Romulus`unu hayatıyla ilgili detaylar yarım yamalaktır. Roma ordusunda magister militum olan babası Orestes imparator Julius Nepos`u devirdikten sonra Romulus`u tahta geçirmişti. Çocuk denebilecek bir yaşta olan Romulus babasının yönetimine kuklalık etmiştir. Yalnızca on ay süren hükümdarlığının ardından Germen şefi Odoakr tarafından tahttan indirilmiş ve Campania bölgesinde Napoli`deki Lucullanum kalesine gönderilmiştir. Sonrasındaki akıbeti bilinmemektedir.
Romulus Augustus`un tahttan indirilişi Batı Roma İmparatorluğu`nun sonu ve Orta Çağ`ın başlangıcı olarak kabul edilir.
Yaşamı
Romulus`un babası Orestes Panonya kökenli bir Roma vatandaşıydı. Attila`nın yanında genel kurmay başkanı olarak görev yaptıktan sonra Roma ordusunda yükselmişti. Romulus adını Noricumlu bir asil olan annesinin babasından almıştı. Augustus o dönemde yaygın bir unvandı. Birçok tarihçi batının son imparatorunun Roma`nın kurucusunun ve ilk imparatoru isimlerini taşıdığına dikkat çekmiştir ancak bunun tesadüfi olduğu anlaşılmaktadır.Resmi olarak Romulus Augustus adıyla hüküm sürmüşse de daha çok "ufak ya da önemsiz Augustus" anlamına gelen küçültücü Romulus Augustulus lakabıyla bilinir. Bazı Yunan yazarları daha da ileri giderek kendisinden alaycı bir şekilde "Momylos", "küçük maskara" diye bahsetmişlerdir.
475 yılında Orestes Julius Nepos tarafından Magister Militum olarak atanmıştı. Orestes göreve geldikten kısa bir süre sonra bir ayaklanma başlattı ve 28 Ağustos 475 tarihinde 402`den beri Batı Roma İmparatorluğu`nun başkenti olan Ravenna`yı ele geçirdi. Nepos amcasının 460`larda yarı otonom bir devlet yönettiği Dalmaçya`ya kaçtı. Orestes bilinmeyen bir nedenle imparator olmayı reddetti ve oğlunu tahta geçirdi.
Baba ve oğulun yönettiği imparatorluk geçmiştekinin bir hayaleti gibiydi. İmparatorluğun hakimiyeti İtalya ve Galya`nın bir bölümü ile sınırlıydı. Doğu İmparatorluğu batıdaki mukabiline kukla devlet muamelesi yapıyordu. Batı imparatorları Anthemius ve Julius Nepos`u 474`te ölen Doğu İmparatoru Leon atamıştı. Bu yüzden Konstantinopolis Orestes`in darbesini soğuk karşılamış, Doğu`nun tahtı için mücadele eden generaller Zenon ve Basiliskos`un ikisi de Romulus`u imparator olarak kabul etmemişlerdi.
Babasına vekalet eden Romulus hiçbir karar almamış ve geriye hiçbir anıt bırakmamıştır. Ancak Roma, Milano, Ravenna ve Galya`da kendi adına paralar basılmıştır. Orestes`in iktidara gelmesinden birkaç ay sonra Germen paralı askerlerinden oluşan bir grup Orestes`ten İtalya`nın üçte birini kendilerine vermesini talep etti. Orestes bu talebi reddedince Germen kabileler Odoakr liderliğinde ayaklandı. Orestes 28 Ağustos 476`da Piacenza yakınlarında yakalandı ve hemen idam edildi.
Odoakr Ravenna`ya ilerleyerek şehri ele geçirdi ve genç imparatoru yakaladı. Romulus 4 Eylül 476 tarihinde tahttan feragat etmek zorunda kaldı. Bu olay Batı Roma İmparatorluğu`nun sonu olarak kabul edilse de Romulus`un tahttan indirilmesi o dönemde belirgin bir karşıklığa sebep olmamıştı. Roma eyaletlerdeki egemenliğini çoktan yitirmişti. Roma ordularında Almanlar ağırlıktaydı ve esas iktidar sahipleri çoktandır Odoakr gibi Germen generallerdi. İtalya bir asır sonra Jüstinyen tarafından fethedildiğinde çok daha fazla harap olacaktı.
