kitabı olacak şekilde kaleme alındı. Yaratılıştan başlayıp kendi dönemine kadar getirdiği 6 bölümden oluşan eserini 1493 tarihinde Sultan II. Bayezid'e sunmuştur. Eserin sadece 6. bölümü günümüze ulaşabilmiştir. Bu bölümde Osmanlı öncesi Türk Tarihi kısaca yer almakta ve Osmanlı Tarihi II. Bayezid dönemine kadar gelmektedir. Kendi hayatı ile ilgili bilinen olaylar, Cihannüma'da kendisi tarafından yazmıştır. Eserinden elde edilen bilgilere göre, Neşri'nin 3 Mayıs 1481'de Fatih Sultan Mehmed'in vefatında Gebze'deki Osmanlı ordugahında bulunduğu, Padişah'ın vefatından sonra İstanbul'da çıkan olaylara şahit olduğu anlaşılmaktadır. Neşri, Cihannüma'da çoğunlukla başka tarihi kaynakları sistemli bir şekilde derlemiş ve olayları sebep - sonuç ilişkisi içerisinde yazmaya çalışmıştır. Ayrıca Bursa ve Karaman'a has çeşitli kaynakları ilk defa kullanmıştır. Neşri olayları kronolojik sıralarına göre kaleme almış ve kullandığı kaynakların doğruluğuna önem vermiştir. Neşri, kendi dönemindeki ve kendinden sonraki tarihçiler üzerinde çok etkili olmuş ve eseri sıkça Solakzade Mehmet Hemdemi Efendi ve Münecimbaşı Ahmet gibi sonraki dönem tarihçileri tarafından kaynak olarak gösterilmiştir. * Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi cilt 33 sayfa 20-22

Kaynaklar

Vikipedi