İslam dininde Allah`ın pek merhametli, çok rahmet sahibi olması anlamlarına gelen bir sıfat ismidir. "Çok rahmet sahibi, gayet merhametli ve sonsuz rahmeti bulunan" diye tefsir edilip açıklanabilirse de, yalnız Allah`ın özel bir ismi olduğundan dolayı tam anlamıyla tercüme edilemez. Türkçe`de onun tam karşılığı olan bir kelime yoktur. "Esirgeyici" olarak tercüme edilmesi de tam olarak doğru değildir. "Acıyan" diye tercüme edilmesi de onun tam anlamını vermekten uzaktır. Çünkü sadece bir acıma merhamet değildir. Merhamet acıyı giderip yerine sevinç ve iyiliği getirmektir. Bu itibarla merhametli sözcüğünden anladığımız anlamı, diğerlerinden anlayamayız. Rahman, "pek merhametli" şeklinde eksik olarak tefsir edilebilirse de tercüme edilemez. İslam dinine göre Allah`ın rahmeti, sadece bir iyilik duygusundan ibaret değildir. O`nun rahmeti, insanlara iyilik dilemesi ve sayılamayacak kadar nimetler vermesidir. Rahman`nın Türkçe`deki karşılığı bu geniş açıdan bakıldığında daha kolay anlaşılabilir.
İsmin geçtiği Kuran ayetleri
- (1:3) O Rahman ve Rahim,
- (17:110) (Sen onlara) de ki: İster "Allah" deyin, ister "Rahman" deyin, nasıl çağırırsanız çağırın. En güzel isimler O`nundur. Namazında sesini pek yükseltme, çok da gizli okuma, orta yolu seç.
- (19:58) İşte bunlar, Allah`ın kendilerine nimetler verdiği peygamberlerden, í‚dem`in soyundan ve gemide Nuh ile beraber taşıdıklarımızın neslinden, İbrahim ve İsrail`in soyundan, hidayete erdirdiğimiz ve seçtiğimiz kimselerdir. Kendilerine Rahman (olan Allah)ın ayetleri okunduğu zaman ağlayarak secdeye kapanırlardı.
- (21:112) (Peygamber şöyle) dedi: "Ey Rabbim! Aramızda gerçekle hükmet ve Rabbimiz O Rahman`dır ki, isnad ettiğiniz (yalan) vasıflarınıza karşı yardımına sığınılacak olan ancak O`dur. "
- (27:30) "Mektup Süleyman`dandır, Rahman ve Rahim Allah`ın adıyla (başlamakta)dır. "
- (36:52) Onlar: "Eyvah başımıza gelenlere! Mezarımızdan bizi kim kaldırdı? O Rahman`ın vaad buyurduğu işte bu imiş. Gönderilen peygamberler de doğru söylemişler" derler.
- (50:33) (50:32 ile birlikte) Onlara denir ki: "İşte size vaad edilen bu cennet, Allah`a yönelen, O`nun emirlerine riayet eden, görmediği halde Rahman olan Allah`tan korkan ve O`na yönelen bir kalple gelenlere mahsustur.
- (55:1) Rahman (çok merhametli olan Allah)
- (59:22) O, öyle Allah`tır ki O`ndan başka tanrı yoktur. Görülmeyeni ve görüleni bilendir. O, esirgeyen bağışlayandır.
- (78:38) O gün Ruh ve melekler sıra sıra dururlar. Rahman`ın izin verdikleri dışında hiç kimse konuşamaz. İzin verilen de doğruyu söyler.