Romulus Augustus`un tahttan indirilmesinden sonra Roma Senatosu, Odoacer ve Julius Nepos Doğu Roma imparatoru Zenon`a temsilciler gönderdiler. Odoakr İtalya`nın genel valisi olmak için talepte bulundu. Julius Nepos tahtının iadesini istedi. Odoakr`ın talebi meşru Batı imparatoru Julius Nepos`a bağlı olması koşuluyla kabul edildi. Nepos`un adını taşıyan sikkeler İtalya ve Roma generali Syagrius`un kontrolündeki Galya topraklarında Nepos`un 480 yılında ölümüne kadar kullanıldı.
Tahttan çekildikten sonra
Romulus`un akıbeti bilinmemektedir. ``Anonymous Valesianusun yazdığına göre Odoakr yaşından ötürü kendisine merhamet göstermiş ve yıllık 6.000 solidus gelir bağlayarak Campania`ya akrabalarının yanına göndermiştir. Ancak Jordanes ve Kont Marcellinus`un anlattıklarında Odoakr`ın Romulus`u Campania`ya sürgüne gönderdiği belirtilmekle birlikte herhangi bir ödülden bahsedilmez.Kaynaklar Romulus`un Napoli`deki kaleye yerleştiğinde mutabık. Bu noktadan sonrası karanlık. Edward Gibbon ``Roma İmparatorluğu`nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi`` adlı kitabında Noricumlu Aziz Severin`in müritlerinin 488 yılında Napolili bir hanım tarafından bedenini "muhtemelen artık hayatta olmayan Augustulus`un mekanına" getirmeleri için davet edildiklerinden bahseder. Kale 500 yılından önce azizin cesedini korumak için manastıra çevrilmişti.
O dönemde Büyük Theodor`un yönetiminde hizmet veren Cassiodorus 507 yılında Romulus adında birine maaşını teyit eden bir mektup yazmıştı. Cassiodorus`un çalışmalarını tercüme eden Thomas Hodgkin 1886 yılında mektubun yazıldığı Romulus`un son batı imparatoruyla aynı kişi olmasının "pekala mümkün" olduğunu yazmıştı. Roger Collins ``Early Medieval Europe`` adlı kitabında Romulus`un 510 yılına kadar yaşamış olabileceğini yazar. Ancak son batı imparatoru ile mektuptaki Romulus arasındaki ilişki belirsizdir.
Son imparator: Romulus Augustus mu, Julius Nepos mu?
Augustus Mütegallibe olduğundan Odoakr iktidara geldiğinde yasal olarak imparator unvanı Julius Nepos`a aitti. Bazıları Nepos`un 480`de öldürülene dek Dalmaçya`da hüküm sürdüğünü, Odoakr`ın Nepos`un adına sikkeler bastırdığını ve imparatorluk unvanını almadığını gözönünde bulundurarak Nepos`un son Batı Roma imparatoru olarak kabul edilmesi gerektiğini savunmuştur. Ancak Nepos`un İtalya`daki çağdaşlarının pek azı (Dalmaçya ve Galya daima Nepos`a sadık kalmıştır) davasına destek verme eğilimindeydiler. Odoakr`ın darbesinin ardından Roma Senatosu Zenon`a gönderdiği bir mektupta "tek bir hükümdarın azametinin hem Doğu`yu hem de Batı`yı aynı zamanda sindirmek ve korumak için yeterli" olduğunu yazmıştı. Zenon Senato`ya Nepos`un kendilerinin meşru hükümdarı olduğunu söylemiş ancak bunun üzerine çok gitmemiştir. Doğu imparatoru Odoakr`ı İtalya`nın patricisi olarak tanımış ve Odoakr imparatorluk sancaklarını Konstantinopolis`e gönderdiğinde Zenon bunları minettar bir şekilde kabul etmiştir.
Kaynak
- Gibbon, Edward, ``The History of the Decline and Fall of the Roman Empire``, Vol. 3, David Womersley, ed. London; Penguin Books, 1994.
- Hollister, C. Warren, ``Medieval Europe: A Short History.`` New York; McGraw Hill, 1995.
- Norwich, John Julius. ``Byzantium: A Short History.`` New York, Vintage, 1997
- Ralph, and Geoffrey Nathan, "Romulus Augustulus (475-476 A.D.)--Two Views", ``De Imperatoribus Romanis``
- Murdoch, Adrian, ``The Last Roman: Romulus Augustulus and the Decline of the West``, Stroud; Sutton, 2006.
- Petar Heather: ``The fall of the Roman Empire``
.png)