Türkçe Bilgi: Sultan Dağları

Sultan Dağları, Türkiye'de Akdeniz bölgesinin Göller Yöresi'nde bulunan batı Toros Dağları'ın uzantısı olan yaklaşık olarak 100 kilometre uzunluğunda genç sıradağlardır. Konumu İç Anadolu bölgesi ile Göller Bölgesi arasında doğal sınır oluşturur. Sultan dağlarının doğusunda Eber ve Akşehir gölleri, batısında Beyşehir Gölü vardır. Doğu etekleri dik biçimde iner. Batı bölümünde bulunan çukur alanlara daha yumuşak biçimde iner. Doğu eteklerinde Afyon ilinin Çay ve Sultandağı ilçeleri, Konya'nın Akşehir ilçesi bulunur. Ayrıca eteklerindeki topraklar Mevyeçiliğe elveriş olup, meyve bahçeleriyle kaplıdır. Dünyaca ünlü Napolyon Kirazı olarak da bilinen kiraz ve diğer yerli kiraz çeşitleri burada yetişir. Dort Deresi Asmalı mevkiindeki orman sahasında Geyik Üretim Merkezi bulunmaktadır. Bu geyik üretim merkezinde geyikler koruma altındadır. Buzluk Mağarası, Dort Deresi ve manastır başlıca gezip görülecek yerlerdir. Fındık ormanlarıyla kaplı Balaban, Dumra, Küçük ve Büyük Kirazlı Yaylaları ise yayla turizmine elverişlidir. Buzluk Mağarası Sultandağı ilçesine bağlı Dereçine Kasabası'nın güneyinde Sultandağları'nın 2.519 metre ile en yüksek yeri olan kuzeybatı zirvelerinde yer alan tabiat harikasıdır, yüzyıllardan beri sadece yaz sıcağında, buz üretir. Halk arasında "Buzluk Mağarası" olarak bilinen mağara ile ilgili bir de rivayet vardır. En yüksek noktaları, Hacıbaba Tepesi ile en kuzeyde olan Topraktepe'dir. Uzunluğu yaklaşık olarak 100 km'dir. Güneydoğuya doğru yüksekliği azalır. Bu alçalmada Konya-Beyşehir kara yolu geçer. En güneyinde Erenler Dağı ile Alacadağ volkanik dağları vardır. 2610 metre rakımlı Gelincikana Tepesi, 2519 metre rakımlı Toprak Tepe ve 2063 metre rakımlı Kırkkaya Tepe yörenin en yüksek noktalarını oluşturmaktadır. Oluşumu Geniş bir ova görünümünde olan zemini III. (NeojenÜçüncü zamanın bölündüğü dört büyük devirden son ikisi olan pliyosen ile miyoseni birden kavrayan sistem.) ve IV. (KuvaternerGenç tektonik (neo-tektonik) hareketlerin olduğu dönemdir.) zamanların alüvyonSuyun biriktirdiği kil, silt, kum, çakıl, taş ve jeolojik aşınma sonucu ortaya çıkmış diğer malzemeler. topraklarından oluşmuştur. Kambriyen dönem ve Karbonifer dönemlerinde düşük kayalardan oluşmuştur. IMPORTANCE OF GEOLOGICAL CHARACTERISTICS AT DETERMINING BASIN CONSERVATION BORDERS: SAMPLE OF LAKE BEYŞEHİR (KONYA) BASIN Kambriyen Dönem boyunca kıtaları kuzeye doğru ilerleyişiyle †“bugünün kıtalarının genel görünümü, Kambriyen Dönemin sonlarına doğru şekillenmiştir. Sultan Dağları'nın batı eteği Beyşehir gölü'nün başlangıç sahasıdır. IMPORTANCE OF GEOLOGICAL CHARACTERISTICS AT DETERMINING BASIN CONSERVATION BORDERS: SAMPLE OF LAKE BEYŞEHİR (KONYA) BASIN İsim kökeni 1116 yılında Bizanslılarla Selçuklular arasında cereyan eden Bolybotum (Bolvadin) Savaşı'nda, Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Müizzeddin Melikşah (Arapça: Ù…Ù„ÙƒØ´Ø§Ù‡ Ø§Ù„Ø«Ø§Ù†ÙŠ Ø¨Ù† Ø¨Ø±ÙƒÙŠØ§Ø±ÙˆÙ‚ ) ordusunu güneydeki dağın yamacına, Emir Mengücek ise ordusunu kuzeydeki dağın yamacına yerleştirmiş, işte bu durum üzerine sultanın çekildiği dağa Sultan dağı, Emir Mengücek'in çekildiği dağa da Emir dağı adı verilmiştir. Anadolu Selçuklu Sultanı I. Rükneddin Mesud bu mücadelelerden sonra zamanını bu yerlerin iskanına ayırmıştır (1147-1157).Afyonkarahisar Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Nazmiye UZUN "Çevre Durum Raporu", 2007 Bitki örtüsü

]

] Sultan Dağları'nın doğal bitki örtüsü çalılardan yani Maki'lerdir. Akdeniz ve iç Ege ikliminin kurak koşullarına yani ortamdaki yetersiz sudan olabildiğince yararlanmaya uyarlanmış derin köklü, ufak ve sert yapraklı, hatta dikenli ağaçlık ve çalılardır. Bu ufak yaprakların yüzeyi genellikle su kaybını önlemek için mumsu ya da reçineli bir katmanla kaplanmıştır. Maki bitki örtüsü, eskiden ormanlık olan alanların yangın ya da insanlar tarafından yok edilmesi sonucunda oluşmuştur. Bazı kuytu köşelerinde seyrek ormanlık alanlar vardır.

