Türkiye'de İnanç Turizmi

İnanç Turizmi

Gerek ilkçağ medeniyetlerinin Anadolu’da gelişmesi, gerekse Hıristiyanlığın ilk dönemlerinde havarilerin, ortaçağda ise Musevilerin bulundukları ülkelerde karşılaştıkları ağır baskı ve yok etme politikaları sonucu Anadolu topraklarına sığınmış olmaları ve hoşgörü ile karşılanmaları, Türklerin kendi dini olan İslamiyet’e ait eserlerin yanısıra, çok sayıda kilise, sinagog ve diğer mabetlerle dini eğitim veren okul ve vakıfların Anadolu’da yer almasına neden olmuştur. Türklerin İslami anlayışı paralelinde derin saygı ve hoşgörü ortamında günümüze kadar ulaşan bu eserler, Türkiye’yi diğer ülkelerden daha avantajlı duruma getirmektedir.

Kutsal yerlerin bu dinlere mensup turistlerce ziyaret edilme eğilimlerinin, turizm olgusu içerisine değerlendirilmesi İnanç Turizmi olarak tanımlanmaktadır. Türkiye’de İnanç Turizmi adı altında bazı faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar, 1995 yılında başlamıştır. 1995-1998 yılları arasında çok sayıda yabancı tur operatörü, basın mensubu ve konu ile ilgili uzman kişilerin katılımı ile "İnanç Turizmi" turları gerçekleştirilmiştir. Anadolu’da, İnanç Turizmi kapsamında; Müslümanlık, Hıristiyanlık ve Yahudiliğe ait önemli ziyaret merkezleri bulunmaktadır. Bunlar:

İstanbul. Müslümanlık açısından en önemli şehirlerden biridir. İstanbul, dini anlayış ve din sosyolojisi konusundaki çalışmalara ışık tutabilecek bir dünya merkezidir. En önemli kiliselerden biri olan ve günümüze kadar sağlam bir şekilde kalabilen Ayasofya Kilisesi ve Ortodoks dünyası için büyük öneme sahip olan Fener Patrikliği de İstanbul’da bulunmaktadır.

Konya. İnsanlık dostu, barış taraftarı ve büyük yol gösterici Mevlana’nın Türbesi Konya’dadır. Konya-Beyşehir’de bulunan Eşrefoğlu Camii, Anadolu’daki ahşap taşıyıcılara sahip camiilerin en büyüğü ve özgünüdür.

Edirne. Mimar Sinan’ın 80 yaşında inşa ettiği ve "Ustalık Eserim" dediği Selimiye Camii, Osmanlı-Türk Sanatı’nın ve dünya mimarlık tarihinin baş yapıtlarındandır. Üç Şerefeli Camii, II. Bayezıt Camii ve Eski Camii gibi daha birçok eserin bulunduğu Edirne de önemli dini merkezlerden biridir.

Bitlis-Ahlat Kümbetleri. Selçuklu Mimarisi’nin en seçkin örnekleri olan ve "kümbet" adı verilen anıt mezarlar, tarihten günümüze yansıyan görkemli yapılardır. Bunlardan Ulu Kümbet, Hüseyin Timur Kümbeti, Buğatay Aka Kümbeti, Hasan Padişah Kümbeti, Erzan Hatun Kümbeti, Emir Bayındır Kümbeti ve Keşiş Kümbeti önemli eserlerden birkaç tanesidir.

Kars-Menuçehr Camii. 1072 yılında Ani Emiri Menuçehr tarafından Ani’de yapılan cami, konumu ile dikkat çeker. Selçuklular’ın Anadolu’da inşa ettikleri ilk camiidir.

Bursa. Osmanlılar’ın ilk başkenti olması nedeniyle, İslami eserler bakımından çok zengindir. Yeşil Camii ve Türbesi, çok kubbeli camilerin en klasik ve abidevi örneği olan Ulu Camii, Muradiye ve Yıldırım Bayezıt Külliyeleri, Emir Sultan Camii gibi bir çok dini eser bulunmaktadır.

İznik. 19 kez gerçekleştirilen Konsil toplantılarının ilk sekizi Türkiye’de yapılmıştır. Özellikle Konsil toplantılarının geleneğinin oluşmasına neden olan 1. Toplantı ile 7. Toplantı, İznik’te bulunan Ayasofya ve Konsil Sarayı’nda yapılmıştır.

