Sinop Baskını

düzenle|Ağustos 2007

Sinop Baskını, (30 Kasım 1853), Kırım Savaşının önemli çarpışmalarından biri olan baskın. Bu baskında Rus Karadeniz donanması, Sinop`ta Osmanlı donanmasına ağır bir darbe indirdi. Yelkenli ahşap gemilerin çarpıştığı son muharebe ve gülle yerine patlayıcı mermilerin kullanıldığı ilk deniz muharebesi olarak, dünya deniz savaşları tarihinde Sinop Baskını`nın özel bir yeri vardır.

Nedenleri

Osmanlı ve Rus orduları bir süredir Kırım Savaşı`nın Kafkas cephesinde çarpışıyorlardı. Kafkaslardaki Osmanlı güçlerinin ikmal yolu Trabzon ve Batum limanlarıydı. Deniz yolunu korumak amacıyla Patrona (Oramiral) Osman Paşa komutasında Sinop`ta bir filotilla üslenmişti.

Gelişimi

Ana üssü Sivastopol olan Rus Karadeniz donanmasının başında ise Amiral Nahimov vardı. Sivastopol Sinop`a sadece 180 deniz mili uzaklıktadır. Sürpriz bir baskında filotillanın 280 deniz mili uzaktaki İstanbul`dan yardım alamayacağını hesaplayan Nahimov, 30 Kasım 1853 Cuma günü ateş gücü çok üstün gemilerle ve sis sayesinde tam bir baskın etkisi ile Sinop limanına girdi. Rus filosu 7 saffı harp gemisi (612 top), 2 Yelkenli Korvet (98 top) ve 3 buharlıdan (12 top) oluşuyordu. Kale toplarının hazırlıksız, Osmanlı bahriyelilerinin eğitimsiz olması gibi faktörler de Rusların lehindeydi. Rus gemileri limanda demirli Osmanlı gemilerinin karşısına dizilerek patlayıcı mermi atan toplarıyla saldırıya geçtiler.

Günün sonunda 7 yelkenli firkateyn, 3 yelkenli korvet ve 2 buharlı gemiden oluşan Osmanlı filotillasının tümü imha oldu. Yanan gemilerde bulunan ve denize dökülen 4.000`in üzerinde asker şehit oldu. (Bkz. KERR et al.. GÜLEN bu sayıyı 2.700 şehit, 556 ağır yaralı ve 150 esir olarak veriyor) Patrona Osman Paşa esir düştü, yardımcısı Riyale (Tümamiral) Bozcaadalı Hüseyin Paşa ise şehit oldu.

Kaybedilen Osmanlı gemileri (top sayıları) şöyledir:

Yelkenli Firkateynler



Yelkenli Korvetler



Vapurlar



Toplam: 12 parça gemi ve yaklaşık 470 top. Süratli bir vapur olan ve baskından kaçmayı başaran ``Taif`` felaketten iki gün sonra haberi İstanbul`a ulaştırdı.

Sonuçları

Gözlemciler Sinop baskını`nda dengesiz kuvvetlerin karşı karşıya gelmesini haksızlık olarak gördüler. Görgü tanıkları denize dökülen bahriyelilere merhamet edilmediğini söylüyorlardı. Muharebe Avrupa kamuoyuna bir Rus hunharlığı şeklinde yansıdı ve İngiltere ile Fransa`yı Osmanlı İmparatorluğu yanında Kırım Savaşı`na girmeye iten dönüm noktalarından biri oldu. Baskının hemen ardından İngiliz ve Fransız donanmaları Karadeniz`e girdiler.

Sinop`ta baskının acı anısını yaşatan bir şehitlik, bir de şehitlerin üzerinden çıkan paralarla yaptırılan "Şehitler Çeşmesi" vardır:

Kaynakça

  • BLAKE, R.L.V.ffrench: ``The Crimean War``; Londra: Sphere Books, 1971. (ss.15-16)
  • GÜLEN, Nejat: ``Şanlı Bahriye`` internet baskısı (URL: http://www.1001kitap.com/Tarih/Nejat_Gulen/sanli_bahriye/bahriye04tanzimat_kirim.html)
  • KARAL, Enver Ziya: ``Osmanlı Tarihi Cilt V``; Ankara: TTK Basımevi, 1995. (s. 235)
  • KERR, Paul et al.: ``The Crimean War``; Londra: Boxtree, 1997. (s.13-15)
  • PALMER, Alan (Çev. GASPIRALI, Meral): ``1853-1856 Kırım Savaşı ve Modern Avrupa`nın Doğuşu``; İstanbul: Sabah Yayınları,


Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Sinop Baskını Resimleri

Sinop
3 yıl önce

Sinop (Hititçe: Sinuwa, Yunanca: Σινώπη/Sinope), Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nin orta kesiminde bulunan Sinop ili'nin merkezi olan şehirdir. Karadeniz...

Sinop, Gerze, Sinop, Saraydüzü, Sinop, Türkeli, Sinop, Erfelek, Sinop, Durağan, Sinop, Ayancık, Sinop, Boyabat, Sinop, Dikmen, Sinop, Sinop (il)
Sinop (il)
3 yıl önce

Sinop, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde bir ildir. İl nüfusu: 216.460'dür. İlin yüzölçümü 5.718  km2'dir. İlde  km2'ye 38 kişi düşmektedir. 2021 verilerine...

Sinop (il), Adana (il), Adıyaman (il), Afyonkarahisar (il), Aksaray (il), Amasya (il), Ankara (il), Antalya (il), Ardahan (il), Artvin (il), Ayancık, Sinop
Sinop (zırhlı)
3 yıl önce

Donanması için inşa edilmiş zırhlı savaş gemisiydi. Adını 1853'te Sinop Baskını'nda kazanılan Rus zaferinden alıyordu. Gemi, Haziran 1905'te isyan eden...

Erikli, Ayancık
6 yıl önce

Erikli, Sinop ilinin Ayancık ilçesine bağlı bir köydür. Fakat köyün eski bir rum köyü olduğu mezarlıklardan bellidir.Köyün ilk yerleşimcisi Kadı Koca...

Erikli, Ayancık, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Abdülkadirköy, Ayancık, Akçakese, Ayancık
30 Kasım
3 yıl önce

31 gün vardır. 1853 - Sinop Baskını: Kırım Savaşının önemli çarpışmalarından biri olan baskında Rus Karadeniz donanması, Sinop'ta Osmanlı donanmasına ağır...

Kronoloji, Kasım, 29 Kasım, 1 Aralık
Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa
6 yıl önce

1853'te Sinop Baskını ile Rus Karadeniz donanmasının Sinop'ta Patrona Osman Paşa komutasında bulunan Osmanlı donanmasının büyük bir filosuna baskın yapıp...

Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa, Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa
D 010
3 yıl önce

yapılmış bir devlet yoludur. Sakarya, Düzce, Zonguldak, Bartın, Kastamonu, Sinop, Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Ardahan, Kars illerinin topraklarından...

Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa
3 yıl önce

döneminde Bahriye Nazırlığı görevinde bulunmuş amiraldir. 1853 yılında Sinop Baskını'nda ölen Bozcaadalı Riyale (tümamiral) Hüseyin Paşa'nın oğludur. Deniz...

Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa, 1832, 1867, 1877, 1880, 1903, Asker, Ertuğrul Faciası, II. Abdülhamid, Osmanlı Devleti, Sinop Baskını