Tarihçe
Anadolu`nun Hristiyanlaşmasından önceki pagan inançlarından birisi olan, hasat zamanı kutlamalarının dini motiflerle zenginleştirilmiş bir versiyonu olarak varlığını yakın zamanlara kadar sürdürmüş ve İslamlaşmadan sonra`da bir eğlence ve genç kız ve erkeklerin, gelecekteki eşlerini bulmaları ve tanımaları amacına hizmet eden türkülü, horonlu bir şenlik olarak günümüze dek gelmiş olmalıdır.Ermeni inancında Nuh Tufanı`ndan sonra, Nuh Peygamber gemiden inerken son bir kez yağmur yağar ve hayat yeniden başlar. Hristiyanlıkla birlikte bu şenlik İsa Peygamberin suret değişmesi (Ermenice Baydzara-gerbutyun Diarn, 22 Temmuz) yortusuyla birleştirilmiştir. İnanışa göre İsa peygamberin üç havarisiyle çıktığı dağda, yüzü gü-neş gibi parlar, etrafında Musa ve İlyas peygamberler belirir ve Tanrı a€˜sevgili oğlum budur` der. Ermeniler bugünü etrafı güllerle süsleyerek ve birbirlerini su ile ıslatarak kut-larlar. Çamlıhemşin dışında bazı Müslüman Kürt topluluklarda kuzuların sütten kesilme zamanını (7 Ağustos) vartivor adı altında kutlamaktadırlar.
Etimoloji
Ermenice varth "gül" + + var “ışık saçan"Kaynakça
- Özhan Öztürk, Karadeniz: Ansiklopedik Sözlük. 2 Cilt. Heyamola Yayıncılık. İstanbul.2005 ISBN 975-6121-00-9