Tıp

Kısaca: Tıp, sağlık bilimleri dalı. İnsan sağlığının sürdürülmesi ya da bozulan sağlığın yeniden düzeltilmesi için uğraşan, hastalıklara tanı koyma, hastalıkları sağaltma (tedavi etme), ve hastalık ve yaralanmalardan korumaya yönelik çalışmalarda bulunan birçok alt bilim dalından oluşan bilimsel disiplinlerin şemsiye adıdır. Hem bir bilgi alanı – vücut sistemlerinin ve bunların hastalıklarının ve tedavilerinin bilimi – hem de bu bilginin uygulandığı meslektir. ...devamı ☟

Tıp
Tıp

Tıp, sağlığın iyileştirilmesi ile ilgililenen bilim dalıdır. Tıp, sağlık bilimleri dalı. İnsan sağlığının sürdürülmesi ya da bozulan sağlığın yeniden düzeltilmesi için uğraşan, hastalıklara tanı koyma, hastalıkları sağaltma (tedavi etme), ve hastalık ve yaralanmalardan korumaya yönelik çalışmalarda bulunan birçok alt bilim dalından oluşan bilimsel disiplinlerin şemsiye adıdır. Hem bir bilgi alanı – vücut sistemlerinin ve bunların hastalıklarının ve tedavilerinin bilimi – hem de bu bilginin uygulandığı meslektir.

Tıp için kullanılan bir başka kelime de, bugün eskimiş olan, tababettir. Merriam-Webster tıbbı şöyle tanımlamıştır: “sağlığın korunması ve hastalığın giderilmesi, yatıştırılması veya önlenmesi ile ilgilenen bilim ve sanat (dalı)”(Merriam-Webster).

Genel olarak “tıp”

Çağdaş (biyo)tıpta, tıbbi bakım, tıbbi profesyoneller (hekimler) ve diğer profesyoneller, örneğin hekim asistanları, hemşireler ve eczacılar, sayesinde gerçekleşir. Tarihi olarak, sadece tıp doktorasına sahip olan kişilerin tıbbı uyguladığı düşünülmüştür.

Tıp birçok alt dala sahip olduğu gibi, örneğin kardiyoloji veya nöroloji, farklı alanları da beraberinde bulundurur, örneğin kamu sağlığı.

Tıp sözcüğü aynı zamanda veterinerlik için de kullanılır, zaman zaman bu dala veteriner tıp dendiği de olur. Veterinerlik insanlar dışındaki hayvan türlerinin sağlığıyla ilgilenen bilim dalıdır.

Tıp sistemleri

Tarih boyunca dünyanın farklı yerlerinde farklı tıbbi sistemler ortaya atılmıştır. Bugün çağdaş biyotıp büyük oranda dünyanın her yerinde etkin olan sistem olarak gözükse de, sosyal bilimciler tıbbi bir çoğulluk ve çoğulculuktan (tıbbi pluralizm – medical pluralism) söz etmektedir. Çok eski kökene sahip Ayurvedik tıp, Geleneksel Çin tıbbı ve benzeri kompleks tıbbi sistemlerin yanı sıra, kabilelerde rastlanan daha basit tıbbi sistemler de bugün varlığını, biyotıpla birlikte, sürdürmektedir. Tıp sistemleri açısından çağdaş biyotıp gerek karakteristikleri gerek gösterdiği yayılım sebebiyle önemlidir. Zaman zaman Batı kaynaklı olduğu için bu tıbbi sistem ve geleneğe “Batı tıbbı” (Western medicine) dendiği de olmuşsa, özellikle sosyal bilimciler tarafından, bu terimin yerine “biyotıp” teriminin kullanılması tercih edilir. Bazen bu tıbbi gelenek için “bilimsel tıp” ve “Hippokratik tıp” deyimlerinin de kullanıldığı olur. Batı ülkelerinde de, çağdaş zamanda varlığını sürdüren, farklı kaynaklara sahip, çeşitli tıbbi gelenekler de vardır, örneğin naturapatik tıp gibi. Bununla birlikte Batı’da modern çağda tekrar varlığını hissettiren bu gibi geleneklerin birçoğunun bilimsel bir arka planı yoktur ve resmi anlamda durumları biyotıp kadar kesinleşmiş değildir.

