Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Olympic Ulusal Parkı

Kısaca: Olympic Ulusal Parkı (İngilizce:''Olympic National Park'') Amerika Birleşik Devletleri Washington eyaletinde, Seattle şehri yakınlarında bulunan, Olympic Yarımadası'nın 3.734 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmetleri tarafından idare edilen bir ulusal park'dır. ...devamı ☟

Olympic Ulusal Parkı (İngilizce:Olympic National Park) Amerika Birleşik Devletleri Washington eyaletinde, Seattle şehri yakınlarında bulunan, Olympic Yarımadası'nın 3.734 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmetleri tarafından idare edilen bir ulusal park'dır. Olympic Ulusal Parkı üç değişik makro-bölgeye bölünebilmektedir:Pasifik Büyük Okyanus sahili; Olympic Dağı ve ılıman bölge yağmur ormanı. Ulusal Park'ın tarihi Bu ulusal parkı ilk defa 3 Şubat 1909'da ABD cumhurbaşkanı Theodore Roosevelt tarafından yayımlanan bir kararname ile "Olypmus Dağı Milli Anıtı" adı altında 2.586,75 km² kapsayan bir bölgede kurulmuştur. Fakat sonra gelen ABD cumhurbaşkanları bu alanı bazı ōzel çıkarları tatmin etmek için değiştirilip küçültmek için ek kararnamelr yayımlamışlardır: 4 Mart 1912'de cumhurbaşkanı William Taft, 5 Kasim 1915'de Woodrow Wilson (1.267,79 km²) ve 1 Temmuz 1929'da Calvin Coolidge. Bu değisşiklikleri önlemek icin ABD Kongresi'nden çıkarılan kanun izini ile 29 Haziran 1938'de ABD cumhurbaşkanı Franklin D. Roosevelt tarafından bir ulusal park olarak statüsü değiştirilmiştir. 1976'da Olympic Ulusal Parkı Uluslararası Biyoküre Rezervi olarak nitelenditilerek uluslararası önemi kabul edilmiştir. 1981'de UNESCO Dünya Mirasları'na dahil edilmiştir.. 1988'de ABD Kongresi bu ulusal parkın alanının %95'ini kapsayan bir arazi bölgesini Olympic Vahşi Alanları olarak nitelendirilmesini kabul edip ulusal parklara sağlanan koruma şartlarından daha sıkı tedbirlerle korunmasını sağlamıştır. Coğrafya

Fiziksel cografya konumu

Ulusal park Washington eyaletinin kuzeybatisindan bulunan deniz kiyisi yakinlarinda bulunan engebeli tepelik arazide bulunmaktadir. Bu eyaletin Clallam, Grays Harbor, Jefferson ve Mason ilcelerinin (county) arazilerinin cogunlugunu icine almaktadir. Park'in bulundugu Olympic yarimadasinin batisinda Buyuk Okyanus, kuzeyinde "Juan de Fuca Bogazi" ve guneyinde "Puget Korgezi" bulunmaktadir. Guneyinden Kuzey Amerika kiatsi karasina dogrudan kara ile baglidir. Parkin 100 km kadar dogusunda AD'in onemli metropoliten sehrilerinden olan SEattle bulunmaktadir. . Park fiziksel cografya acisindna iki bolge halindedir. En buyuk bolge yarimadanin icerisinde bulunan engebeli daglik bolgedir. Diger bolge yarimadanin bati ucunda 100 km kadar batia Buyuk Okyanusa uzanan dar sahil serididir. Bu ikinci bolge bazi adalari ve sahile cok yakin ama denizde bulunan kayalari da ihtiva eder. En parkin onemli birinci bolgesi Olympic Daglari adi verilen daglik masiften olusur. Bu daglik masifteki en yuksek zirveler Olympus Dagi (2432m), Carrie Dagi(2132 m), Anderson Dagi (2231 m) ve Deception Dagi (2374 m) adlidirlar.

