Türkçe Bilgi: Salarlar

Salarlar (Salarca: Salarlar, Salırlar; Çince: æ’’æ‹‰å°” Pinyin: SÄlÄÄ›r), Günümüzde Çin Halk Cumhuriyeti'nin resmí olarak tanınmış 56 etnik grubundan bir Türk halkıdır. Sarı Irmak (Çince: é»ƒæ²³, Huí¡ng Híé; Moğolca: Hatan Gol) yakınlarında yaşarlar. Başlıca geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır. Salarlar kendilerine Salır, dillerine de Salırca derler. Nüfus 2000 yılı nüfus sayımında 104.503 Salar kaydedilmiştir.

Nüfus

un çoğunluğu Çinghay eyaletinde Şunhua Salar Özerk İlçesi ve Hualung Hui Özerk İlçesi, Gansu eyaletinde Jishishan Bao'an Dongxiang ve Salar Özerk İlçesi, Şincan Uygur Özerk Bölgesinde ve İli Kazak Özerk İli gibi bölgelerde yaşamaktadır. Salarca'nın bir batı lehçesi de Kazakistan sınırı yakınlarındaki Gulca yöresinde tahminen 2000 kişi tarafından konuşulur.bakınız the Salí¯r tribe; Clark 1998: 8Â–11, 17Â–18 DillerNüfusun yaklaşık üçte biri Türkmence'ye yakın bir Türk dili olan Salarca'yı, bir kısmı ise Tibet dilini ve hemen hemen hepsi devlet dili olan Çince'yi konuşur. Salarca'nın iki lehçesi mevcut olup biri Tibet dili ve Çince'den etkilenmiş, diğeri Uygur Türkçesi ve Kazak Türkçesi'dan etkilenmiştir. Önceleri Salar alfabesi (æ’’æ‹‰æ–‡ SÄlÄ wíén)Çin'deki müslüman çocuklarına Kur'an'ı okutmak için yaratılmış Arap alfabe sistemi (å°å„¿ç»/å°å…’ç¶“ XiÇo'íérjÄ«ng)'nin Salarcasıkullanılmaktaydı. Salarlar günümüzde latin alfabesini kullanma isteği içerisindedirler. Örnekler: Sen yaxşi derey?; Sen nasılsın? Men yaxşya eira.; Ben iyiyim. Tarihçe Kaşgarlı Mahmut, Divan-ı Lügati't-Türk'de; ".... beşincisi: "'ØµØ§ÙÙ„ØºÙØ±' Salgur"lardır. Belgeleri şudur: "Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2, Cilt I, sayfa 56. şeklinde tanımladığı Salarlar, Oğuzların Salgur boyundandır. Yuan Hanedanı zamanında 14. ve 15. yüzyılda Semerkand ve Turfan'dan göç etmiş Oğuzlar'ın Tibetli, Han ulusu ve Huiler ile karışarak günümüze kadar geldikleri düşünülmektedir. 1781'de Salarlar Qing Hanedanı'na karşı isyan etmiş ve Salar nüfusun %40 katledilmiştir. Çağdaş Türkmenlerin kökeni Salır(bakınız the Salí¯r tribe; Clark 1998: 8Â–11, 17Â–18) boyu Türkmenistan, Özbekistan, Afganistan, Irak ve İran'da, ve aynı kökden olan Çin'deki Salar uyruğu Salur boyundan gelmektedirHoutsma, M. Th. "E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936". Brill Publishers, 1987. pp. 119, 120. Salarca başlıca Tsinghai (Qinghai) eyaletinde konuşulur, 1928 yılına kadar bir kesime Tibet'te Amdo denilirdi.Lars Johanson, Discoveries on the Turkic Linguistic Map, Svenska Forskningsinstitutet i Istanbul, Stockholm 2001 Kültür Salarlar tipik giyimleri bölgedeki müslüman diğer insanlara çok benzer. Erkekler çoğunlukla sakallı ve beyaz gömlekli ve beyaz veya kara takkeler giyerler. Genç bekar kızlar parlak renkli Çin giysileri ile giyinirler. Evlenmiş kadınlar beyaz veya siyah renkli olan geleneksel giysilerini giyerler. Salarlar, müzikal bir alet olan Kouxuan çalarlar. Kouxuan bir gümüş veya bakır telli olup ve tek kadınlar tarafından çalınır. Din Salarlar İslam dinine çok sadıktırlar ve her köyde bir camileri bulunur. 1750 yılında Salarların büyük çoğunluğu İslam dinini benimsemiştir. 1980li yıllarda 80'den fazla camileri vardı. Tibetlilerle çok yakın ve beraber yaşadıkları halde Budizm dinine çok şiddetli karşı gelmişler ve baskılara rağmen budist olmamışlardır. Nakşibendi tarikatının iki önemli kolundan biri olan Aktağlık (Afakiyye) Qinghai ve Gansu'da yaşayan Salarlar ve Huiler'in çok önemli katkıları olmuştur. Encyclopedia Iranica }

Notlar

Kaynaklar

Vikipedi

Salarlar

Nüfus

Notlar

Kaynaklar

Salar, Boyabat

Salarca

Kanlı Koca Oğlu Kanturalı

Makrofaj

Siyah uçlu köpek balığı

Salur Boyu

Nebula

Hint parsı

Salarlar

Salarlar Hakkında Detaylı Bilgi

Nüfus

Notlar

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Salar, Boyabat

Salarca

Kanlı Koca Oğlu Kanturalı

Makrofaj

Siyah uçlu köpek balığı

Salur Boyu

Nebula

Hint parsı