Vecize

Kısaca: Özdeyiş, vecize, aforizma ya da özlü söz, düşünce, duygu ya da ilkeleri kısa ve öz bir biçimde anlatan sözlerdir. Kimi zaman motto, kelamıkibar ve ülger olarak da anılırlar. Özdeyişlerin söyleyeni genellikle bellidir; ancak bazı sloganlaşmış özdeyişlerin ilk kim tarafından yaratıldığı bilinmeyebilir. ...devamı ☟

Vecize, özlü söz, özdeyiş manalarına gelmektedir. Edebiyatta, söyleyeni belli olan, geniş manalı, özlü sözlere denir. Vecizeler az ve öz kelimelerle çok şey ifade etme esasına dayanır, kelime fazlalığı asla bulunmaz.

Atasözlerinden en büyük farklı söyleyenin belli olmasıdır. Atasözlerini söyleyen belli değildir. Toplumun ortak malıdırlar. Vecizeler ise belli bir fikir ve sanat adamının imzasını taşır. Fikir ve sanat vecizelerde iç içedir. Birinin diğerine feda edilmesi düşünülemez.

Vecizeler de atasözleri gibi mecaz veya gerçek manalı olurlar. Ama atasözleri ekseriya mecaz manalı, vecizeler ise gerçek manalı karakter taşırlar. Cenab Şehabettin'in tiryaki sözleri bu türün en güzel örneklerindendir.

Özdeyiş derin anlamı olan geniş duygu ve anlatıların tek ve sloganımsı cümle şeklini almış halidir yani derin duygu tasvirleri ve onlarca kelimeyle ifade edilmeye çalışılanın tek solukta çıkmasıdır. "Damarlarımdaki kan gibisin varlığını her an hissetmiyorum ama yokluğunda yaşayamam." (J.Saramago). Aslında aforizmanın tanımını da yine aforizmaları ile de ses getiren Friedrich Wilhelm Nietzsche yapmıştır :"Benim arzum başkalarının bir kitapta anlattığı şeyi, on cümlede anlatmaktır."

Aforizma bir form olarak neredeyse bütün disiplinlerle dirsek temasındadır. Mesela bir Schopenhauer, Nietzsche, Cioran, kimi zaman felsefi kimi zaman şiirsel kimi zaman da edebi yönü baskın olan aforizma yazarlarıdır. Lichtenberg ise yer yer bir düşünür edasıyla tespitler ortaya koysa da, aforizmalarının büyük bölümünü eğitimle ilgili temalar oluşturur. Genel anlamıyla aforizmayı düşündüğümüzde ise, filozofların neredeyse tamamına yakınından bir iki söz, motto bulmak olası olduğu gibi, günümüzde edebi metinlerde ve romanlarda sık sık kullanılan bir formdur aslında. Son olarak; Aforizma irdelemez, imler.

Örnek:

  • Hayatta en hakiki mürşit ilimdir. (Mustafa Kemal Atatürk)
  • Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir. (Mustafa Kemal Atatürk)
  • Kişilik kendi öz düşmanını kendi öz yuvasında barındırır. (Bergson)
  • Öfke, zekanın alevini söndüren büyük bir rüzgardır. (Andre Gide)


Deha fazla özlü söz örneğine Özdeyişler sayfasından erişebilirsiniz.

vecize

Osmanlıca vecize kelimesinin Türkçe karşılığı.
Edb: İbaresi kısa, mânası geniş olan çok kıymetli söz, özlü söz. Kısa, veciz söz.

vecize

Türkçe vecize kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. aphorism, apophthegm, apothegm, dicta, dictum, epigram, gnome, maxim, motto, posy, sentence

vecize

özdeyiş.

vecize

Türkçe vecize kelimesinin Fransızca karşılığı.
aphorisme [le], maxime [la]

vecize

Türkçe vecize kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Aphorismus, Maxime

vecize

(Arapça) Kadın ismi - Derin anlamlı, özlü, güzel söz.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

özdeyiş
3 yıl önce

Özdeyiş, vecize, aforizma ya da özlü söz; düşünce, duygu ya da ilkeleri kısa ve öz bir biçimde anlatan sözlerdir. Kimi zaman motto, kelamıkibar ve ülger...

BHAGAVAT GİTA
3 yıl önce

felsefedeki en önemli metinlerden biri kabul edilir. Kabaca Bhagavat Gita'da 700 vecize vardır ve Mahabharata destanının bir parçasıdır. Bhagavat Gita'daki öğretmen...

Terciibent
6 yıl önce

beğenilmiştir ki bu beyitler Osmanlı kültüründe birer "vecize" niteliği kazanmışlardır. Bu vecize niteliğini kazanan vasıta beyitine bir örnek Şeyh Galip'in...

Sildavya
6 yıl önce

sadece Lorraine Dükalık'ına, amblemine ve devedikenine bir göndermedir. Bu vecize Hollanda deyimi Hier ben ik, hier blijf ik "Buradayım, burada kalacağım"...

Sildavya, 1127, 1195, 1275, 1938, 1939, 1953, 1954, 1956, Anschluss, Arnavutluk
Talmud
3 yıl önce

daha eğlenceli hale getirmek havayı hafifletmek için, hikâyeler, fıkralar, vecize ve efsanelerle daha çekici hale getirmek için yazılmıştır yaklaşık Talmud’un...

Talmud, Abraham ibn Ezra, Aramice, Babil, Daf, David, Eski Antlaşma, Gemara, Haham, Hamursuz Bayramı, Hanuka
1800
3 yıl önce

öğrencisi. (d. 1777) 20 Haziran - Abraham Gothelf Kästner, Alman matematikçi ve vecize yazarı (d. 1719) Eylül - Gabriel Prosser, Afrika-Amerikalı bir köle. Etnik...

1800, 14 Haziran, 17. yüzyıl, 1795, 1796, 1797, 1798, 1799, 18. yüzyıl, 1801, 1802
Domitianus
6 yıl önce

sorgulamaya başlamışlardır. Aynı şekilde, çağdaşı şair Martial, Epigram'larında (vecize ya da nükte) İmparator üzerine defalarca kucak dolusu övgüler düzer. Domitian...

Domitian, Roma İmparatorları, 1453, 18 Eylül, 235, 24 Ekim, 284, 395, 480, 51, 64
Ronikanes
6 yıl önce

rivayet edilen bir kraldır. Edebi bir kişiliği bulunan kral, aynı zamanda vecizeleriyle de çok önemli bir kişiliğe sahip olduğu rivayet edilir. Edebiyat alanında...