Vadeli işlem piyasaları tarafların belli bir ürünü belli miktarda , daha önceden belirlenmiş ileri bir tarihte , önceden üzerinde anlaşılmış bir fiyattan alma veya satma konusundaki yükümlülüklerini içeren sözleşmelerin alınıp satıldığı piyasalardır. Vadeli işlem piyasaları üç temel nedenle tercih edilmektedir:
-Bir ürünün ileri bir tarihteki fiyatı hakkında bilgi edinmek.
- Spot piyasada yaptığı yatırımı riskten korumak
- Kazanç sağlamak amacıyla spekülasyon yapmak
Teorik riskten korunma örneği
Altın fiyatındaki artışdan endişe eden bir kuyumcu tablodaki gibi vadeli işlem piyasalarını kullanarak zarardan korunabilir.
tarih | spot piyasa | vadeli piyasa |
5 şubat | Kuyumcu 2 ay sonra 1000 gram altına ihtiyacı olduğunu ve Nisan'da fiyatın 25 YTL/g olacağını tahmin edip 25000 YTL ödemeyi ummaktadır. | Kuyumcu 100 g lık 25 YTL Nisan vadeli sözleşmelerinden 10 adet alır. 25000 YTL öder. |
5 Nisan | Altının spot fiyatı şimdi 30 YTL/g dır. Kuyumcu 1000 g altına 30000 YTL öder. Beklediğinden 5000 YTL fazla ödemiştir | Vade sonunda spot ve vadeli fiyat birine eşit olacağından vadeli sözleşme fiyatı 30 YTLdir. Sözleşme satışından 30000 YTL kazanır. Vadeli piyasadan 5000 YTL kazanmıştır |
Böylece kuyumcu hammadde fiyatındaki artışdan korunmuş olmaktadır.
Vadeli işlem piyasaları ve opsiyonlar