Tıp sistemlerine ve bu sistemlerin karakteristiklerine dair özellikle tıp bilimine dair sosyal çalışmalarda ve sosyal-tıp disiplinlerinde (örneğin, tıbbi antropoloji veya tıbbi sosyoloji gibi) yer verilir. Bu çalışmalar tıp sistemlerinin karakteristiklerinin yanı sıra tıp sistemlerine genel bir bakış ve sınıflandırma amacı da güder. Örneğin, ünlü tıbbi antropolog Allan Young tıp sistemlerini “içleyici tıp sistemleri” (yani içeriye dönük) ve “dışlayıcı tıp sistemleri” (yani dışa dönük) olarak ikiye ayırmış, içleyici tıp sistemleri hastalık karşısında vücudun içine dönen ve ilgisini buraya yönlendiren, dışlayıcı tıp sistemlerini ise hastalık karşısından vücudun dışına dönen ve vücut-dışındaki çevreye ilgisini yönlendiren tıp sistemleri olarak tanımlamıştır(Young). İçleyici tıp sistemlerinin genellikle daha kompleks sosyal ve politik arka plana sahip topluluklarda zamanla ortaya çıktığını, ana ilgisinin fizyolojik olduğunu belirtir. Buna göre ayurvedik tıp veya çağdaş biyotıp içleyici tıp sistemlerine örnek olarak verilebilir. Young’ın çalışmasına göre dışlayıcı tıp sistemlerine, nispeten daha basit bir sosyal ve politik arka plana sahip topluluklarda rastlanır, ana ilgisi fizyolojik değil, etyolojiktir. Bu sistemlere Gnau topluluğunun geleneksel tıp sistemi örnek olarak verilebilir.

Tıp tarihi



Birçok kültürde tıbbın ilk hali bitkilerin (Herbalizm) ve hayvani bazı unsurların şifa amaçlı kullanılmasına dayanmıştır. Bu işlemler ve kavramlar genellikle, çeşitlilik gösteren farklı temellerde, ‘büyü’ ile ilişkilendirilmişti. Cansız nesnelerin de ruhları olduğuna inanılan animizm, ruh kavramına odaklanan ve tanrı veya ata ruhları gibi kavramlara dayanan spiritüliast (ruhçu) yaklaşımlar, belirli bireylerin değişik mistik güçlerle donanarak şifacı rolünü üstlendiği şamanizm gibi gelenekler bu tip ilişkilerin en sık rastlanan örneklerindendir. Bununla birlikte bu tip gelenekler ayrı ayrı değil, bir bütün halinde, ve sırf tıbbi bir anlamda değil, tıbbı da içine alan çok geniş bir inanç-kültür-gelenek bağlamında topluluklarda yer alabilmekteydi.

Her ne kadar ter toplumda tıp veya tıbbi gelenekler ortaya çıkmış olsa da, sistematik bir biçimde gelişim gösteren ve bir ‘meslek’ olmaya doğru gelişen tıp Mısır, Hindistan, Çin, Yunanistan ve İran başta olmak üzere farklı bölgelerde ortaya çıkmıştır. Tıbba bakış, tıbbın uygulanışı ve tıbbın üzerine oturtulduğu kavramsal yapı her bölgede yoğun farklılıklar göstermektedir. Bazı bölgelerde binlerce yıldır uygulanan tıp sistemleri bugün hala biyotıbbın yanında kendine yer edinmektedir. Bugünün en yaygın tıbbi sistemi olan modern (biyo)tıp büyük oranda 18. yüzyılın sonlarında Avrupa bazlı olarak gelişmiştir. 1900’lerin başında kliniksel tıbbın gelişiminin odağını oluşturan ülkeler İngiltere ve ABD olmuştur.

Yakın zamanda ikinci bir değişim ve gelişim evresinden geçen modern tıp, bugün sıklıkla kanıt-bazlı tıp (evidence-based medicine) olarak anılan akımla birlikte bilimsel metodu ve küresel bilgi bilimini kullanarak belirli bir konu hakkındaki tüm kanıtı toparlayıp bundan standart protokollerin geliştirilmesi önem kazanmıştır. Bu bağlamda özelikle meta-analiz (meta-analysis) ve rasgele kontrollü deneyler (random controlled trial) önemlidir. Bununla birlikte, kanıt-bazlı tıbba da eleştiriler gelmiş özellikle kullandığı metotların çeşitli sınırlamaları ve olası kavramsal hataları öne sürülmüştür; örneğin bir meta-analizde sadece yayımlanmış makalelerin ‘kanıt’ olarak masaya yatırılacağı böylece negatif sonuçlar elde edilmiş, yani başarısızlığa uğramış, fakat doğru bir sonuca ulaşabilmek için önem taşıyabilecek yayımlanmamış makalelerin ‘kanıt’ içerisinde yer almamasının yaratacağı sistematik hatalar gibi.

Genetik ve moleküler biyolojideki gelişmeler sosyal açıdan tıpta farklı bir bakış açısının ve farklı akımların oluşmasını sağlarken, mesleki olarak da tıpta farklı etkileşimlere yol açmıştır.

Tıp mesleği



Tıp dalları

İçinde birçok farklı disiplini barındırmasının yanı sıra, tıbbın mesleki uygulanışı sırasında birçok farklı disiplinden profesyoneller birlikte çalışırlar; hemşireler, eczacılar, fizyoterapistler, diyetisyenler gibi. Bunun dışında her ne kadar ayrı birer meslek olsalar da diş hekimliği (veya bir başka deyişle dişçilik) ve psikoloji de tıbbi birer alan olarak ele alınır.