Şanlıurfa. Peygamberler şehri olarak bilinen Şanlıurfa; Balıklı Göl, Hz. İbrahim Peygamber’in doğduğu mağara, sabır timsali olarak bilinen Hz. Eyyüp Peygamber’in Makamı ve Türbesi, Şuayip Şehri gibi bir çok dini eserin birarada bulunduğu bir merkezdir.

Harran. Kutsal kitaplarda adı geçen Harran, İnanç Turizmi’nin Türkiye'deki odak noktalarından biridir. Kutsal kitaplarda yazılanlara göre İbrahim Peygamber, Şanlıurfa'dan güneye doğru göç ederken Harran'da konaklamıştır. İbrahim Peygamber’in babası Terah burada ölmüştür.

İçel-Tarsus. Hıristiyanlığı yaymak ve uluslararası bir din haline getirmek için büyük gayret gösteren St. Paul’un doğum yeri Tarsus olarak gösterilmektedir. Tarsus’ta St. Paul Kilisesi ve St. Paul Kuyusu bulunmaktadır. Ayrıca, İçel’de Meryemlik (Aya Tekla), Olba Mabet Kilisesi, Meryem Ana Kilisesi ve Alahan Manastırı gibi birçok eser bulunmaktadır.

Manisa-Thyatira Kilisesi (Akhisar Kilisesi). Bugün şehir içinde tuğla kalıntılarının bulunduğu yerin eskiden kilise olduğu anlaşılmaktadır. İncil’de adı geçen yedi kiliseden birisi olan bu kilisenin "Devamlı Kurban" ve "Sıkı Tutan" gibi anlamları vardır.

Philadelphia Kilisesi (Alaşehir Kilisesi). İncil’de adı geçen 7 kiliseden birisi olan bu kilisenin adı "Baki Kalan" ve "Benimle Yürü" anlamlarına gelmektedir.

Hatay-Antakya. Geleneksel inanca göre "Matta İncil"i Antakya’da yazılmıştır. İsa’ya inananlara göre ilk kez "Hıristiyan" adı Antakya’da verilmiştir. İnanışa göre Aziz Paulus, İncil’i putperestlere ilan etmek için Antakya’dan hareket ederek üç yolculuk yapmıştır. "Altın Ağızlı" lakabıyla tanınan Aziz Yuhanna’nın Antakyalı olarak bilinmesi, "Kutsal Kitap" okulunun burada bulunuşu ve dünyanın ilk kiliselerinden biri olan St. Pierre Kilisesi Antakya’nın dinsel önemini arttırmaktadır.

St. Pierre Anıt Müzesi. Dünyanın ilk kiliselerinden biridir. İsa’ya inananlar "Hıristiyan" adını ilk kez bu kilisede almıştır. 1963 yılında Papa 6. Paul tarafından hac yeri olarak ilan edilmiştir. Her yıl 29 Haziran’da Katolik Kilisesi’nce burada ayin düzenlenmektedir. Ayrıca, St. Simon Stilist Manastırı ve Aziz Paulus’un İncil’i ilan etmek için hareket ettiği Seleucia liman kalıntıları gibi eserler günümüze kadar ulaşmıştır.

İzmir-Selçuk Meryem Ana Evi. Selçuk’a 9 km. uzaklıkta, 420 m. yüksekliğindeki Bülbül Dağı üzerinde Hıristiyanlarca "Panaya Kapulu" olarak da adlandırılan ve kutsal olarak kabul edilen yerin M.S. 4.yüzyılda inşa edildiği sanılmaktadır. Meryem Ana’nın 101 yaşına kadar burada yaşadığına ve öldüğüne inanılmaktadır. Hıristiyanlığın yayılmasından sonra, buraya haç şeklinde bir kilise inşa edilmiştir. Papalık tarafından 1967 yılında Hıristiyanlığın kutsal bir yeri olarak da ilan edilen Meryem Ana Evi’nde, 15 Ağustos’u izleyen ilk Pazar günü ayin yapılmaktadır. Bundan başka; St. Jean Bazilikası (Hz. İsa’nın on iki havarisinden biri olan St. Jean’ın mezarı), Yedi Uyurlar, Yedi Kilise’den üçü (İzmir, Efes ve Bergama) gibi eserler de bulunmaktadır.