Ağaç Örtüsü

Yurdumuzda doğal olarak yetişen onsekiz meşe türünden dokuz'u Quercus brantii Lindley (Kara meşe), Q. cerris L. var. cerris (Türk meşesi), Q. coccifera L. (Kermes meşesi), Q. infectoria Oliv. subsp. boissieri (Reuter) O. Schwarz (Mazı meşesi), Q. ithaburensis Decne. subsp. macrolepis (Kotschy) Hedge et Yalt. (Palamut meşesi), Q. pubescens Willd. (Tüylü meşe), Q. robur L. subsp. robur (Saplı meşe), Q. trojana P. B. Webb (Kazdağı meşesi), endemik Quercus vulcanica (Boiss. et Heldr. ex) Kotschy (Kasnak meşesi), sekiz ardıç türünden dört'ü Juniperus communis L. subsp. alpina (Sm.) Celak. (Bodur ardıç), J. excelsa Bieb. (Boylu ardıç), J. foetidissima Willd. (Kokar ardıç) ve J. oxycedrus L. subsp. oxycedrus (Katran ardıcı), beş çam türünden üç'ü Pinus brutia Ten.(Kızıl çam), P. nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe (Kara çam), P. sylvestris L. (Sarı çam), Cedrus libani A. Rich. (Toros sediri) ve Castanea sativa Miller yayılış göstermektedir. Ardıç türlerinden Juniperus excelsa Bieb.' nın Sultan dağlarında 1600 yıllık anıt ağaç özelliğinde olanlarına da rastlanmaktadır.

Çalı Örtüsü

Çalı örtüsünü oluşturan başlıca türler; Cistus laurifolius L.(Laden), Corylus avellana L.var. avellana (Çalı fındığı), Corylus colurna L. (Kaya fındığı) kuzey yamaçlarında büyük topluluklar halinde, Quercus coccifera L. (Kermes meşesi), Quercus infectoria Oliv. subsp.boissieri (Reuter) O.Schwarz (Mazı meşesi), Populus tremula L. (Titrek kavak) ve Hypericum heterophyllum Vent. (Binbirdelikotu)'dur. Bu örtüyü oluşturan türlerden Cistus laurifolius L. özellikle Pinus nigra Arn.subsp.pallasiana (Lamb.) Holmboe`nın tahrip edildiği Sultan dağlarında yayılış göstermekte ve çalıları oluşturan türler arasında en fazla alanı kaplamaktadır. Diğer fındık türü olan Corylus colurna L. ise yine aynı tepelerin kayalık alanlarında Taxus baccata L.(Porsuk ağacı) ile karışık halde seyrek topluluklar oluşturmaktadır.

Alçak tundra bitkileri

Juniperus communis L. subsp.alpina (Sm.) Celak. (Bodur ardıç), Astragalus angustifolius Lam. subsp.angustifolius (Geven), Astragalus microcephalus Willd. (Geven) Sultandağları'nda topluluk oluşturan başlıca türlerdir. Akarsular Sultan Dağlarından, Sulu Dere, Kiraz Dere, Sarıpınar Dere, Değirmen Dere, Hacet Dere, Elbiz Dere, Dort Deresi, Çay Deresi, Eber Deresi, Deresinek Deresi, Kırca Deresi, Dereçine Deresi, Yalvaç Beli, Akşehir ve Engilli gibi dereler doğar. Sultandağı Fayı Toros kuşağını iç Toros kuşağından ayırır. Kuzeybatı - Güneydoğu doğrultusunda yaklaşık 100 km 'lik bir uzanıma sahiptir. Fakat inceleme alanının Güneybatı kesiminde 8-10 km 'lik bir kısmı izlenmektedir. Batıda Afyonkarahisar'a doğru batı ve güneybatıya doğru bir dönüş yapmaktadır. Sultandağı Fayı uzun süre aktivitesini korumuş bir itki fayı özelliğinde olup, Sultan dağlarının Kuzey, Kuzeydoğu'ya bugünkü konumunu kazanmasını ve bu dağların yükselmesini sağlamıştır. Sultandağları'ndaki Miyosen23,8 - 5,32 milyon yıl önceki Jeolojik devir (Miocene) oluşuklarını dahi etkilemiş, onların üzerine Sultandağları kayaçlarının itilmelerini sağlamıştır. Sultan Dağları'nın kuzeydoğuya bakan yamacı ile ovanın birleştiği hat, bir fay hattına karşılık olmaktadır. Bu fay hattı Sultan Dağları ile Afyon Ovası'nın oluşumunda etken bir rol oynamıştır.

Notlar

Kaynaklar

Vikipedi

Sultan Dağları

Ağaç Örtüsü

Çalı Örtüsü

Alçak tundra bitkileri

Notlar

Kaynaklar

Sultan Dağları Resimleri

Emir dağı

Davraz Dağı

Kargapazarı Dağları

Akarçay Havzası

Sultansazlığı Millî Parkı

Fatih Sultan Mehmet, Sarıyer

Erciyes Dağı

I. Selim

Sultan Dağları

Sultan Dağları Hakkında Detaylı Bilgi

Ağaç Örtüsü

Çalı Örtüsü

Alçak tundra bitkileri

Notlar

Kaynaklar

Sultan Dağları Resimleri

Okuma Önerileri

Emir dağı

Davraz Dağı

Kargapazarı Dağları

Akarçay Havzası

Sultansazlığı Millî Parkı

Fatih Sultan Mehmet, Sarıyer

Erciyes Dağı

I. Selim