Aşağıdaki listelerde tıp mesleği içindeki, interdisipliner veya tıbbi alan içerisinde sayılan bazı dallar yer almaktadır. Bu listede tüm disiplinler ve dallar yer almadığı gibi, belirli disiplin ve dalların kendi içlerinde barındırdıkları alt-dallar da yer almamaktadır. Ayrıca her ülkede ve modern tıbbın yerel geleneklerinde (örneğin milli tıp geleneklerinde) dallar arası ayrışma büyük farklılıklar gösterebilir.

Diyagnostik dallar



Klinik disiplinler



İnterdisipliner alanlar ve dallar



Kaynakça

  • ”medicine” maddesiden, Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary, Electronic Edition, Versiyon 1.2, copyright 1994-96, Merriam-Webster Inc.
  • Young, Allan. 1976. “Internalizing and Externalizing Medical Beliefs Systems: An Ethiopian Example.” Social Science and Medicine 10: 147-15.
  • Vikipedi

Ayrıca Bakınız

Sağlık Sistemleri

Sağlık Kurumları

Tıp Merkezleri

Tıp Fakülteleri

Diş Hekimliği Fakülteleri

Eczacılık Fakülteleri

Hemşirelik Yüksek Okulları

Veterinerlik Fakülteleri

Hastaneler

Poliklinikler

Klinikler

Tıp

Türkçe Tıp kelimesinin İngilizce karşılığı.
[Tip] n. type, sort, style, cut, specimen, guy, person, bugger, Johnny, customer, tip, bakhshish, baksheesh, cast, codger, cuss, ilk, Job, norm, number, perk, perquisite, pourboire, vintage
adj. Aesculapian [Brit.], Esculapian
n. medicine, physic

Tıp

hastalıkları, sakatlıkları iyileştirmek, hafifletmek ya da önlemek amacıyla başvurulan teknik ve bilimsel çalışmaların tümü, hekimlik, tababet.

Tıp

Türkçe Tıp kelimesinin Fransızca karşılığı.
médecine [la]

Tıp

Türkçe Tıp kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Heilkunde, Medizin

Tıp

Hastalıkları iyileştirmek, hafifletmek veya önlemek amacıyla başvurulan teknik ve bilimsel çalışmaların tümü, hekimlik, tababet:
"İlk önceleri tıp literatürüne dair bazı Fransızca kitaplar da getiriyordum."- R. N. Güntekin.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Tıp Resimleri

Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü
3 yıl önce

Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü, her yıl tıp bilimine önemli katkıda bulunan bir bilim insanı yahut değerlendirmeye göre bilim insanlarına, Nobel Vakfı...

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi
3 yıl önce

Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara Üniversitesine bağlı tıp fakültesi ve araştırma hastanesi. 7 Temmuz 1945'te kurulan fakülte, Ankara'daki ilk, İstanbul Tıp Fakültesinden...

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, 1923, 1925, 1927, 1933, 1937, 1939, 1944, 1945, 1946, Abdülkadir Noyan
Adli tıp
3 yıl önce

Adli tıp, tıp biliminin ceza hukuku ve medeni kanunlara, özellikle de ceza hukuku tarafında, kabul edilebilir kanıtların ve ceza usulünün yasal standartlarına...

Acil tıp
3 yıl önce

Acil Tıp Asistanı İlk Acil Tıp Uzmanı İlk Acil Tıp Doçenti İlk Kadın Acil Tıp Doçenti İlk Acil Tıp Profesörü İlk Kadın Acil Tıp Profesörü Acil Tıp uzman...

Acil tıp, Hastane, Sağlık, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, İl, İnsan, Ambulans
Alternatif tıp
3 yıl önce

Alternatif tıp; Tedavi yaptığı ileri sürülen; ancak bu etkileri bilimsel metotlarla kanıtlanamayan geleneksel veya güncel tıbbi uygulamalara verilen isimdir...

Alternatif tıp, Bitki, Kemoterapi, Radyasyon, Tıp, Çay, Doğal bitkiler
Tıp eğitimi
3 yıl önce

Tıp eğitimi uygulayıcısı olduğu uygulama ile ilgili; ya da başlangıç eğitimi yani hekim olmak, tıp fakültesi okumak ve staj görmek), ek eğitim bundan sonradır...

Tıp Fakültesi
3 yıl önce

Tıp fakültesi, tıp biliminin öğretildiği ve bu bilim içindeki çeşitli dallarda araştırmalar yapılan fakülte. Mezunları, tıp doktoru unvanı almaktadır...

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
6 yıl önce

Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2 Şubat 1954 tarihinde Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne bağlı olarak kurulan "Çocuk Sağlığı Kürsüsü", Hacettepe Tıp Fakültesi'nin...

Hacettepe Üniversitesi, 1954, 1967, 2 Şubat, 8 Temmuz, Almanca, Ankara, Ankara Devlet Konservatuvarı, Ankara Üniversitesi, Atılım Üniversitesi, Başkent Üniversitesi