Nevşehir-Kapadokya. Kapadokya, St. Paul’un 30 senelik misyonerlik gezisinde uğrayarak ilk kilisenin kurulması için seçtiği yerlerden belki de en önemlisidir. Doğal yapısı, kayalara oyulmuş çok sayıda kiliseleri ve bu kiliseleri süsleyen duvar resimleri ile Türkiye’nin en fazla ilgi çeken yörelerinden biridir. Nevşehir’de özellikle Göreme Vadisi, Zelve, Çavuşin, Ortahisar, İbrahimpaşa, Mustafapaşa, Yeşilöz, ve Akçasaray’da olmak üzere Kaya Kiliselerinin sayısı 2.202’nin üzerindedir.

Derinkuyu Ortodoks Kilisesi. Batı giriş kapısı üzerindeki on satırlık kitabeden anlaşıldığına göre kilise, Aziz Thedoros Trion’a adanmıştır. Sultan Abdülmecit Dönemi’nde (1839-1861) Konya Metropoliti Neofitos’un teşviki ve "Malakpoi" halkının maddi destekleriyle, Haldiaslı baş mimar Kiriako Papadopoulus tarafından 1858 yılında inşa edilmiştir.

Isparta-Yalvaç. Yalvaç Antiocheia Antik Kenti’nde bulunan St. Paul Kilisesi de, ilk Hıristiyan Kiliselerinden biridir. Aziz Paul, Roma vatandaşı olma hakkını elde ettikten sonra Saul ve Hananya tarafından vaftiz edilmiştir.

St. Paul Aziz Barnabas ile birlikte M.S. 46 yılında kente gelerek buradaki sinagogda ilk resmi vaazını vermiştir. Daha sonra bu sinagog üzerine St. Paul Kilisesi inşa edilmiştir.

Antalya. İncil'de adı geçen ve Aziz Paul’un ziyaret ettiği yerler arasında gösterilir.

Antalya-Demre. Hıristiyan aleminin Noel Babası olarak bilinen Aziz Nicolaus’un psikoposluk yaptığı yer olarak bilinmektedir. Aziz Nicolaus Demre’de yaşamış ve burada ölmüş ve sonra anısına 6. yüzyılda bir kilise inşa edilmiştir. Her yıl, 6 ve 8 Aralık tarihleri arasında Demre ve Kaş’ta Uluslararası Noel Baba Festivali düzenlenmesi geleneksel hale getirilmiştir.

Denizli-Laodikya (Goncalı) Kilisesi. Denizli’nin 6 km. kuzeyinde bulunan Laodikya Antik Kenti adını Helenistik Devir’de bölgeye egemen olan Seleukoslar Kralı II. Antiochos’un (M.Ö. 250) karısı Laodike’ye izafeten almaktadır. Laodikya, M.S. 5. yüzyılda Ecumenikal Konseyi’nin toplandığı önemli bir psikoposluk merkeziydi. Buna ek olarak, İncil’in son Bab’ının Vahiy bölümünde adı geçen 7 Kiliseler’den biri olarak da bilinmektedir.

Balıkesir-Ayvalık-Taksiharis ve Aya Nicola Kiliseleri. Tevrat ve İncil’den alınan dini konuların işlendiği fresklerle süslü olan kilise, Ortodoks Alemince kutsal sayılan yerlerden biri olarak ziyaret edilmektedir.

Bunlardan başka; Ankara-Hacı Bayram Camii ve Türbesi, Siirt-Veysel Karani ve İbrahim Hakkı Hz.’leri Türbesi, Sivas-Ulu Camii, Eskişehir-Yunus Emre Türbesi, Mardin-Dayr-ul Zaferan Manastırı, Erzurum-Çifte Minareli Medrese, Trabzon-Sumela Manastırı, Van-Akdamar Adası ve Çarpanak Kiliseleri, Karaman-Deyle, Derbe ve Binbir Kiliseler, Kars-Ani Harabeleri ve Ağrı Dağı gibi daha birçok eser dini açıdan önem taşımaktadır.

Türkiye'de İnanç Turizmi

Konuklu, Kulp

Turizm Coğrafyası

Barla, Eğirdir

Köyceğiz

Antalya

Kanlıdivane

Türkiye Futbol Federasyonu

Anamur

Türkiye'de İnanç Turizmi