İklim

Park arazisinin rakımı deniz kıyısında 0 m'den 2000 m. aşan dağ zirvelerini içine aldığı için iklim değişik yörelerde çok değişiklik göstermektedir. Genel olarak iklim Koppen sınıflandırılmasına göre Cbf olarak "okyanus iklimi" olarak nitelendirilmektedir. Böylece kışlar ılımlı ve ıslak; yazlar ise rahatlık verici sıcak olarak geçmektedir. Olympic Ulusal Parkı'nda iklim bulunulan mevkiye göre çok değişiklik göstermektedir. Parkın doğusunda bulunan bir "çağlayanlar zinciri" Amerika kıtasının kuzeyinden gelen kutup hava akımlarına karşı bir set olarak rol oynarlar. Bu nedenle ve parkın fazla değişken olmayan okyanusa yakınlığı dolayısıyla parkdaki ısılar aynı enlemdeki kuzey Amerika alanlarından daha yüksek olmaktadır. Parkın yanındaki Büyük Okyanus, ortalama ısıyı yükseltiği gibi park bölgesine denizden çok ıslak hava yığınlarının gelmesine ve bu ıslak hava yığınlarının parktaki yüksek dağlarla karşılaştığı zaman çok yüksek miktarda yağışa sebeb olmaktadır. Park ve yakınlarındaki bölgeler (örneğin Seattle şehri) ABD'de en çok yağmur alan bölgeler olarak bilinmektedir. Bu yağışlar yüksek zirvelerde (örneğin Olympus Dağı) kar olarak düşmektedir. Ayrıca bu parkın doğu tarafı iklimi batı tarafına nisbetle daha az yağışlı olmasına neden olmaktadır. Parkdaki yıllık ortalama yağış miktarı 400 mm ile 600mm arasında değişmektedir. Fakat ıslak yağmurlu orman bölgesinde yağış ortalaması 3.500mm'ye yaklaşık ve Olympus Dağı zirvesinde (kar olarak) 15.240 mm olmaktadır.. Yıl içinde belirli birkaç hafta "kuru hava dönemi" olarak hiç yağış göstermeden geçmektedir. Bölgedeki bulunan bazı çok nem isteyen ağaçlar bu "kuru hava döneminde" gereken nemi dağ yamaçlarında gayet olağan olan ıslak sislerden almaktadırlar. . Şu tablolar Olympic Ulusal Parkı için ısı ve yağış gözlemlerinin aylık özetlerini vermektedirler:

Hidrografi

Parkda Büyük Okyanus'a açılan 12 kadar akarsu havzası bulunmaktadır. En önemli akarsu havzaları kuzeyde Elwha Nehri ve Dungeness Nehri; doğuda Dosewallips Nehri; güneyde Queets Nehri ve Quinault Nehri ve batıda Sol Duc Nehri ve Hoh Nehridir. Parkda 300 kadar sayıda dağ gölü ve göleti bulunmaktadır. Bunlardan en büyüğü 29,2 km2 alanlı Ozette Gölü'dür. Olympus Dağı'nda 9 tane buzul bulunmaktadır. Park içinde bulunan buzul sayısı ise 60'i geçmektedir. Ulaşım Olympic Ulusal Parkı'ın önemli bir özelliği Olympic Yarımadası'nın etrafını çevreleyen US-101 nolu federal karayolu dışında (birkaç kısa kör giriş yolu haricinde) bu ulusal parkın içeri bölgelerinde motorlu vasıta ulaşım yollarının bulunmamasıdır. Yarımadanın içlerinde ulaşım ancak sırtçantası taşıyarak yürüyüş ile yapılmaktadır. Bu ulusal parka ziyarete gelenlerin çoğu sadece yarımadayı çevreleyen karayolu US-101 ile Forks ve Aberden arasında bulunan deniz sahillerini ve Port Angeles'den çıkan bir karayolu ile "Hurricaine Ridge" zirveler sırtları bölgelerini görmeyi tercih etmektedirler. Turizm için bu ulusal parkı en iyi şekilde görmek için şu güzergah tavsiye edilmektedir: Otomobille I-5 otoyolu ile kuzeyde Seattle'dan veya yimne I-5 ile guneydeki Portland'dan yarimadanin turizm ve çevre yolu olan US-101 federal karayolunun baslangici ve sonu olan Olympia kentine gelme; oradan Aberdeen'den kuzeye geçme; yarımadayı yine US-101 ile çevreleme ve Olympia'da geziyi sona erdirme. Bu güzergahda gezi süresinin 3-4 gün alması tavsiye edilmekte ve su mevkilerini görülmesi tavsiye edilmektedir: ("Kalaloch" Kampıng veya Lodge oltindende kalarak) sahil bölgesini; "Hoh"'da bulunan yağmur ormanını; (3.5 km kadar süren bir yürüyüş ve hatta 13-14 km süren bir çevre yürüyüşü ile ) "Ozette" mevkini ve göletini; "Crescent Gölü"'nü; "Hurricaine Ridge" zirveler sırtını ve "Staircase". Galeri
Dosya:Olympic Mountains The Brothers.jpg |Olympic Ulusal Parkı - Olympic Dağları "Brothers" zirveleri Dosya:Sol Duc Falls 2.JPG |Olympic Ulusal Parkı - Sol Duc Çağlayanı Dosya:Westpeak.jpg |Olympic Ulusal Parkı - Olympus Dağı batı zirvesi Dosya:HurricaneRidge 7392t.jpg |Olympic Ulusal Parkı - Sahil sıradağlarında "Hurricane Ridge" zirveler sırtı Dosya:2000-09-23 GracieByDownedCyprus.jpg |Olympic Ulusal Parkı - yıkılmış bir servi ağacı yanında bir çocuk Dosya:MossesHohRainForest 7306.jpg|Olympic Ulusal Parkı - Yağmur ormanında kara yosunu kaplı ağaçlar
Ayrıca bakınız * ABD'deki ulusal parklar listesi Kaynaklar Dış bağlantılar * Ulusal Park Servisi: Olympic Ulusal Parkı * UNESCO Dünya Mirasları Listesi 151 * * Üniversitesi Dijital Kütüphanesi – The Pasifik Kuzeydoğu Olympic Yarımadası Community Müzesi

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.