Senfoni No. 7 (Shostakovich)

Do Majör Senfoni No. 7, op.60, Dmitri Shostakovich'in bestesini 27 Aralık 1941'te tamamladığı ve Leningrad şehrine adadığı eseridir. “Leningrad Senfonisi” olarak da bilinir. II. Dünya Savaşı sırasında yaklaşık 900 gün Alman kuşatması altında kalan Leningrad şehrindeki direnişin sembolü olan eser, Sovyet yönetimi tarafından propaganda aracı olarak kullanılmıştır. Senfonini 9 Ağustos 1942’de kuşatma altındaki Leningrad kentinde seslendirilişi, tarihin en sıradışı konserlerinden birisidir. Dört bölümden oluşan 1 saat 15 dakikalık senfoni, bestecinin en uzun bestesidir.

Bölümleri

Senfoni şu dört bölümden oluşur:Allegretto, Moderato (poco allegretto), Adagio, Allegro non troppo Bestecinin kendi ifadesi ile bölümlerin anlamı şu şekildedir: Birinci bölüm, halkın mutlu yaşamını, kendilerine ve geleceklerine duydukları güveni anlatır. İkinci bölüm, güzel ve mutlu olayları bir araya getirir; bunun altını çizen bir hüzün ve dalgınlık izi vardır. Üçüncü bölümde yaşam sevinci ve doğaya karşı duyulan hayranlık anlatılır. Dördüncü bölümün ikinci teması senfoninin dönüm noktasıdır; muzafferane tema gittikçe gelişerek büyük ve neşeli finalde zirveye ulaşır. Tarihçe Shostakovich, eseri yazmaya kuşatmadan önce Leningrad’da başlamıştı. Savaş başlayınca cepheye gitmek isteyen ama gözlerindeki sorun yüzünden bu isteği kabul edilmeyen besteci, onun yerine yerel itfaiye ekibinde gönüllü olarak çalıştı ve bu sırada senfoniyi yazmaya devam edebildi. 4 Eylül günün kuşatma başladığında Shostakovich, ikinci bölümü yazmaya başlamıştı. Cepheden çağrılan bazı müzisyenlerin de katılımıyla bir orkestra oluşturuldu. Açlık ve soğuk, orkestranın prova yapmasını güçleştiriyor, müzisyenler çok kısa sürede bitkin düşüp sık sık fenalaşıyorlardı. bu eser etrafında bir propaganda kampanyası oluşturma fikrini benimsedi. Senfoni tüm Rusya’ya yayınlanacak, ABD ve İngiltere'ye ulaştırılacak; Rusların barbar olmadıkları, faşizme karşı savaşan kahramanlar oldukları gösterilerek desteklerinin devamı sağlanacaktı. 35mm.’lik mikrofilme kopyalanan notalar 1942’nin Nisan ayında uçakla Tahran'a, oradan otomobille Kahire’ye ve oradan da uçakla batı dünyasına ulaştırıldı., 1942-1943 sezonunda ABD’de 62 defa seslendirildi.

Leningrad Konseri

Leningrad konserinin tarihi 9 Ağustos 1942 olarak belirlenmişti. Bu, Hitler’in Leningrad’ın düşeceğini öngördüğü ve Astoria Otel’de kutlama hazırlıklarına başladığı gündü. Konser bomba sesleri ile kesilmesin diye konser öncesinde Alman topçu birlikleri Sovyet ordusu tarafından ağır biçimde bombalandı. Şehre yayın yapmak için sokaklara ve gerek Sovyet, gerekse Alman askerlerine konseri duyurabilmek için ilk siper hatlarına varana kadar hoparlörler yerleştirildi. Sanatçılar, yaz günü olmasına rağmen açlık sebebiyle titrediklerinden kalın giysiler ve eldivenler giymişlerdi. Çok başarılı geçen Leningrad prömiyeri bir saat boyunca coşkuyla alkışlandı. Kuşatma 18 ay daha devam etti. Kuşatma kalktıktan sonra konserde görev alan sanatçılar bir madalya ile ödüllendirildiler Sovyetler Birliği’nde eser, ilk bölümde betimlenen Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi şiddeti karşısında Kızıl Ordu'nun gücünü yeterince aktarmamakla suçlandı; batıda ise Stalin’in isteğiyle yaratılmış bir eser olarak kabul edildiği için Soğuk Savaş boyunca gözden düştü ve terkedildi. Shostakovich’in ölümünden sonra ABD’ye göç eden Sovyet Müzik eleştirmeni Solomon Volkov tarafafından bestecinin anıları yayınlanınca senfoni hakkındaki yorumlar değişti. Anılarda Shostakovich’in Stalin karşıtı olduğu görülüyordu. Başlangıçta kitap hem doğuda, hem batıda “sahte” olarak değerlendirilmişşe de Gorbaçov dönemi ve özellikle Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Shostakovich’in eserleri “siyasi sistemin gizli bir eleştirisi” olarak yorumlanmaya başladı. Günümüzde Shostakovich’in eserleri dünya konser salonlarında sıklıkla seslendirilse de Leningrad Senfonisi çok seyrek çalınmaktadır. Eserin uzunluğu, günümüz izleyicisine hitap etmediği şeklinde görüşler nedeniyle seyrek çalındığı düşünülür. Enstrümantasyon 3 flüt, 2 obua, İngiliz kornosu, 3 klarnet, bas klarnet, 2 fagot, kontrafagot, 8 korna, 6 trompets, 6 trombon, tuba, vurmalılar, 2 arp, piano, yaylılar (16 1. kemancı, 14 2. kemancı, 12 viyola, 10 çello, 8 kontrbas) Ayrıca bakınız *Leningrad kuşatması *Dmitri Şostakoviç

Kaynaklar

Vikipedi

Senfoni No. 7 (Shostakovich)