Türkçe Bilgi: Orhan Seyfi Orhon

Orhan Seyfi Orhon yirminci yüzyıl şair ve yazarlarından. Babası, albaylıktan emekli Mehmed Emin Beydir. 23 Ekim 1890 tarihinde İstanbul'da doğdu, 22 Ağustos 1972 tarihinde İstanbul'da öldü. İlköğretimine, Çengelköy Mekteb-i İbtidaisinde başladı, Havuzbaşı Mektebini bitirdi. Rüşdiyeyi Beylerbeyi’nde okuduktan sonra, Mercan İdadisine girerek, oradan mezun oldu. Orhan Seyfi aynı devrede; Mekteb-i Mülkiye, Mekteb-i Tıbbiye ve Mekteb-i Hukuk’a kayd oldu ise de sadece Hukuk Mektebinden mezun oldu. Önceleri memurluk yapmak zorunda kaldı. Bir süre Meclis-i Mebusan Kavanin kalemine girdi. Sonra geçimini gazetecilikle sağlama yolunu seçti. Önceleri mizahi yazılar yazdı. Sonra Akbaba adlı mizah dergisini çıkarmaya başladı. Bacanağı yazar Yusuf Ziya Ortaç’ın büyük desteğini gördü. Dergi kısa zamanda büyük rağbet kazandı. Şaire iyi bir kazanç da temin etti. Böylelikle basın hayatına girdi. Ayrıca Papağan, Resimli Dünya, Edebiyat Gazetesi, Ayda Bir, Çınaraltı adlı mizah, magazin ve edebiyat dergilerini çıkardı. Çeşitli gazetelerde mizahi yazılar ve fıkralar yazdı. Bir ara, Harp Akademisinde ve Harbiye Mektebinde edebiyat dersleri verdi. Sonra İstanbul Erkek Lisesi Edebiyat öğretmenliğine tayin oldu. Bir yandan da İtalyan Lisesinde Türkçe dersleri okuttu. 1946’da Zonguldak Milletvekili olarak parlamentoya girdi. Ancak 1950’deki seçimlerde kaybetti ve yeniden gazeteciliğe döndü. 1965’te İstanbul’dan milletvekili seçildi. 1969 milletvekili seçimlerinde AP’den aday oldu, fakat kazanamadı. Kalp krizi sonunda, 1972’de İstanbul’da öldü. Zincirlikuyu Mezarlığına gömüldü.

Başlangıçta aruz ölçüsüyle şiirler yazdı, sonra aruz ölçüsüyle serbest söyleyişe yakın ve yatkın duygusal şiirler sundu. "Beş Hececiler" içinde yer alarak hece ölçüsüyle halk edebiyatı çizgisindeki yalın ürünleriyle tanındı.

Orhan Seyfi, edebiyatımızda “Beş Hececiler” diye adlandırılan topluluğun ileri gelenlerindendir. Onu şiir yazmaya teşvik edenler arasında, İbrahim Alaaddin, MustafaEnver ve HalilNihad vardır. İlk şiir denemelerine 1911 yılında başladı. Bu şiirlerini yayınlamak için arkadaşlarıyla birlikte Hıyaban adlı küçük bir dergi çıkardılar. Bu arada Türk Yurdu ve Yeni Mecmua’da da şiirleri çıktı. Bu ilk şiirlerinde aruzu kullanan şair sonraları hece veznini benimsedi. Milli Edebiyat anlayışına uygun açık ve anlaşılır bir dili kullandı.

Şiirlerinin yanısıra nesirleriyle de dikkati çeker. Orhan Seyfi’nin 25’ten fazla şiiri bestelenmiştir. Mizahi yazıları ve fıkraları, ince bir nükte ve sohbet havası taşır. Fıkralarında daha çok milli, sosyal konuların ağır bastığı görülür. Eserlerinde milli şuur, ideal, Türkçülük, milliyetçilik ve din temalarını bol bol işlemiştir.

Eserleri:

Fırtına ve Kar (Şiirler, 1919), Peri Kızı ile Çoban Hikayesi (Şiirler, 1919), Gönülden Sesler (Şiirler, 1922), O Beyaz Bir Kuştu (Şiirler, 1941), Çocuk Adam (Roman, 1941), Asri Kerem (Destan, 1942), Dün-Bugün-Yarın (Yazılar, 1943), Kulaktan Kulağa (Fıkralar, 1943), Hicivler (1950), Düğün Gecesi (Hikayeler, 1957), Kervan (Şiirler, 1964), İşteSevdiğim Dünya (Şiirler, 1965), Şiirler (Bütün şiir kitaplarının ortak baskısı, 1970), Maarif Vekili Hasan Ali Yücel’e Mektup (1944), Gençlere Açık Mektup (1951).

BİRLİK

İkilik yok, birlik var; Yalnız bunda dirlik var; Yalnız bundadır felah; Lailaheillallah!

Bir aşk için gönüller; Çarparken hep beraber, İkiye tapmak günah! Lailaheillallah!

Şu münafık karanlık; Sona erecek artık, Sabah olacak, sabah! Lailaheillallah!

Her türlü nimet bunda, Beklenen cennet bunda: Yalnız bir din, bir ilah! Lailaheillallah!

Orhan Seyfi Orhon

İlgili konular

Akbaba (Dergi)

Necdet Varol

Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanları listesi

Hayri Yenigün

1890

Köşe yazısı

Aydede (dergi)

23 Ekim