Trabzonlu Iv. Yuhannes Komnenos

Yuhannes IV Megas Komnenos (, Iōannēs IV Megas Komnēnos), (yaklaşık 1403 – 1459), 1429 yılından 1459 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. Trabzon İmparatoru IV. Aleksios ile Theodora Kantakouzene'nin oğludur. Hayatı 1426 yılında babasına saldırmış ama saldırı başarısızlığa uğramıştır. Bunu üzerine Gürcistan'a çekilmiştir. Orada Gürcistan Kralı I. Aleksandros'un kızı Bagrationi ile evlenmiştir. Ancak bu evlilik Trabzon için gerekli yeterli desteği sağlamamıştır. 1427 yılında Kırım'da bulunan Ceneviz kolonisine gemiyle gitmiştir. Orada bir kadırga hazırlayarak 1429 yılında Trabzon'a hareket etmiştir. Babası Aleksios ona karşı yürümüşsede, Yuhannes bazı asillerin desteğini kazanmayı başarmıştır. Bu asiller, babası çadırında uyurken Yuhannes'in ajanları tarafından öldürülmesine izin vermişlerdir. Yuhannes'in kardeşi Aleksandros tahta geçmeyi başaramamış, Ekim 1429 tarihinde Yuhannes Trabzon İmparatoru olarak ilan edilmiştir. Yuhannes, hükümdarlığına babasını öldürenleri cezalandırıp, babasını Metropolitan kilisesine gömerek başlamıştır. Hükümdarlığı, komşu Türkmen ve batıdan gelen Osmanlı akınları ile geçmiştir. 1442 yılında II. Murat, sahilleri yağmalayıp, şehri ele geçirmek üzere bir donanma yollamıştır. Bu, Trabzon üzerinde çok büyük etki göstermemiş ama ona bağlı Kırım'a saldırılmış ancak Kırım'dan dönerken yaşanan bir fırtına donanmaya hasar vermiştir. Osmanlılar, II. Mehmet'e kadar başka bir saldırıda bulunmamışlardır. 1451 yılında, Bizans İmparatorluğu diplomatı ve tarihçi Georgios Frantzis, Trabzon'a Yuhannes'in ailesi ya da Gürcü Krallığı ile XI. Konstantin Palaiologos arasında bir evlilik ayarlamak üzere gelmiştir. Ancak başarılı olmamıştır. 1453 yılında İstanbul'un Fethi'nden sonra Trabzon'a ve Venedik Cumhuriyeti'ne boğazları kullanmasına karşılık ağır vergiler koymuştur. Yuhannes bu konuda iş birliği yapmamıştır. Bunun üzerine Sultan 1456 yılında Amasya valisini hem kara hem de deniz üzerinden Trabzon'a sefere çıkarmıştır. Bu durumda vergi ödemeyi kabul etmiştir. Osmanlıya karşı komşu presliklerle ailesi ile evlikler yaptırmıştır. Bunun yanında Roma Katolik Kilisesi ile birleşmeyi kabul etmek karşılığı destek aramıştır. Daha önceki imparatorların aksine Papa IV. Eugenius'un mektubuna cevap vermiştir. 1430'lu yılların sonunda Trabzon Metropoliti, Basel Konsili'ne Bizans din adamları ile beraber katılmıştır. Fakat, Papalığa bu yaklaşımlar, diğer en önemli Batı güçleri olan ilişkilerle parallellik taşımamıştır. Ceneviz ve Venedik Cumhuriyetleri ile sorunlar yaşanmıştır. 22 Nisan 1459 tarihinden önce yerine David geçmiştir. Aile Yuhannes, iki kere evlenmiştir: Gürcistan Kralı I. Aleksandr'ın kızı Bagrationi ile ismi günümüze ulaşamamış Dawlat Berdi'nin kızı. İlk evliliğinden: * Aleksios (1455–1463), Konstantinopolis idam edilmiştir, * Theodora, Akkoyunlular hükümdarı Uzun Hasan ile evlenmiştir. * Eudokia-Valenza, İtalyan asıllı Syros Lordu Niccolò Crispo'nun karısı (IV. Aleksios'in kızı olma ihtimali de vardır)

Kaynaklar

* * W. Miller, Trebizond: The Last Greek Empire of the Byzantine Era, Chicago, 1926.

Kaynaklar

Vikipedi

Trabzonlu Iv. Yuhannes Komnenos

Trabzonlu Iv. Yuhannes Komnenos Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar